Ալեքսանդր Մեժիրով
Ալեքսանդր Մեժիրով ռուս.՝ Александр Петрович Межиров | |
---|---|
Ծնվել է | սեպտեմբերի 26, 1923[1][2] |
Ծննդավայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ[1] |
Վախճանվել է | մայիսի 22, 2009[3][4] (85 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ |
Գերեզման | Պերեդելկինոյի գերեզմանատուն |
Մասնագիտություն | լեզվաբան, բանաստեղծ, գրական քննադատ և թարգմանիչ |
Լեզու | ռուսերեն |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ և ԱՄՆ |
Կրթություն | Մաքսիմ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտ և Մոսկվայի թիվ 57 պետական դպրոց |
Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
Աշխատավայր | Մաքսիմ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտ |
Պարգևներ | |
Զավակներ | Q28864761? |
Ազգականներ | Bella Dizhur? և Էռնստ Նեիզվեստնի |
Alexandre Mejirov Վիքիպահեստում |
Ալեքսանդր Պետրովիչ Մեժիրով (ռուս.՝ Алекса́ндр Петро́вич Ме́жиров, սեպտեմբերի 26, 1923[1][2], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[1] - մայիսի 22, 2009[3][4], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ռուս խորհրդային բանաստեղծ։ ԽՄԿԿ անդամ 1943 թվականից։ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից։ Հայտնի է որպես զինվորական թեմաներով գրող բանաստեղծ («Ճանապարհը հեռու է», 1947 թ., «Վերադարձ», 1955 թ., բանաստեղծությունների ժողովածուներ)։ «Հողմապակի» (1961 թ.), «Լադոգայի սառույցը» (1965 թ.), «Պայտ» (1967 թ.), «Ուշ բանաստեղծություններ» (1971 թ.) և այլ ժողովածուներում Մեժիրովի լիրիկան հիմնականում փիլիսոփայական բնույթ ունի։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1923 թվականի սեպտեմբերի 26-ին, Մոսկվայում[5][6], հրեական ընտանիքում[7][8][9][10], որը նրա ծնվելուց կարճ ժամանակ առաջ էր տեղափոխվել Չեռնիգովից։ Հայրը՝ Պինխուս (Պյոտր) Իզրաիլևիչ Մեժիրովը (1888—1958), իրավաբան էր[11][12], տնտեսագետ, հեղինակել է «Цены и торговые накидки: Краткое пособие для инструкторов-ревизоров и ревизионных комиссий коопорганизаций при проверке цен» գիրքը (М.: Советская торговля, 1934)[13][14], մայրը՝ Ելիզավետա Սեմյոնովնան (1888—1969), գերմաներենի ուսուցչուհի էր[15][16][17][18]։ Ընտանիքն ապրել է վարձակալած բնակարանում[19]։
Ալեքսանդրը մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին, դարձել հրաձգային վաշտի քաղղեկ, 1943 թվականին Լենինգրադի համար մղվող մարտերում կոնտուզիա է ստացել, զինվորական հոսպիտալում բուժվելուց հետո՝ 1944 թվականին զորացրվել՝ կրտսեր լեյտենանտի կոչումով[17][20][21]։
Սովորել է Մաքսիմ Գորկու անվան համաշխարհային գրականության ինստիտուտում (1943—1947 թթ.), որոշ ժամանակ՝ նաև Մոսկվայի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետում։ Բանաստեղծություններ գրել է 1941 թվականից։ Բանաստեղծական առաջին ժողովածուն («Дорога далека» խորագրով) լույս է տեսել 1947 թվականին։ 1946 թվականին անդամագրվել է ԽՍՀՄ գրողների միությանը։
1992 թվականից ապրել է ԱՄՆ-ում՝ Օրեգոն նահանգի Պորտլենդ քաղաքում, ուր ավելի վաղ տեղափոխվել էին դուստրն ու թոռնուհին։ Ռուսական պոեզիայի մասին դասախոսություններ է կարդացել Պորտլենդի համալսարանի ռուսական բաժնում[22][23][24][25]։ Որոշ ժամանակ անց տեղափոխվել է Նյու Յորք[26][27]։ Շարունակել է ստեղծագործե[28]։ Նրա վերջին խոշոր երկը «Позёмка» պոեմն է (1993)[29][30][31]։
Մահացել է 2009 թվականի մայիսի 22-ին Նյու Յորքի Ռուզվելտի անվան բժշկական կենտրոնում[32][33]։ Դուստրը նրա մոխիրը պարունակող աճյունասափորը տեղափոխել է Մոսկվա, և 2009 թվականի սեպտեմբերի 25-ին այն ամփոփվել է Պերեդելկինոյի գերեզմանատանը[26]՝ զոքանչի՝ Ֆ. Յաշչենկոյի շիրմի կողքին[34]։
Ընտանիքը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Կինը՝ Ելենա (Լյոլյա) Աֆանասևնան (ծնվ. 1921)[35].
- Քույրը՝ Լիդիա Պետրովնա Տոլստոուխովան (1926—2002), քիմիկոս-տեխնոլոգ էր, գյուտարար[39][40].
- Հիշատակվում է, որ բանաստեղծն ազգակցական կապեր է ունեցել քանդակագործ Էռնստ Նեիզվեստնու հետ[41][42][43]։
Հետաքրքիր փաստեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ալեքսանդր Մեժիրովը բիլյարդի և թղթախաղի վարպետի համբավ էր վայելում[44][45][46][47][48]։
- 1988 թվականի հունվարի 25-ին Մոսկվայի Լենինգրադյան խճուղով ավտոմեքենան վարելիս անզգուշորեն վրաերթի է ենթարկել դերասան Յուրի Գրեբենշչիկովին[49], փախուստի դիմել պատահարի վայրից՝ առանց օգնություն ցույց տալու տուժածին[50][51] (Մեժիրովի դուստրը վիճարկում է այս տեղեկությունը[52]): Դրանից չորս ամիս անց Գրեբենշչիկովը վախճանվել է հիվանդանոցում։ Այդ ողբերգությունը առիթ է դարձել բանաստեղծի վրա բազմաթիվ հարձակումներ գործելու[53]։ Մեժիրովի դստեր վկայությամբ՝ բանաստեղծը խորապես ցավել է պատահածի համար[54][55]։
Երկեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Дорога далека: Стихи. М.: Сов. писатель, 1947. 103 с.
- Новые встречи: Стихи. М.: Сов. писатель, 1949. 103 с.
- Коммунисты, вперёд! Кн. стихов. М.: Молодая гвардия, 1950. 152 с.
- То же. 1952.
- Возвращение: Стихи. М.: Сов. писатель, 1955. 104 с.
- Разные годы: Стихи / [Предисл. М. Луконина]. М.: Воениздат, 1956. 246 с.
- Стихи. М.: Сов. писатель, 1957. 248 с.
- Ветровое стекло: Кн. стихов. М.: Сов. писатель, 1961. 107 с.
- Стихи и переводы. Тбилиси: Заря Востока, 1962. 386 с.
- Стихотворения. М.: Гослитиздат, 1963. 190 с.
- Прощание со снегом: Кн. стихов. М.: Сов. писатель, 1964. 115 с.
- Ладожский лёд: Стихи. М.: Воениздат, 1965. 128 с.: 1 л. портр.
- Подкова: Кн. стихов. М.: Сов. писатель, 1967. 87 с.
- Избранная лирика. М: Молодая гвардия, 1967. 32 с.
- Лебяжий переулок: Стихи. М.: Сов. Россия, 1968. 158 с.
- Стихотворения. М.: Худ. лит., 1969. 255 с.
- Невская Дубровка: [Стихи и поэма / Вступ. ст. Д. Хренкова]. Л.: Лениздат, 1970. 123 с.
- Поздние стихи. М.: Сов. писатель, 1971. 262 с.
- Стихотворения / [Вступ. ст. Е. Евтушенко]. М.: Худ. лит., 1973. 349 с.
- Тишайший снегопад: Стихи. М.: Мол. гвардия, 1974. 222 с.
- Недолгая встреча: Стихи. М.: Правда, 1975. 32 с.
- Времена: Стихи. М.: Сов. писатель, 1976. 319 с.
- Под старым небом: Стихи. М.: Сов. писатель, 1976. 110 с.
- Под старым небом: Стихи. М.: Сов. писатель, 1977. 214 с.
- Очертанья вещей. М.: Современник, 1977. 158 с.
- Медальон: Стихи. М.: Воениздат, 1979. 271 с.: 1 л. портр.
- Избранные произведения: В 2 т. / [Вступ. ст. А. Урбана]. М.: Худ. лит., 1981. 335, 383 с.
- Проза в стихах: Новая кн. [Худож. Вл. Медведев] — М.: Советский писатель, 1982. — 96 с. — 50 000 экз.
- Проза в стихах: Новая кн. — М.: Советский писатель, 1989. — 96 с. — ISBN 5-265-01010-6 (Б-ка произведений, удостоенных Гос. премии СССР)
- Теснина: Из грузинской поэзии; Лирика разных лет. Тбилиси: Мерани, 1984. 511 с.
- Тысяча мелочей: Лирика. М.: Современник, 1984. 399 с.
- Закрытый поворот: Стихотворения. М.: Сов. писатель, 1985. 192 с.
- Бормотуха: Стихи. М.: Правда, 1989. 29, [2] с.
- Стихотворения / [Вступ. ст. А. Истогиной]. М.: Дет. лит., 1989. 174, [1] с.
- Избранное / [Вступ. ст. А. Истогиной]. М.: Худ. лит., 1989. 575 с.: 1 л. портр.
- Бормотуха: Стихи и поэмы. М.: Сов. писатель, 1991. 142, [1] с.
- Апология цирка: Кн. новых стихов. СПб.: Петрополь, 1997. 104 с.
- Позёмка: Стихотворения и поэмы. М.: Глагол, 1997.
- Артиллерия бьёт по своим: Избранные стихотворения последних лет. М.: Зебра Е, 2006. 624 с.
- Какая музыка была. М.: Эксмо, 2014. 256 с.
Թարգմանությունների ժողովածուներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Стихи грузинских поэтов. / Пер. с грузинского. Тбилиси, 1952
- Книга друзей. / Пер. с грузинского. Тбилиси, 1956
- Марцинкявичюс Ю. Кровь и пепел. / Пер с литовского. Вильнюс, 1964
- Марцинкявичюс Ю. Кровь и пепел. / Пер с литовского. М., 1965
- Марцинкявичюс Ю. Кровь и пепел. / Пер с литовского. Вильнюс, 1965
- Марцинкявичюс Ю. Кровь и пепел. / Пер с литовского. М., 1966
- Марцинкявичюс Ю. Стена. / Пер с литовского. Вильнюс, 1968
- Марцинкявичюс Ю. Стена. / Пер с литовского. М., 1969
- Марцинкявичюс Ю. Миндаугас. / Пер с литовского. Вильнюс, 1973
- Марцинкявичюс Ю. Кровь и пепел. / Пер с литовского. Фрунзе, 1977
- Карим М. Не бросай огонь, Прометей! / Пер. с башкирского. Уфа, 1979
- Марцинкявичюс Ю. Кровь и пепел. / Пер с литовского. Вильнюс, 1979
- Марцинкявичюс Ю. Мажвидас. / Пер с литовского. Вильнюс, 1984
- Теснина. Из грузинской поэзии./ Пер. с грузинского. Тбилиси, 1984
- Марцинкявичюс Ю. Кровь и пепел. / Пер с литовского. М., 1987
- Оразбаев И. Наследник./ Пер. с казахского. Алма-Ата, 1988
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Լենինգրադի պաշտպանության համար» մեդալ - 18.6.1943 թ.
- Հայրենական պատերազմի երկրորդ աստիճանի շքանշան
- ԽՍՀՄ պետական մրցանակ - (1986) («Проза в стихах» գրքի համար)
- Վրացական ԽՍՀ պետական մրցանակ - (1987)
- Վաժա Փշավելայի անվան մրցանակ՝ Վրաստանի անկախ գրողների միության կողմից - (1999).
- 1994 թվականին Ալեքսանդր Մեժիրովն արժանացել է ԱՄՆ նախագահ Բիլ Քլինտոնի պարգևին, որը նրան է հանձնվել Սպիտակ տանը։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Межиров Александр Петрович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 2,0 2,1 Русская литература XX века. Прозаики, поэты, драматурги (ռուս.) / под ред. Н. Н. Скатов — 2005. — С. 548—551. — ISBN 5-94848-262-6
- ↑ 3,0 3,1 3,2 http://www.gazeta.ru/news/lenta/2009/05/22/n_1364574.shtml
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Лев Аннинский «Я лежу в пристрелянном кювете…»: По другим данным, поэт родился в Чернигове и семья поселилась в Замосковоречье, когда он был ребёнком. См. также «Воин. Поэт. Эмигрант» и «90 лет со дня рождения А. П. Межирова» Արխիվացված 2015-02-05 Wayback Machine
- ↑ Волшебство мастера (некролог, «Литературная газета») Արխիվացված 2015-02-08 Wayback Machine: Родившийся в Чернигове, он всё детство провёл в Москве.
- ↑ Александр Межиров на сайте Союза писателей Москвы: Он родился в Москве в интеллигентной еврейской семье. Далее: Межиров Александр Петрович родился 26 сентября 1923 в Москве в семье юриста.
- ↑ Владимир Корнилов «Были мы с войной на ты…»
- ↑ Артиллерия бьёт по своим… Արխիվացված 2015-02-05 Wayback Machine
- ↑ An anthology of Jewish-Russian literature: two centuries of dual identity in prose and poetry / edited, selected, and cotranslated, with introductory essays by Maxim D. Shrayer (текст здесь)
- ↑ Лев Аннинский «Я лежу в пристрелянном кювете…»: «Мой отец, юрист по профессии, был всесторонне образованным человеком» (из автобиографического очерка для «Библиотеки советской поэзии», 1968).
- ↑ Пинхус Израилевич Межиров в эвакуационных списках (1942)
- ↑ Лебяжий пер., дом 1: Межиров Пинхус Израилевич
- ↑ Отечественные бухгалтеры
- ↑ Елизавета Семёновна Межирова в эвакуационных списках (1942)
- ↑ Надгробный памятник Межировых(չաշխատող հղում)
- ↑ 17,0 17,1 В. Огрызко «Испуг на всю жизнь: Александр Межиров» («Литературная Россия») Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine: Его отец имел две специальности: юриста и врача. Мать преподавала немецкий язык.
- ↑ В Россию возвращаются стихи Межирова Արխիվացված 2015-02-08 Wayback Machine: По словам Евгения Евтушенко, отец поэта был экономистом.
- ↑ Жители Москвы: Квартира № 31 — Межиров Пинхус Изр., Пред-во Черниг. Крайсоюза, 2-99-23.
- ↑ Поэт Александр Межиров — участник боёв у Синявинских высот
- ↑ Сергей Наровчатов Мы входим в жизнь: книга молодости. — М.: Советский писатель, 1980. — С. 162. — 285 с.
- ↑ Александр Петрович Межиров (1923—2009) — русский советский поэт и переводчик. Биография
- ↑ Тамара Жирмунская «Гражданская война вплотную подступила…»: Он жил в Портленде.
- ↑ «Виталий Орлов «Узкая теснина бытия земного»». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
- ↑ Александр Межиров «Стихи и проза из архива»
- ↑ 26,0 26,1 «Прах поэта Александра Межирова захоронили на кладбище в Переделкине». РИА-Новости. 2009 թ․ սեպտեմբերի 25. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
- ↑ Михаил Этельзон «От Синявинских болот до Гудзона»
- ↑ Зоя Межирова. Невозвращенец и не эмигрант // Журнал «Знамя». —М., 2014. — № 7.
- ↑ И. Кукулин «Хранитель страха и азарта»
- ↑ Юрий Безелянский «Воин. Поэт. Эмигрант»
- ↑ Борис Гасс «Люблю товарищей моих»
- ↑ М. Этельзон «Шар отпустив земной…»
- ↑ «Social Security Death Index». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
- ↑ Прах Александра МЕЖИРОВА, перелетев океан, упокоился в Переделкино, в семейной могиле, рядом с матерью его жены Лёли — Февронией Епифановной Ященко
- ↑ Невозвращенец и не эмигрант
- ↑ Зоя Межирова
- ↑ «Интервью с Зоей Межировой-Дженкинс». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 7-ին.
- ↑ [coollib.com/b/273642/read И. И. Алиханов «Дней минувших анекдоты…»]
- ↑ Патенты Л. П. Толстоуховой
- ↑ От дочери поэта, Зои Межировой: Из Москвы неоднократно приезжала Лидия Петровна — родная сестра Межирова.
- ↑ Марк Вейцман «В прошедшем времени: Александр Межиров»: Э. И. Неизвестный — двоюродный брат или, по другим данным, племянник поэта.
- ↑ Владимир Слепченко «Портрет Александра Межирова» Արխիվացված 2015-02-06 Wayback Machine: […] эти попытки неоднократно делал мой племянник Эрнст Неизвестный и у него ничего не вышло.
- ↑ Александр Белоусов «Наша идишская культура не исчезнет» Արխիվացված 2015-02-03 Wayback Machine: Также упоминается, что дядей поэта (мужем тёти, концертмейстера Зинаиды Семёновны Судаковой) был известный советский скрипач и музыкальный педагог Юлиан Абрамович Судаков (Татьяна Ларцева: «Сокровенные желания исполняются» Արխիվացված 2015-02-05 Wayback Machine).
- ↑ Александр Агеев «До и после войны»: А Межиров на этом фоне что? — младший лейтенант после великой войны, а в мирной жизни — биллиардист, картёжник, игрок.
- ↑ Интервью в «Литературной Газете» с дочерью поэта Зоей Межировой-Дженкинс: Мало кто знает, что отец его друга-одноклассника начал учить двух, тогда 12-летних, мальчиков игре в карты. С тех пор игра стала страстью, забвением, освобождением. Вначале он много проигрывал, что вызывало немалые трения в семье. Той же страстью был бильярд.
- ↑ Андрей Грицман «Одиночество гонит меня»: Линия игрока, линия бильярда в жизни Межирова отнюдь не случайное совпадение с его поэзией, да и игра в карты тоже.
- ↑ Илья Кукулин «Хранитель страха и азарта»
- ↑ Зоя Межирова «Фарфоровая чашка» Արխիվացված 2015-02-09 Wayback Machine: Ведь так любимый им бильярд, да и игра в карты, которой Межиров профессионально обучался с двенадцатилетнего возраста[…]
- ↑ vz.ru Артиллерия бьёт по мёртвым
- ↑ В. Огрызко (2007 թ․ դեկտեմբերի 7). «Испуг на всю жизнь: Александр Межиров». Литературная Россия. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 26-ին.
- ↑ «Александр Петрович Межиров. Биография». Хронос.
- ↑ ««И В ЭМИГРАЦИЮ ИГРАЮ. И ДОИГРАЮ ДО КОНЦА.»». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 7-ին.
- ↑ «Некролог в «Литературной газете»». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 8-ին.
- ↑ «Александр Межиров: И в эмиграцию играю. И доиграю до конца». Литературная газета. 2014. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 2-ին.
- ↑ Михаил Синельников. (25 сентября 2013). «Ранний звук». Литературная газета. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Аннинский Л. Неисчерпаемость поэзии // «Москва», 1963, № 12;
- Вильям-Вильмонт Н. Еще не найденная дорога // «Лит. газета», 1948, 11 февр.;
- Винокурова И. Со всеми вместе // Новый мир. — 1987. — № 9;
- Глушкова Т. Мастер // Литературное обозрение. 1976. № 1;
- Евтушенко Е. О двух поэтич. поколениях // «Лит. газета», 1955, 25 янв.;
- Казак В. Лексикон русской литературы XX века. — М., 1996;
- Кожинов В. Лирика военного поколения / Социалистический реализм и художественное развитие человечества. — М., 1966;
- Кожинов В. Всего опасней — полузнанья // «Моск. комсомолец», 1966, 15 июня;
- Лавлинский Л. Ритмы жизнеутверждения (Заметки о поэмах «среднего» поколения) // «Знамя», 1966, № 6.
- Лазарев Л. Продолжатели // «Лит. газета», 1950, 2 сент.;
- Приходько В. Человек, пришедший с войны // Приходько В. Постижение лирики. — М., 1988;
- Пьяных М. Поэзия Александра Межирова. — Л.: Советский писатель, 1985. — 208 с.;
- Пьяных М. // Русские писатели, XX век. — Ч. 2. — М., 1998;
- Таганов Л. Возраст поэта: Лирика А. Межирова // Таганов Л. На поэтических меридианах. — Ярославль, 1975;
- Урбан А. Динамика поэтического мира: Александр Межиров // Урбан А. В настоящем времени. — Л., 1984.
- Урбан Л. Ответственность за слово // «Нева», 1962, № 6;
- Справочник Союза писателей СССР [по состоянию на 01.01.1970] / ред. М. В. Горбачев, сост. Н. В. Боровская. — М.: Советский писатель, 1970. — 792 с. — 6000 экз.
- Справочник Союза писателей СССР [по состоянию на 01.06.1985] / Ред. К. Н. Селихов; сост.: В. А. Астахова, А. И. Либецкая, Л. И. Цветкова. — М.: Советский писатель, 1986. — 784 с. — 10 000 экз.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդր Մեժիրով» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 381)։ |
- Սեպտեմբերի 26 ծնունդներ
- 1923 ծնունդներ
- Մոսկվա քաղաքում ծնվածներ
- Մայիսի 22 մահեր
- 2009 մահեր
- Նյու Յորք քաղաքում մահացածներ
- Պերեդելկինոյի գերեզմանատանը թաղվածներ
- Մաքսիմ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտի շրջանավարտներ
- ԽՍՀՄ գրողների միության անդամներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
- Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշանակիրներ
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- «Մոսկվայի պաշտպանության համար» մեդալով պարգևատրվածներ
- «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալակիրներ
- ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Ռուս բանաստեղծներ
- Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակիցներ
- Խորհրդային թարգմանիչներ
- 20-րդ դարի թարգմանիչներ
- ԽՍՀՄ Պետական կրկնակի մրցանակակիրներ
- Ռուս թարգմանիչներ
- Խորհրդային բանաստեղծներ
- Ռուսաստանի հրեաներ
- Խորհրդային տղամարդ գրողներ
- 20-րդ դարի ռուս բանաստեղծներ
- Բանաստեղծներ այբբենական կարգով
- Ռուս գրաքննադատներ