Աստղագիտության օր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժամանակակից ռադիոաստղադիտարան

Աստղագիտության օր (Աստղագիտության միջազգային օր, ԱՄՕ), ամենամյա միջոցառում, որը միավորում է աստղագիտությամբ հետաքրքրվողներին։

  • Գարնանային աստղագիտության օրը սովորաբար նշվում է շաբաթ օրը՝ ապրիլի կեսերից մինչև մայիսի կեսերը, Լուսնի 1-ին քառորդի ժամանակ կամ նրանից առաջ։
  • Աշնանային աստղագիտության օրը նույնպես նշվում է շաբաթ օրը՝ Լուսնի 1-ին քառորդի ժամանակ կամ նրանից առաջ՝ սեպտեմբերի կեսերից մինչև հոկտեմբերի կեսերը[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աստղադիտարանի այցելուներ

Աստղագիտության միջազգային օրը (անգլ.՝ Astronomy Day) հայտնվել է 1973 թվականին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում՝ Bringing Astronomy to the People նշանաբանով[2]։ Այնուամենայնիվ, 19-րդ դարի սկզբից աստղագիտության սիրահարները, աստղագիտական ակումբների և նրանց միավորող շրջանակների հովանավորությամբ, համեմատաբար կանոնավոր կերպով կազմակերպել են աստղային երկնքի զանգվածային ցուցադրումներ՝ այս գիտությունը հանրահռչակելու նպատակով[3]։ Աստղագետները փորձել են իրենց միջոցառումները հարմարեցնել տարբեր աստղագիտական միջոցառումների (Լուսնի խավարումներ կամ Արեգակի խավարումներ, գիսաստղերի ի հայտ գալը, մոլորակների միացումները և Ասուպների հոսքերը և այլն) հետ։

Տոնի ծննդյան տարեթիվը համարվում է 1973 թվականը, քանի որ հենց այդ ժամանակ է եղել, որ նման միջոցառումներին ավելի կանոնակարգված մոտեցման գաղափարը, որը ձևակերպել էր Դուգլաս Բերգերը, առաջին անգամ գործնականում իրականացվել է Միացյալ Նահանգներում։ Այս ամսաթիվը շատ արագ հայտնվել է աստղագիտական շրջանակներում։

2007 թվականին ավելացվել է Աշնանային աստղագիտության օրը։ Այն նաև ընկնում է շաբաթ օրը՝ լուսնի առաջին քառորդ փուլի մոտ՝ սեպտեմբերի կեսերից մինչև հոկտեմբերի կեսերը։

Այժմ, որպես կանոն, այս տոնը նշվում է այն մարդկանց կողմից, ովքեր սիրում են աստղագիտական մարմինների և դրանց համակարգերի կառուցվածքի, հատկությունների, ծագման և զարգացման գիտությունը (մինչև ամբողջ Տիեզերքը) շաբաթ օրը, երբ Լուսինը գտնվում է առաջին քառորդ փուլի մոտ՝ ընկնելով ապրիլի կեսերից մինչև մայիսի կեսերն ընկած ժամանակահատվածում։ Այսպիսով, 2009 թվականին, որը Միջազգային աստղագիտական միության և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից հայտարարվել է որպես «Աստղագիտության միջազգային օր»։ Այս ամսաթիվը գրիգորյան օրացույցով ընկել է մայիսի 2-ին։

ԱՄՕ ամսաթվեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարի Աստղագիտության
օր
Լուսնի
առաջին
քառորդ
2005 Ապրիլի 16 Ապրիլի 16
2006 Մայիսի 6 Մայիսի 5
2007 Ապրիլի 21 Ապրիլի 24
2008 Մայիսի 10 Մայիսի 12
2009 Մայիսի 2 Մայիսի 1
2010 Ապրիլի 24 Ապրիլի 21
Հոկտեմբերի 16 Հոկտեմբերի 14
2011 Մայիսի 7 Մայիսի 11
2012 Ապրիլի 28 Ապրիլի 29
2013 Ապրիլի 20 Ապրիլի 18
2014 Մայիսի 10 Մայիսի 7
2015 Ապրիլի 25 Ապրիլի 26
2016 Մայիսի 14 Մայիսի 13
Հոկտեմբերի 8 Հոկտեմբերի 9
2017 Ապրիլի 29 Մայիսի 3
Սեպտեմբերի 30 Սեպտեմբերի 27
2018 Ապրիլի 21 Ապրիլի 22
Հոկտեմբերի 13 Հոկտեմբերի 16
2019 Մայիսի 11 Մայիսի 11
Հոկտեմբերի 5 Հոկտեմբերի 5
2020 Մայիսի 2 Ապրիլի 30
Սեպտեմբերի 26 Սեպտեմբերի 23
2021 Մայիսի 15 Մայիսի 19
Հոկտեմբերի 9 Հոկտեմբերի 12
2022 Մայիսի 7 Մայիսի 8
Հոկտեմբերի 1 Հոկտեմբերի 2
2023 Ապրիլի 29 Ապրիլի 27
Սեպտեմբերի 22 Սեպտեմբերի 22
2024 Մայիսի 18 Մայիսի 15
Հոկտեմբերի 12 Հոկտեմբերի 10
2025 Մայիսի 3 Մայիսի 4
Սեպտեմբերի 27 Սեպտեմբերի 29

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աստղագիտության օր» հոդվածին։