Ալբերտ Բասերման
Ծնվել է | սեպտեմբերի 7, 1867[1][2][3][…] |
---|---|
Ծննդավայր | Մանհայմ, Բադենի Մեծ Դքսություն[4] |
Մահացել է | մայիսի 15, 1952[1][2][3][…] (84 տարեկան) |
Մահվան վայր | Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[4] |
Մասնագիտություն | թատրոնի դերասան, կինոդերասան և դերասան |
Քաղաքացիություն | Գերմանիա |
Պարգևներ | |
IMDb | ID 0060168 |
Albert Bassermann Վիքիպահեստ |
Ալբերտ Բասերման (գերմ.՝ Albert Bassermann, սեպտեմբերի 7, 1867[1][2][3][…], Մանհայմ, Բադենի Մեծ Դքսություն[4] - մայիսի 15, 1952[1][2][3][…], Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[4]), թատրոնի և կինոյի գերմանացի դերասան։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ալբերտ Բասերմանը ծնվել է Մանհայմում, որտեղ էլ 1887 թվականին սկսել է իր դերասանական կարիերան։ Այնուհետև չորս տարի աշխատել է Մայնինգենի թատրոնում, իսկ ավելի ուշ տեղափոխվել է Բեռլին, որտեղ 1899 թվականից աշխատել է Օտտո Բրամի թատրոնում, 1904 թվականից՝ Գերմանական թատրոնում, իսկ 1909 թվականից՝ Լեսինգի թատրոնում։ 1909-1915 թվականներին Մաքս Ռայնհարդի հետ աշխատել է Բեռլինի Գերմանական թատրոնում։ Որպես դերասան՝ նա այնպիսի հեղինակություն ու ճանաչում է ունեցել, որ 1911 թվականին ստացել է Իֆլանդի մատանին։
Ալբերտ Բասերմանը եղել է գերմանական թատրոնի առաջին դերասաններից մեկն, որն սկսել է նկարահանվել ֆիլմերում։ 1913 թվականին կատարել է լխավոր դեր «Ուրիշը» ֆիլմում, որից հետո աշխատել է համր կինոյի դարաշրջանի գերմանացի խոշորագույն ռեժիսորների հետ։ Նրա կինը՝ Էլզան, նույնպես դերասան էր, որի հետ նա հաճախ էր խաղում բեմում։ Էլզան եղել է հրեա, այդ պատճառով 1933 թվականին, երբ Գերմանիայում իշխանության գլուխ են անցել նացիստները, Ադոլֆ Հիտլերը, հարգելով Բասերմանի գործը, անձամբ նրան առաջարկել է ամուսնալուծվել իր կնոջից, որպեսզի կարողանա շարունակել աշխատել։ Բասերմանը հրաժարվել է, և 1933 թվականին կնոջ հետ Գերմանիայից գաղթել է Շվեյցարիա[5]։
1935 թվականին՝ ականավոր դերասան Ալեքսանդր Մոիսիի մահվանից հետո, Ալբերտ Բասերմանը, բողոքելով Գերմանիայի նացիստական քաղաքականության դեմ, փորձել է որպես բողոքի նշան Իֆլանդի մատանին դնել Ալեքսանդր Մոիսիի գերեզմանի մեջ, բայց հետո այն հանձնել է պահպանության Ավստրիայի ազգային գրադարանում (Վիեննա), որտեղ այն մնացել է մինչև 1946 թվականը, երբ Ավստրիայի թատերական վարչակազմի տնօրեն Է․ Գիլբերտը Բասերմանին առաջարկել է հետ վերցնել մատանին, սակայն նա հրաժարվել է՝ մատանին համարելով անիծված։ Ավելի ուշ մատանու ճակատագիրը որոշել գերմանախոս դերասանների հանձնաժողովը։
1938 թվականին Ալբերտ Բասերմանը տեղափոխվել է Միացյալ Նահանգներ։ Նա անգլերեն այդքան էլ լավ չի խոսել, սակայն կնոջ օգնությամբ կատարելագործել է իր առոգանությունը ու սկսել է նկարահանվել ամերիկյան կինոյում՝ կատարելով երկրորդ պլանի դերեր։ 1940 թվականին առաջադրվել է «Օսկար» մրցանակի որպես երկրորդ պլանի լավագույն դերասան։ 1946 թվականին նա վերադարձել է Եվրոպա, սակայն Նյու Յորքից Ցյուրիխ թռիչքի ժամանակ մահացել է[6] սրտի կաթվածից և թաղվել իր հայրենի քաղաքում։
Ընտրյալ ֆիլմագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 1913 – Ուրիշը – Գալերս
- 1940 – Արտասահմանյան թղթակից – Վան Մեյեր
- 1941 – Դաժան Շանհայ - Վան Էլստ
- 1943 – Մադամ Կյուրի
- 1944 – Այն պահից, երբ դուք հեռացաք
- 1948 – Կարմիր կոշիկներ
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Discogs — 2000.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 filmportal.de — 2005.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118653407 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Annija Simsone, Atminas, Atminas, Gramatu Draugs, copyright 1961, page 109. Note: The book is in Latvian; an English translation exists but has not been published.
- ↑ «Albert Bassermann, German Actor, Dies». Rutland Daily Herald. Vermont, Rutland. Associated Press. 1952 թ․ մայիսի 16. էջ 3. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 1-ին – via Newspapers.com.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Julius Bab: Albert Bassermann Weg und Werk. Erich Weibezahl Verlag, Leipzig 1929
- Thomas Blubacher: Albert Bassermann. In: Andreas Kotte (Hrsg.): Theaterlexikon der Schweiz. Band 1. Chronos, Zürich 2005, ISBN 3-0340-0715-9, S. 127.
- Hans Knudsen: Bassermann, Albert. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 1, Duncker & Humblot, Berlin 1953, ISBN 3-428-00182-6, S. 622.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալբերտ Բասերման» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 303)։ |
- Սեպտեմբերի 7 ծնունդներ
- 1867 ծնունդներ
- Մանհայմ քաղաքում ծնվածներ
- Մայիսի 15 մահեր
- 1952 մահեր
- Ցյուրիխ քաղաքում մահացածներ
- Թատերական գործիչներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գերմանացի դերասաններ
- Թատրոնի դերասաններ
- Համր կինոյի դերասաններ
- Կինոդերասաններ
- 20-րդ դարի գերմանացիներ
- 19-րդ դարի գերմանացիներ
- 20-րդ դարի դերասաններ