Բորսա

Բորսա (գերմ.՝ börse), զանգվածային փոխարինելի ապրանքների կանոնավոր գործող մեծածախ շուկա, ուր վաճառքը կատարվում է ստանդարտով կամ նմուշով (ապրանքային բորսա) կամ արժեթղթերով (ֆոնդային բորսա), արտասահմանյան տարադրամով (վալյուտային բորսա)։ Շուկայի առավել զարգացած ձևն է։ Բորսան սովորաբար ունենում է անդամների հաստատագրված կազմ, առևտրի խիստ կանոններ։

Տնտեսական պատճառներ

Վաճառողները և գնողները ձգտում են գործարքից ստանալ առավելագույն օգուտ և այդ պատճառով ուզում են համոզված լինել նրանում, որ գործարքի գինը արտացոլում է պահանջարկի և առաջարկի ներկա հարաբերությունը։ Նման ապրանքների շուկան միացնում և ամփոփում է տեղեկատվության մեծ ծավալ, ընդ որում շատ կարճ ժամանակամիջոցում։ Այդ ֆունկցիան կատարելու համար շուկան պետք է ունենա կենտրոնացման բարձր աստիճան, որին հասնում է բորսան, որտեղ ընդհարման մեջ են մտնում ապրանքի պահանջարկը և առաջարկը։ Բորսայի տարբերիչ նշաններն են՝

• հաստատուն և որոշակի օրենքներով կազմակերպված գործելու բնութագիրը
• վաճառքը կատարվում է առանց ապրանքը ներկայացնելու
• գործարքը կատարվում է զանգվածային, փոխանակվող ապրանքներով

Ֆունկցիաներ

Բորսան կատարում է հետևյալ հիմնական ֆունկցիաները՝

• հադիպեցնում է ապրանքի գնորդին և վաճառողին, այսինքն դա այն տեղն է, որտեղ անմիջապես կատարվում է ապրանքի առք ու վաճառք
• գրանցվում է ապրանքի կուրսը
• գնանշումներ
• կարգավորումը (արբիտրաժային) և ծագած վեճերի

Տեսակներ

Բորսան լինում է.

• ապրանքային բորսա
• ֆոնդային բորսա
• վալյուտային բորսա
• ֆյուչերսային բորսա
• ընտրովի բորսա

Խաղ

Ստեղծվել է մի քանի բորսաների մոդելավորման խաղեր.

• Բաժնետերերի (խաղ)
• Բրոքեր(խաղ)
• Բրոքեր +1 (խաղ)

Աղբյուրներ

• Մ Չոբանյան «Բիզնեսի համառոտ բառարան», 1992 թ

Արտաքին հղումներ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 534)։