Աֆրիկյան մարաբու

Աֆրիկյան մարաբու
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Կենդանիներ Տիպ Քորդավորներ Դաս Թռչուններ Կարգ Արագիլներ Ընտանիք Մարաբուներ Տեսակ Աֆրիկյան մարաբու
Լատիներեն անվանում
Leptoptilos crumeniferus (Lesson, 1831)
Հատուկ պահպանություն
Քիչ մտահոգող տեսակ IUCN 3.1 Least Concern : ???
Արեալ
Դասակարգումը Վիքիցեղերում Պատկերներ Վիքիպահեստում

Աֆրիկյան մարաբու (լատին․՝ Leptoptilos crumeniferus) արագիլների ընտանիքին պատկանող թռչուն, արագիլների ամենամեծ ներկայացուցիչը։

Տարածված է Սահարայում և Աֆրիկայի մեծ մասում։ Սավանայի և այլ բաց տարածքների բնակիչ։ Տիպիկ թռչուններից է։

Բնութագիր

Արագիլների ընտանիքի չափսերով ամենամեծ թռչունն է։ Մարմնի երկարություը 115-152 սմ, թևերի բացվածքը 225-287 սմ, քաշը՝ 4-8.9 կիլոգրամ։ Առանձնացված տեսակների մեջ թևերի երկարությունը կարող է հասնել 320 սմ-ի, ավելի շատ հանդիպում են միայն թափառող և արքայական ալբատրոսներում։ Արուները ավելի մեծ են, քան էգերը։ Արտաքին տեսքը բնորոշ է տարբեր արագիլների մեծամասնությանը. գլուխը և պարանոցը մերկ է՝ ծածկված քիչ քանակով մանր փետուրներով։ Նրա կտուցը շատ երկար է, որը կարող է հասնել մինչև 34.6 սմ երկարության, այս թռչունը հանգիստ թռչուն է, կոկորդից կախվախ է մի պարկ, որը անվանում են «բարձ»։ Մարմնի այն մասերը, որտեղ փետուրներ չկան, այդ մասերը վարդագույն է, գլխի առջևում առկա են սև կետեր։ Փետուրների վերին մասը մոխրագույն է, իսկ ներքևինը ՝ սպիտակ։ Մուգ ծիածանաթաղանթը աֆրիկյան մարաբուի տարբերակիչ առանձնահատկություններից մեկն է ՝ կապված հարակից տեսակների հետ։ Երիտասարդ թռչունները առանձնանում են գարշելի գլխով և օձիքի վրա փետուրների մեծ քանակով։ Աֆրիկյան մարաբուների ձայնը այդքան էլ դուրեկան չէ։

Տարածվածություն

Աֆրիկյան մարաբուն տարածված է Աֆրիկայում ՝ Սենեգալից և Գամբիայի արևելքից մինչև Էրիտրեայում և Սոմալիում, հարավից՝ հարավաֆրիկյան նահանգ և Կվեզուլ-Նատալ և Տրանսվաալ շրջաններում։ Լեռնաշղթայի հյուսիսային սահմանը տարածվում է Սահարայից հարավ ՝ հարավային Մալիի, հարավային Նիգերի, հարավային Սուդանի և հարավային Եթովպիայի միջով։ Նրանք հիմնականում ապրում են ջրամբարների մրջակայքում։ Խուսափում են անտառներում և անապատներում բնակվելուց։ Հաճախ բնակվում են մարդածին լանդշաֆտներում, բներ են դնում նույնիսկ մեծ քաղաքներում, օրինակ ՝ Կամպալայի կենտրոնական շրջաններում։ Բնակավայրերում նրանք սովորաբար կապված են լինում կենցաղային աղբի, սպանդանոցների, ձկնաբուծական ձեռնարկությունների հետ։ Երբ սնունդը առատ է, նրաք վարում են նստակյաց կյանք, մասնավորապես դա վերաբերում է քաղաքում ապրողներին։ Լեռնաշղթայի հյուսիսային և հարավային ծայրամասում, որտեղ առկա է անձրևոտ և չոր եղանակների առկայությունը, նուծման շրջանի ավարտից հետո գաղթում են հասարակած։ Իսրայելում գրանցվել են պատահական թռիչքներ։

Սնուցում

Աֆրիկյան մարաբուն հիմնականում հայտնի է որպես տգեղ թռչուն, որն այն ավելի շատ կապվում է Հին աշխարհի անգղերի հետ, քան այլ արագիլների հետ (մարաբուի մեկ այլ տեսակ `հնդկականը նաև հայտնի է որպես տգեղ թռչուն)։ Չնայած սնուցման մրցակցության ՝ թռչունների այս երկար կտուցով տեսակը լավ է հատհայթում կերակուր։ Արագիլի ուժեղ և երկար կտուցը թույլ է տալիս հանել ընկած կենդանու հաստ մաշկը, մինչդեռ անգղերը իրենց փոքրիկ կտուցը օգտագործում են այն պոկելու համար։ Միևնույն ժամանակ, ուտելիք գտնող մարաբուն սովորաբար վախեցնում է այնտեղ հավաքված անգղներին, ինչպես ավելի ուժեղ թռչուն, որը կարող է վնասել մրցակցին իր կտուցով։ Մարաբուի մարսողական համակարգը ունակ է մարսել խոշոր ոսկորները:.

Իրականում աֆրիկյան մարաբուն ամենատարածված թռչունն է։ Բացի գազար ուտելուց, արագիլը սնվում է նաև փոքր կրծողներով, ձկներով, օձերով, գորտերով, մողեսներով, մորեխներով. նա քանդում է փոքրիկ թռչունների բները։ Աֆրիկայում քաղաքաշինությունն ու բնակչության աճը դրական ազդեցություն ունեցան մարաբուի բնակչության վրա, նրանք հաճախ բնակավայրերի աղբավայրերում սնվում են սննդի թափոններով։ Սնունդը փնտրելու ժամանակ մարաբուն, ինչպես անգղերը, երկնքում սավառնում են ՝ փնտրելով որս։ Խմբեր կազմելով, նրանք հաճախ կենտրոնացած են խոշոր խմբերով կենդանիների կուտակման վայրերում։ Թռչունը անշարժ պտտվում է ջրի մակերեսի վրա և ջրի մեջ ընկղմված կիսաբաց կտուցով կատարում է որս։

Զգալով անցնող որսը, կտուցը միանգամից խփում է։

Բուծում

Բուծումը սկսվում է 6-7 տարեկանում։ Այլընտրանքային եղանակներով տարբեր շրջաններում այն սկսում է բույն դնել չոր եղանակին, մինչդեռ այն անձրևոտ ժամանակաշրջանում ձվադրում է։ Այն ձևավորվում է խառը գաղութներում, որոնք բաղկացած են 20-60 հազար զույգերից, դրանցից են. սպիտակ բշտիկով արագիլը, աֆրիկյան կտցահարը և այլ խոշոր թռչուններ։ Նույն գաղութները օգտագործվում են երկար ժամանակ, կան հայտնի մի քանի դեպքեր, որ 50 տարի անընդմեջ դրանք օգտագործվել են։ Սովորաբար այս թռչունը բույն է դնում բարձրահասակ ծառերում, ինչպիսիք են բաոբաբը, Melicia excelsa-ն և մի քանիսը ՝ գետնից 10-30 մ բարձրության վրա։ Սև արագիլի նման, երբեմն բույնը կարող է տեղակայվել ժայռի գագաթին։

Բույնը կազմված է մոտ 1 մետր տրամագծից և մոտ 30 մետր տրամագծից։ Բնում կան 2-3 փայլատ ձու՝ 84,5 × 62 մմ չափսերով։ Ձվադրման օրերը հասնում է մինչև 135 օր։ Բուծման 17-րդ օրը մեծահասակ թռչունը ուղղակիորեն կանգնում է բնի մեջ և 110-115 օր հետո բացում է թևերը և սկսում թռչել։ Մարաբուին հաճախ պահում են կենդանաբանական այգիներում, գերության մեջ նրանք ապրում են մինչև 25 տարի։

Պատկերասրահ

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Գրականություն

• Brown, Leslie H.; Urban, Emil K.; Newman, Kenneth B. The Birds of Africa. — Academic Press, 1982. — Т. I. — 521 p. — ISBN 978-0121373016
• Elliott, A. Family Ciconidae (Storks) / del Hoyo, J.; Elliott, A.; & Sargatal, J. (Eds).. — Handbook of the birds of the world. — Barcelona: Lynx Edicions, 1992. — Т. 1. — ISBN 84-96553-42-6
• Hancock, James A.; Kushlan, James A.; Kahl, M. Philip Storks, Ibises, and Spoonbills of the World. — Academic Press, 1992. — 385 p. — ISBN 978-0123227300
• Lack, David Ecological adaptations for breeding in birds. — Chapman and Hall, 1968. — 422 p. — ISBN 978-0412112201
• Sibley, Charles G.; Monroe Jr., Burt. Distribution and Taxonomy of Birds of the World. — Yale University Press, 1991. — 11360 p. — ISBN 978-0300049695
• Sinclair, Ian; Teske, Robert T. Field Guide to Birds of South Africa. — New Holland Publishers, 1997. — 368 p. — ISBN 978-1868255108
• Гладков, Н. А.; Михеев, А. В. (Ред.) Жизнь животных. — М.: Просвещение, 1970. — Т. 5. Птицы.. — 611 с.
• Коблик Е. А. Разнообразие птиц (по материалам экспозиции Зоологического музея МГУ. — Издательство МГУ, 2001. — Т. Ч. 1 (Класс Птицы, Отряды Страусообразные, Тинамуобразные, Пингвинообразные, Гагарообразные, Поганкообразные, Буревестникообразные, Пеликанообразные, Аистообразные, Фламингообразные, Гусеобразные, Грифы Нового Света, Соколообразные). — 384 с. — ISBN 5-211-04072-4

Արտաքին հղումներ

• Hollamby, Simon; և այլք:. «Clinical Pathology of Nestling Marabou Storks in Uganda». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 8-ին. {{cite web}}: Explicit use of et al. in: |author= (օգնություն)

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աֆրիկյան մարաբու» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աֆրիկյան մարաբու» հոդվածին։