Բաստեր Քիթոն
Բաստեր Քիթոն Buster Keaton | |
---|---|
Ծնվել է | Հոկտեմբերի 4 1895 |
Ծննդավայր | Պիկուեյ |
Մահացել է | Փետրվարի 1, 1966 |
Մահվան վայր | Հոլիվուդ |
Քաղաքացիություն | ԱՄՆ |
Ազգություն | ԱՄՆ |
Մասնագիտացում | դերասան, կինոռեժիսոր, սցենարիստ |
Ամուսին | Նատալի Թոլմաջ և Էլեոնոր Քիթոն |
Պարգևներ | |
IMDb | ID 0000036 |
busterkeaton.com |
Բաստեր Քիթոն (անգլ.՝ Buster Keaton, իսկական անունը՝ Ջոզեֆ Ֆրենսիս, հոկտեմբերի 4, 1895[1][3][4][…], Piqua, Ուուդսոն շրջան, Կանզաս, ԱՄՆ[2] - փետրվարի 1, 1966[1][2][3][…], Վուդլենդ Հիլզ, Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[5][6]), ամերիկացի կատակերգակ դերասան և կինոռեժիսոր, Ամերիկյան բոլոր ժամանակների ֆիլմերի 100 մեծագույն աստղերի ցանկում 21-րդն է, համր կինոյի ժամանակաշրջանի ճանաչված դերասաններից մեկն է։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բաստեր Քիթոնը ծնվել է 1895 թվականի հոկտեմբերի 4-ին Պիկուեյում (Կանադա)։ Ծագումով իռլանդացի և շոտլանդացի ծնողների հետ, երեք տարեկան հասակից ակրոբատիկ համարներով հանդես է եկել մյուզիք-հոլլերում։ 1917 թվականին Նյու Յորքում հանդիպում է հայտնի կոմիկ Ռոսկո Արբյուկլին, որը նրան առաջարկում է միասին հանդես գալ Ջոզեֆ Շենկի արտադրած ֆիլմերում։ Մի շարք ֆիլմերում նկարահանվելուց հետո նա զորակոչվում է բանակ և Ֆրանսիայում մասնակցում առաջին համաշխարհային պատերազմին։ Նկարահանվել է կարճամետրաժ և լիամետրաժ համր և հնչուն ֆիլմերում, որոնցից են՝ Ջոզեֆ Շենկի «Անապատի հերոսը» (1917), Հերբերտ Բլեյկի «Էլեկտրական բնակարանը» (1922), Էդուարդ Սեջուիկի «Օպերատորը» (1928), Մաք Սենթի «Ամաչկոտ երիտասարդը (1936), Ռոբերտ Թանսեի «Աստվածների քաղաքը» (1946), Բիլլի Ուայլդերի «Մթնշաղի ծառուղին» (1950) Սեմյուել Բեկետի «Ֆիլմ» (1964), Չարլզ Չապլինի «Բեմեզրի լույսերը» (1952), Մայքլ Անդերսոնի «Ութսուն օր աշխարհի շուրջը» (1956), Ստենլի Կրամերի «Խելակորույս, խելակորույս, խելակորույս աշխարհ» (1963), Մաքս Նոսեկի ֆչանսիական «Շանզ Էլիզեի արքան» (1934), Էդրիեն Բրունելի՝ անգլիական «Ներխուժողները» (1934), Ջերալդ Պոտերտոնի՝ կանադական «Երկաթուղայինը» (1964), Լուիջի Սկատինիի՝ իտալական «Երկու նավաստի և մեկ գեներալ» (1965)։ Համաշխարհային ճանաչում ունեն Քիթոնի «Երեք դարաշրջան», «Մեր հյուրընկալությունը» (երկուսն էլ՝ 1923 թվականին), «Շեռլոկ-կրտսեր», «Ծովագնացը» (երկուսն էլ՝ 1924 թվականին), «Գեներալ» (1926), «Հոլիվուդյան առևանգում» կատակերգական ֆիլմերը, որոնցում խաղում էր նաև գլխավոր դերերը։ Հեռանալով ԱՄՆ-ից Կիտոնը իր բախտը փորձում է նաև Եվրոպայում, սակայն ապարդյուն։ Մեկ տարի հոգեբուժարանում բուժվելուց հետո, նա «Մետրո-Գոլդվին-Մեյեր» կինոստուդիայում աշխատում է որպես սցենարիստ՝ մասնավորապես կատակերգական ֆիլմերի, միևնույն ժամանակ նկարահանվում է կարճամետրաժ ժապավեններում։ Նկարահանվել է նաև անգլիական հեռուստատեսությունում, ինչպես նաև եվրոպական կրկեսներում, մասնավորապես ֆրանսիական «Մեդրանոյում» (1952 և 1954): 1957 թվականին Հոլիվուդը նկարահանում է «Բաստեր Քիտոնի պատմությունը» (1957, ռեժիսոր՝ Սիդնեյ Շելդոմ)։ 1959 թվականին Քիթոնը պարգևատրվեց «Օսկար» հատուկ մրցանակով։
Քիթոնը հեղինակ է «Ֆարսի իմ հրաշալի աշխարհը» (1960) գրքի։
Բաստեր Քիթոնը մահացել է 1966 թվականին, Հոլիվուդում։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 http://www.aveleyman.com/ActorCredit.aspx?ActorID=9166
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Encyclopædia Britannica
- ↑ filmportal.de — 2005.
- ↑ 5,0 5,1 http://projects.latimes.com/hollywood/star-walk/location/woodland-hills/
- ↑ 6,0 6,1 Encyclopedia of the Great Plains
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Бастер Китон, Чарлз Самуэлс Мой удивительный мир фарса - Москва։ Радуга, 2002. - 366 с. - ISBN 5-05-005129-0
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- IMDb կայքում(չաշխատող հղում)
- Buster Keaton Museum
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բաստեր Քիթոն» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 448)։ |
- Անձինք այբբենական կարգով
- Կինոռեժիսորներ այբբենական կարգով
- Հոկտեմբերի 4 ծնունդներ
- 1895 ծնունդներ
- ԱՄՆ-ում ծնվածներ
- Փետրվարի 1 մահեր
- 1966 մահեր
- Լոս Անջելես քաղաքում մահացածներ
- 1896 ծնունդներ
- 20-րդ դարի ամերիկացի տղամարդ դերասաններ
- Ամերիկացի գրողներ
- Ամերիկացի երաժիշտներ
- Ամերիկացի կատակերգուներ
- Ամերիկացի կինոպրոդյուսերներ
- Ամերիկացի կինոռեժիսորներ
- Ամերիկացի պրոդյուսերներ
- Ամերիկացի ռեժիսորներ
- Ամերիկացի սցենարիստներ
- Ամերիկացի տղա երեխա դերասաններ
- Ամերիկացի տղամարդ թատերական դերասաններ
- Ամերիկացի տղամարդ կինոդերասաններ
- Ամերիկացի տղամարդ հեռուստատեսային դերասաններ
- Ամերիկացիներ իռլանդական սերմամբ
- Թոքի քաղցկեղից մահացածներ
- Կինոգործիչներ այբբենական կարգով
- Համր կինոյի դերասաններ
- Օսկարակիրներ