Արդյունաբերական զբոսաշրջություն

Արդյունաբերական զբոսաշրջություն, զբոսաշրջության տեսակ, որը որպես ցանկալի ուղղություն ներառում է որոշակի տեղանքին հատուկ արդյունաբերական կենտրոններ^[1]։ Համեմատաբար ոչ նոր հասկացություն, որը ներառում է գինու շրջագայությունները Ֆրանսիայում, այցելություններ պանրագործներին Նիդերլանդներում, Ջեք Դանիելի շրջագայությունները Միացյալ Նահանգների թորման գործարաններում։ Վերջին ժամանակներում նոր հետաքրքրություն է ցուցաբերել՝ ինչպես արդյունաբերական ժառանգության վայրերով, այնպես էլ զբոսաշրջության համար գրավչություն ներկայացնող ժամանակակից արդյունաբերությամբ։

Գրավչություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նույնիսկ եթե զբոսաշրջության տվյալ տեսակի նախընտրությունը անհատական է, կախված մարդու նախասիրություններից, նկատվել է (շուկայի ուսումնասիրությունների միջոցով), որ մարդիկ սիրում են տեսնել և զգալ ներկա կամ պատմական (ժառանգության) արտադրության գործընթացները.

տարածաշրջանի համար խորհրդանշական բնույթ ունեցող բարիքներ (Ռուրում ածուխից և էներգիայից մինչև Գվատեմալայում բանան և սուրճ),
բրենդային, շքեղ ապրանքներ, ինչպիսիք են մեքենաները, ժամացույցները և զարդերը,
տեխնոլոգիապես պահանջված, նորարարական ապրանքներ, ինչպիսիք են համակարգիչները և ինքնաթիռները,
ձեռագործ ապրանքներ, ինչպիսիք են ճենապակյա և դարբնագործական արտադրանքները,
խմիչքներ և սնունդ։

Կենտրոնական Հարավային Եվրոպայի որոշ երկրների տեսարժան վայրերի գրացուցակը^[2] ցույց է տալիս և ներառում է հետևյալ դասակարգումը։

Գրավչության ընկալման վրա ազդում է նաև քաղաքների՝ իրենց արդյունաբերական պատկերը և/կամ ինքնությունը արտացոլող զբոսաշրջային փաթեթներ ստեղծելու հնարավորությունը. համապատասխանաբար տուրօպերատորների դեպքում՝ յուրացնելով արդյունաբերական բաղադրիչը առաջարկվող փաթեթների գրավչությունների խառնուրդում։

Ներկայումս, նույնիսկ հագեցած շուկաներում, համեմատաբար քիչ զբոսաշրջային օպերատորներ կան, որոնք տրամադրում են արդյունաբերական զբոսաշրջային փաթեթներ՝ լրացնելով այլ առաջարկներ և գրեթե միշտ բաց թողնելով մասնագիտացվածները, ինչպես հետազոտվել է նման մասնագիտացված ծառայություններ մատուցող տուրօպերատորներից մեկի կողմից իրականացված շուկայի ուսումնասիրության^[3] մեջ։

Արդյունաբերական հնագիտության ընկերակցությունը և արդյունաբերական հնագիտության ասոցիացիան նպաստում են պատմական արդյունաբերական վայրերի պահպանմանը։

Ուղղություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արդյունաբերական զբոսաշրջության առավել ակնհայտ ուղղությունները հանդիսանում են զարգացած արդյունաբերական հիմք ունեցող քաղաքներն ու շրջանները։ Դրանց համար արդյունաբերական զբոսաշրջությունը պոտենցիալ աճի ոլորտ է, որը համընկնում է իրենց էության հետ. ոլորտը հնարավորություններ է տալիս ամրապնդելու իրենց առանձնահատկությունն ու համբավը, հատկապես՝ հիմնվելով ոլորտի զարգացման համար արդեն իսկ գոյություն ունեցող ռեսուրսների^[4] վրա:

Այնուամենայնիվ, ձեռքբերումները քիչ են և հիմնականում զարգացած երկրներում (Արևմտյան Եվրոպայում, հատկապես Գերմանիայում, Միացյալ Թագավորությունում, Նիդեռլանդներում, ինչպես նաև ԱՄՆ-ում և Ճապոնիայում), որտեղ առաջնորդության և համագործակցության մշակույթ կա համայնքում գոյություն ունեցող կառավարման մակարդակների տարբեր շահագրգիռ կողմերի միջև։ Դրական միտում և որոշ ուշագրավ ձեռքբերումներ կան Կենտրոնական Եվրոպայում (Ավստրիա, Հունգարիա, Չեխիա, Լեհաստան), Չինաստանում և Հնդկաստանում նույնպես։

Նաև ամբողջ աշխարհում ուշադրություն է դարձվում արդյունաբերական զբոսաշրջության միջոցով տնտեսապես փլուզված մոնոարդյունաբերական ոլորտների (հատկապես՝ հանքարդյունաբերական և մետալուրգիական) վերափոխմանը, ինչպիսիք են Krivoi Rog, Reșița-ը^[5] և Petroșani-ն^[6]։

Հողմակայանները և էներգիայի ստացման այլ օբյեկտները, ներառյալ ամբարտակները և չգործող ատոմակայանները, դառնում են ավելի ու ավելի հայտնի վայրեր կրթական շրջագայությունների^[7] համար։

Հասկացության այլ կիրառումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ շրջակա միջավայրի պահպանության և բնապահպանական ակտիվիստներ, ինչպիսիք են գրող Էդվարդ Աբբին, օգտագործեցին արդյունաբերական զբոսաշրջություն տերմինը՝ նկատի ունենալով պահպանվող բնական տարածքներում առևտրայնացված զբոսաշրջությունը, որը վտանգ է ներկայացնում նրանց էկոլոգիայի համար։

Իր «Միայնակ անապատ» գրքում Աբբին գրել է. «Արդյունաբերական զբոսաշրջությունը սպառնալիք է ազգային պարկերի համար։ Բայց համակարգի գլխավոր զոհերը կառավարվող զբոսաշրջիկներն են։ Նրանք կողոպտվում և կողոպտում են իրենց։ Քանի դեռ նրանք չեն ցանկանում դուրս սողալ իրենց մեքենաներից, նրանք չեն հայտնաբերի ազգային պարկերի գանձերը և երբեք չեն խուսափի քաղաք-արվարձանային համալիրների սթրեսից ու խառնաշփոթից, որը նրանք, ենթադրաբար, հույս ունեին մոռանալ որոշ ժամանակով»։

2023 թվականին ՄԱԿ-ի Կենսաբազմազանության մասին կոնվենցիան (COP15) ընդգծեց առևտրային զբոսաշրջությունը որպես ազգային պարկերի սպառնալիք^[8]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Reali, Cristóbal (2022 թ․ դեկտեմբերի 13). «What is Industrial Tourism: Definition, Stats, Benefits & Real-Life Examples». Mize (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 11-ին.
↑ Hegedus, Marius (2014 թ․ նոյեմբեր). «Industrial and Creative Tourism Attractions». VisitFactories.
↑ Hegedus, Marius (2014 թ․ օգոստոսի 5). «Industrial and Creative Tourism – A Comparative Analysis of Packaged Offers». VisitFactories Blog.
↑ Otgaar, Alexander H.J.; van den Berg, Leo; Berger, Christian; Feng, Rachel Xiang (2010 թ․ հունիս). «Industrial Tourism Development in Cities» (PDF). Ashgate.
↑ Hillinger, Nicolae; Olaru, Martin; Turnock, David (2001 թ․ դեկտեմբեր). «The role of industrial archaeology in conservation: The Reşiţa area of the Romanian Carpathians». GeoJournal. 54 (3/4): 607–630. doi:10.1023/A:1021705414938. S2CID 150432257.
↑ (Merciu) Iancu, Florentina-Cristina; Stoica, Ilinca-Valentina (2010 թ․ մայիս). «Tourist Capitalization of Industrial Heritage Elements: A Strategic Direction of Sustainable Development. Case Study: The Petrosani Depression» (PDF). GeoJournal.
↑ «Take Me Out to the Wind Turbines». Bloomberg.com (անգլերեն). 2023 թ․ փետրվարի 18. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 23-ին.
↑ «COP15: escalating tourism threatens park conservation».

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արդյունաբերական զբոսաշրջություն» հոդվածին։

[1] Reali, Cristóbal (2022 թ․ դեկտեմբերի 13). «What is Industrial Tourism: Definition, Stats, Benefits & Real-Life Examples». Mize (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 11-ին.

[Directory_of_Industrial_and_Creative_Tourism_Attractions-2] Hegedus, Marius (2014 թ․ նոյեմբեր). «Industrial and Creative Tourism Attractions». VisitFactories.

[Industrial_and_Creative_Tourism_–_A_Comparative_Analysis_of_Packaged_Offers-3] Hegedus, Marius (2014 թ․ օգոստոսի 5). «Industrial and Creative Tourism – A Comparative Analysis of Packaged Offers». VisitFactories Blog.

[Industrial_Tourism_Development_in_Cities-4] Otgaar, Alexander H.J.; van den Berg, Leo; Berger, Christian; Feng, Rachel Xiang (2010 թ․ հունիս). «Industrial Tourism Development in Cities» (PDF). Ashgate.

[The_role_of_industrial_archaeology_in_conservation:_The_Reşiţa_area_of_the_Romanian_Carpathians-5] Hillinger, Nicolae; Olaru, Martin; Turnock, David (2001 թ․ դեկտեմբեր). «The role of industrial archaeology in conservation: The Reşiţa area of the Romanian Carpathians». GeoJournal. 54 (3/4): 607–630. doi:10.1023/A:1021705414938. S2CID 150432257.

[Tourist_Capitalization_of_Industrial_Heritage_Elements:_A_Strategic_Direction_of_Sustainable_Development._Case_Study:_The_Petrosani_Depression-6] (Merciu) Iancu, Florentina-Cristina; Stoica, Ilinca-Valentina (2010 թ․ մայիս). «Tourist Capitalization of Industrial Heritage Elements: A Strategic Direction of Sustainable Development. Case Study: The Petrosani Depression» (PDF). GeoJournal.

[7] «Take Me Out to the Wind Turbines». Bloomberg.com (անգլերեն). 2023 թ․ փետրվարի 18. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 23-ին.

[COP15:_escalating_tourism_threatens_park_conservation-8] «COP15: escalating tourism threatens park conservation».

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]