Բելյով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Բելյով
Զինանշան

ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
Առաջին հիշատակում1147
Մակերես8,58 կմ²
ԲԾՄ176 մետր
Բնակչություն13 180 մարդ (հունվարի 1, 2018)[1]
Հեռախոսային կոդ48742
Փոստային դասիչ301530
Բելյով (Ռուսաստան)##
Բելյով (Ռուսաստան)

Բելյով (ռուս.՝ Белев), քաղաք Ռուսաստանի Դաշնությունում, Տուլայի մարզի Բելյաևսկի շրջանի վարչական կենտրոն։ Կազմում է համանուն Բելյաև մունիցիպալիտետը[2]։

2018 թվականի մարդահամարի տվյալների համաձայն` քաղաքի բնակչությունը կազմում է 13 180 մարդ։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեղակայված է Օկա գետի ձախ ափին։ Գտնվում է Տուլա քաղաքից 114 կմ հեռավորության վրա, Կալուգայից` 105 կմ և Օրյոլից 101 կմ հեռավորության վրա` P-92 և P-139 ճանապարհային ուղիների խաչման վայրում։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչության թվաքանակը
1856[3]1897[3]1913[3]1926[3]1931[3]1939[4]1959[5]
7700↗9600↗11 700↗12 800↗13 900↗17 602↘17 153
1967[3]1970[6]1979[7]1989[8]1992[3]2000[3]2001[3]
↘17 000↗17 733↗17 971↗18 345↘18 000↘17 200↘16 900
2002[9]2003[3]2005[3]2006[3]2010[10]2011[3]2012[11]
↘16 083↗16 100↘15 300↘15 000↘13 918↘13 900↘13 731
2013[12]2014[13]2015[14]2016[15]2017[16]2018[17]2019[18]
↘13 575↘13 434↗13 448↗13 461↘13 362↘13 180↘12 927
2020[19]2021[20]
↘12 597↗12 746

Քաղաքի զինանշան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Զինանշան (1778)
    Զինանշան (1778)
  • Զինանշան (1990)
    Զինանշան (1990)

Կապ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համացանց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Ռոստելեկոմ» ԲԲԸ-ն տրամադրում է ADSL ծառայություններ՝ հեռախոսային կապի միջոցով և FFTx` օպտիկամանրաթելային մալուխի միջոցով։

Բջջային կապ և հեռախոսային ինտերնետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Բիլայն» (2G, 3G, 4G)
  • «ՄՏՍ» (ընկերություն) (2G, 3G, 4G)
  • «Tele 2» (2G, 3G, 4G)
  • «YOTA» (2G, 3G)
  • «Մեգաֆոն» (2G, 3G)
  • «Ռոստելեկոմ» (2G, 3G, 4G)

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բելյովի տեսարժան վայրերից են՝ ճարտարապետական անսամբլ՝ տղամարդկանց համար նախատեսված Բելյովի տաճարը (17-19-րդ դարեր)։ Մոտակայքում՝ կանանց համար նախատեսված Բելյաևսկի Սուրբ Խաչ։ Այսօր այդ տաճարները վերանորոգվում են։ Գործում է գավառագիտ-րդական-գեղարվեստական թանգարանը։ Բելյով քաղաքի կենտրոնական մասը գրավում են 18-19 դարերի կառույցները։

Քաղաքից 7 կմ հեռավորության վրա տեղակայված է մինչ օրս աշխատող, տղամարդկանց համար նախատեսված Մակարիա Ժաբինսկու Սուրբ Վվեդենսկու վանքը։

Զբոսաշրջիկները կարող են կանգ առնել «Հին Քաղաք» հյուրանոցում։

Հետաքրքիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2013 թվականի օգոստոսին Միջազգային աստղագիտական միությունը Մարսի վրա գտնվող 180 մետրանոց խառնարանը կոչվեց «Բելյով», որից ոչ հեռու հայտնաբերվել էին Մարսի վրա իջեցվելիք Մարս-3 սարքավորման մասեր[21]։

Հայտնի բնակիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկաթուղային կայարաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բեռնափոխադրման երկաթուղային կայարան (2016 թվականի հունվարի 1-ից ուղևորափոխադրումները ամբողջությամբ փակվել են)։ Մոտակա ուղևորատար երկաթուղային կայարանը գտնվում է Կոզյոլս(Կալուգայի մարզ) քաղաքում։

Ավտոբուսային կայաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավտոբուսային կապ ունի Մոսկվայի, Տուլայի և Օրյոլ քաղաքների հետ։

Հեռավորությունը խոշոր քաղաքներից(ավտոճանապարհներով)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բելյով քաղաքի հետ կապված մարդիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1437 թվականին Բելյով քաղաքում կանգ էր առել Կազանի խանության ապագա հիմնադիրը Ուլու Մուհամմեդը։

1558թվականից մինչև 1561 թվականները Բելյով քաղաքի տերը Կազակ գետման Դմիտրի Վիշնեվեցկին (Բայդա) էր։

1783 թվականի հունվարի 29-ին(փետրվարի 9) Բելյովի գավառի Միշենսկո գյուղում է ծնվել ռուս հայտնի պոետ Վասիլի Ժուկովսկին։

1794 թվականի օգոստոսի 15-ին Բելյաևսկի գավառի Սալյնիցա գյուղակում ծնվել է հայտնի Տուլացի պատմաբան Իվան Աֆրեմովը։

1808 թվականի փետրվարի 11-ին (կամ 23-ին) Բելյով քաղաքի մերձակայքում գտնվող Դոլբինո գյուղում ծնվել է Պետրոս Կիրեևսկին՝ հայտնի բանահավաք, հնէաբան, գրականագետ, առաջին ազգային ժողովրդական բանահյուսության ժողովածուի ստեղծող։

1814 թվականին Բելյով քաղաքում ծնվել է ռուս հայտնի բանաստեղծուհի Տատյանա Աստրակովան։

1828 թվականին Բելյովում՝ մանր-բուրժուական ընտանիքում, ծնվեց Պ.Մ. Մարտինովը (մանկավարժ, գավառագետ, Տուլայի երկրամասի պատմության և մշակույթի մասին գրված ակնարկների և հոդվածների հեղինակ)։

1829 թվականի մայիսի 4-ին դեպի Կովկաս ճանապարհորդության ժամանակ Բելյով քաղաքով է անցել Ալեքսանդր Պուշկինը։

1837 թվականի հուլիսի 19-20-ին Ռուսաստանով ճանապարհորդելիս Բելյով քաղաքում կանգ է առել գահաժառանգ Ալեքսանդր Նիկոլաևիչը՝ ապագա կայսր Ալեքսանդր II «Ազատարարը»։

1869 թվականի նոյեմբերի 8(20)-ին Բելյով քաղաքում է ծնվել բանաստեղծուհի Զինայդա Գիպպիուսը։

1874 թվականին Բելյաև քաղաքում, մանր-բուրժուական ընտանիքում է ծնվել Պ.Գ. Իգնատովը՝ աշխարհագրագետ-հետազոտող, Արևմտյան Սիբիրի, Ղազախստանի և Ալթայի լճերն ուսումնասիրող արշավախմբի ղեկավար։

1883 թվականի ապրիլի 16(28)-ին Բելյով քաղաքում է ծնվել Վլադիմիր Կապպելը՝ ռուս զորապետ, Սիբիրում տեղի ունեցած Սպիտակ շարժման առաջնորդներից մեկը, 1919 թվականին Արևելյան ճակատի գլխավոր հրամանատար։

1888 թվականին Բելյով քաղաքում ծնվել է Արոն Տրեյվասը՝ տեխնիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր

1889 թվականին Բելյով քաղաքում է ծնվել Նիկոլայ Պետրունիչևը՝ 1937-1938 թվականներին Ժողովրդական կոմիսարների խորհրդի գործերի ղեկավար։

1902 թվականին ծնվել և մինչև 1922 թվականը ապրել է Սերգեյ Բորոդինը՝ ԽՍՀՄ հայտնի գրող, մի քանի պատմական վեպերի հեղինակ։

1905 թվականի դեկտեմբերի 27-ին ծնվել է Օլեգ Տոլստիկովը՝ սովետական ռազմական օդաչու և զորապետ, Մեծ հայրենական պատերազմի մասնակից. ղեկավարել է 9-րդ խառը, որը հետագայում դարձավ 10-րդ գրոհիչ ավիացիոն կորպուսը, Ավիացիայի գեներալ-գնդապետ։

1937 թվականի դեկտեմբերի 16-ին Բելյովում է ծնվել հայտնի քանդակագործ, Ռուսաստանի արվեստի ակադեմիայի նախագահության անդամ Ալբերտ Չառկինը։

1938 թվականի մարտի 31-ին Բելյով քաղաքում է ծնվել ռուս աստվածաբան, մանկավարժ և հրապարակախոս Ալեքսեյ Օսիպովը։

1953 թվականի մարտի 14-ն Բելյով քաղաքում է ծնվել հայտնի գիտնական, տեխնիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Ալեքսանդր Ֆեդուխինը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Federal State Statistics Service.
  2. ↑ Закон Тульской области от 3 марта 2005 года № 543-ЗТО «О переименовании муниципального образования "Белевский район" Тульской области, установлении границ, наделении статусом и определении административных центров муниципальных образований на территории Белевского района Тульской област»
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 «Народная энциклопедия «Мой город». Белёв» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-07-26-ին. Վերցված է 2014-06-24-ին.
  4. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1939 года. Численность городского населения СССР по городским поселениям и внутригородским районам» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2013-12-24-ին. Վերցված է 2013-11-30-ին.
  5. ↑ 1959С
  6. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-29-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  7. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված օրիգինալից 2021-11-07-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  8. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-09-26-ին.
  9. ↑ «Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-03-ին.
  10. ↑ «Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность и размещение населения Тульской области» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2020-07-25-ին. Վերցված է 2014-05-18-ին.
  11. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-16-ին. Վերցված է 2014-05-31-ին.
  12. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов)» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-10-12-ին. Վերցված է 2013-11-16-ին.
  13. ↑ «Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-10-ին. Վերցված է 2014-08-02-ին.
  14. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-09-23-ին. Վերցված է 2015-08-06-ին.
  15. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  16. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года». 2017-07-31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-31-ին. Վերցված է 2017-07-31-ին.
  17. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-26-ին. Վերցված է 2018-07-25-ին.
  18. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года». Վերցված է 2019-07-31-ին.
  19. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020-10-17-ին. Վերցված է 2020-10-17-ին.
  20. ↑ «Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более» (XLSX) (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-09-01-ին. Վերցված է 2022-09-01-ին.
  21. ↑ Названия двух российских городов появились на карте Марса // ՌԻԱ Նովոստի

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բելյով» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բելյով&oldid=9491161» էջից