«Ակսել Բակունց»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ակսել Բակունց; Ալեքսանդր Ստեփանի Թևոսյան
	Դիմանկար
Ծնվել է	հունիսի 13, 1899
Ծննդավայր	Գորիս
Մահացել է	հուլիսի 18, 1937
Մահվան վայր	Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Ռուսական կայսրություն
Կրթություն	Գևորգյան հոգևոր ճեմարան (1917) և Խարկովի ազգային ագրարային համալսարան (1923)
Երկեր	Մթնաձոր, Սպիտակ ձին, Սև ցելերի սերմնացանը, Ալպիական մանուշակ (պատմվածք), Միրհավ և Նամակ ռուսաց թագավորին
Մասնագիտություն	արձակագիր, սցենարիստ, թարգմանիչ, գրող, ուսուցիչ և բանասեր
Աշխատավայր	դպրոց, Մաճկալ և Նոր ուղի
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Երեխաներ	Սևադա Բակունց
	Axel Bakunts Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

18:56, 7 Հունիսի 2011-ի տարբերակ

Ակսել Բակունց (Ալեքսանդր Ստեփանի Թևոսյան, հունիս 13, 1899, Գորիս – 1937, հուլիսի 18) — հայ խորհրդային արձակագիր, գրականագետ, կինոսցենարիստ, թարգմանիչ, գյուղատնտես, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934-ից։

Գրական անունը

Գրողի հոր տոհմական մականունը Բեգունց էր, որից էլ առաջացել է Բակունց գրական անունը։ Երբ ծնվում է Բակունցը, հոր ալեքսանդրապոլցի ընկերները ընծաներ են ուղարկել, հետն էլ խնդրելով, որ որդու անունը Ալեքսանդր դնի ի պատիվ իրենց քաղաքի։ Գրողի հայրը այդպես էլ անում է։ Սակայն Ալեքսանդր անունը կեսճանապարհին է մնում։ Պատանեկան տարիներին Բակունցը խաղում է նորվեգացի դրամատուրգ Բ. Բյոռնսոնի «Նորապսակները» պիեսի հերոսներից մեկի` Ակսելի դերը և ընկերները Ալեքսանդրի փոխարեն սկսում են նրան Ակսել կոչել այնքան ժամանակ, մինչև Ալեքսանդր անունը մոռացության է տրվում, և գրողն ընդունում է Ակսել անձնանունը։

Կյանքը

Ծնվել է 1899 թվականին, հունիսի 13-ին, Գորիսում։ Գորիսի ծխական դպրոցն ավարտելուց հետո Բակունցը 1910 թվականին ընդունվում է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարան, որի դասարանային բաժինը ավարտում է 1917-ին։ Հետագայում մանկավարժական աշխատանք կատարում Զանգեզուրի Լոր գյուղում։ 1917-18-ին որպես շարքային զինվոր մասնակցել է Աշկալայի, Իլլիջայի, Արդահանի կռիվներին և Սարդարապատի ճակատամարտին։

Սովորել է Թիֆլիսի պոլիտեխնիկական ինստիտուտում, ապա մեկնել Խարկով և 1923-ին ավարտել Խարկովի գյուղատնտեսական ինստիտուտը, վերադարձել և 1924-26-ին աշխատել Գորիսում որպես Զանգեզուրի գավառական գյուղատնտես, գավգործկոմի հողբաժնի վարիչ, 1926-31-ին` Երևանում` որպես հողժողկոմատի հողվարչության պետի տեղակալ։ 1927-28-ին աշխատել է նաև «Մաճկալ» թերթում։ 1928-ին մասնակցել է Երևանի անասնաբուծական-անասանաբուժական (զոովետ) ինստիտուտի կազմակերպմանը և աշխատել այնտեղ։ 1931-ին աշխատել է «Նոր ուղի» հանդեսում։ Այնուհետև հիմնականում զբաղվել է գրական աշխատանքով։ Գրել է «Զանգեզուր» և «Արևի զավակը» կինոնկարների սցենարը։ Մահացել է 1937-ի հուլիսի 18-ին։

Պատկեր:Բակունց.gif

Ստեղծագործական բնութագիրը

«Մթնաձոր»

«Սև ցելերի սերմնացանը»

Խաչատուր Աբովյանի «անհայտ բացակայումը»

Կյորես

Բակունցը կինոսցենարիստ

Ա. Բակունցի երկերի մատենագրությունը

Գալուստի վիկը, Ե., հրատարակություն հողժողկոմատի, 1926, 19 էջ։
Կարտոֆիլի մշակությունը, Ե., հրատարակություն հողժողկոմատի, 1926, 35 էջ։
Խոտորջուրի կոմունան, Ե., հրատարակություն հողժողկոմատի, 1927, 51 էջ։
Հովնաթան մարչ, Ե., Պետհրատ, 1927, 87 էջ։
Մթնաձոր, Ե., Պետհրատ, 1927, 184 էջ։
Սպիտակ ձին (պատմվածքներ), Մոսկվա, ԽՍՀՄ ժող. կենտր. հրատ., 1927, 72 էջ։
Պատմվածքներ, Ե., Պետհրատ, 1928,44 էջ։
Սպիտակ ձին (պատմվածքներ), Մոսկվա, ԽՍՀՄ ժող. կենտր. հրատ., 1929, 72 էջ։
Խաչատուր Աբովյանի «անհայտ բացակայումը», Ե., Պետհրատ, 1932, 64 էջ։
Սև ցելերի սերմնացանը (պատմվածքներ), Ե., Պետհրատ, 1933, 205 էջ։
Անձրևը (պատմվածքների ժողովածու), Ե., Պետհրատ, 1935, 80 էջ։
Եղբայրության ընկուզենիները (համանուն պատմվածքը և Կյորես), Ե., Պետհրատ, 1936, 155 էջ։
Սև ցելերի սերմնացանը, Ե., Պետհրատ, 1936, 23 էջ։
Քեռի Դավոն, Ե., Պետհրատ, 1936, 22 էջ։
Պատմվածքներ, Ա շարք, Փարիզ, գրատուն Հրանտ-Սամուել, 1938, 80 էջ։
Ակսել Բակունցի ամբողջական գործը երեք հատորով։ Պատմվածքներ, Ա հատոր, Բեյրութ, տպարան «Սևան», 1955, 219 էջ։
Երկեր, Ե., Հայպետհրատ, 1955, 688 էջ։
Ակսել Բակունցի ամբողջական գործը երեք հատորով։ Պատմվածքներ և վիպակներ, Բ հատոր, Բեյրութ, տպարան «Սևան», 1956, 171 էջ։
Եղբայրության ընկուզենիները, Ե., Հայպետհրատ, 1959,184 էջ։
Գրականության մասին, Ե., ՀՍՍՀ ԳԱ, 1959, 144 էջ։
Մուրոյի «զրույց»-ը, Ե., Հայպետհրատ, 1960, 12 էջ։
Փունջ։ Սովետահայ մանկական գրականություն (գրքում տեղ են գտել նաև Ա. Բակունցի գործերից), Ե., Հայպետհրատ, 1961, 356 էջ։
Ալպիական մանուշակ (երկու պատմվածք` «Ալպիական մանուշակ», «Միրհավ»), Ե., Հայպետհրատ, 1962, 36 էջ։
Երկեր 2 հատորով, հատոր առաջին, Ե., Հայպետհրատ, 1964, 746 էջ։
Երկեր 2 հատորով, հատոր երկրորդ, Ե., Հայպետհրատ, 1964, 624 էջ։
Մուրոյի «զրույց»-ը։ Նամակ ռուսաց թագավորին, Ե., «Հայաստան», 1969, 24 էջ։
Ալպիական մանուշակ, Ե., «Հայաստան», 1969, 256 էջ։
Անձրևը, Ե., «Հայաստան», 1970, 12 էջ։
Պատմվածքներ, Ե., «Լույս», 1975, 191 էջ։
Երկեր չորս հատորով, հատոր 1 («Մթնաձոր», «Սև ցելերի սերմնացանը», «Անձրևը»), Ե., ՀՍՍՀ ԳԱ, 1976, 672 էջ։
Վերածնունդ (ժողովածուում տեղ են գտել Ա. Բակունցի «Սարալու», «Կյորա», «Արտելիա», «Տրախտորի մաշին», «Խոտ» գործերը), Ե., «Սովետական գրող», 1977, 552 էջ։
Երկեր չորս հատորով, հատոր 2 (պատմվածքներ, ակնարկներ, Վարդան Այգեկցու «Աղվեսագիրքը»` Բակունցի փոխադրությամբ), Ե., ՀՍՍՀ ԳԱ, 1979, 716 էջ։
Միրհավ (պատմվածքներ), Ե., «Սովետական գրող», 1979, 172 էջ։
Երկեր չորս հատորով, հատոր 3 (վեպեր և վիպակներ, կինոբոմագիր), Ե., ՀՍՍՀ ԳԱ, 1982, 712 էջ։
Մուրոյի «զրույցը», Ե., «Սովետական գրող», 1983, 13 էջ։
Երկեր չորս հատորով, հատոր 4 (գրաքննադատական հոդվածներ։ Հրապարակախոսություն, գյուղատնտեսական հոդվածներ և ակնարկներ։ Նամակներ, խնդրագրեր, ընծայագրեր։ Պաշտոնական գրություններ։ Զեկուցումների ու ելույթների ամփոփումներ), Ե., ՀՍՍՀ ԳԱ, 1984, 664 էջ։
Երկեր, Ե., «Լույս», 1985, 398 էջ։

Ա. Բակունցի թարգմանությունները ռուսերենից և գրաբարից փոխադրությունները

Նիկոլայ Գոգոլ, Տարաս Բուլբա, Ե., Պետհրատ, 1934, 156 էջ։
Վարդան Այգեկցի, Աղվեսագիրք, Ե., Պետհրատ, 1935։
Վարդան Այգեկցի, Առյուծը, Աղվեսն ու Արջը, Ե., Հայպետհրատ, 1940։
Նիկոլայ Գոգոլ, Տարաս Բուլբա (վիպակ), Ե., Հայպետհրատ, 1950, 156 էջ։
Նիկոլայ Գոգոլ, Երկերի ժողովածու 6 հատորով, հատոր 2 (գրքի մեջ տեղ գտած «Տարաս Բուլբա» երկը թարգմանել է Ա. Բակունցը), Ե., Հայպետհրատ, 1953, 328 էջ։
Վարդան Այգեկցի, Աղվեսագիրք, Ե., Հայպետհրատ, 1955։
Նիկոլայ Գոգոլ, Տարաս Բուլբա, Ե., Հայպետհրատ, 1964, 155 էջ։
Նիկոլայ Գոգոլ, Տարաս Բուլբա, Ե., «Հայաստան», 1972, 140 էջ։
Վարդան Այգեկցի, Աղվեսագիրք, Ե., «Հայաստան», 1972։
Վարդան Այգեկցի, Աղվեսագիրք, Ե., «Սովետական գրող», 1981 (տեքստը` հայերեն և ռուսերեն)։
Ռուս դասականների գրադարան։ Նիկոլայ Գոգոլ, Ընտիր երկեր (գրքի մեջ տեղ գտած «Տարաս Բուլբա» երկը թարգմանել է Ա. Բակունցը), Ե., «Սովետական գրող», 1982, 752 էջ։

Գրականություն Բակունցի և նրա ստեղծագործության մասին

Սուրեն Աղաբաբյան, Ակսել Բակունց, Ե., Հայպետհրատ, 1959, 252 էջ։
Սովետահայ գրականության պատմություն, առաջին հատոր (1917-1941, հատորում զետեղված է «Ակսել Բակունց» հոդվածը, որը գրել է Սուրեն Աղաբաբյանը), Ե., ՀՍՍՀ ԳԱ, 1961, 800 էջ։
Սուրեն Աղաբաբյան, Ակսել Բակունց, Ե., ՀՍՍՀ ԳԱ, 1963, 504 էջ։
Սուրեն Աղաբաբյան, Ակսել Բակունց, Ե., «Հայաստան», 1971, 276 էջ։

Աղբյուրներ

Հայկ Խաչատրյան, Գրական տեղեկատու, Ե., «Սովետական գրող», 1986, էջ 96-98։

Արտաքին հղումներ

@@ Տող 105. / Տող 105. @@
 *[http://hayeren.hayastan.com/poet.php?poets=1bakunc Բակունցի կենսագրությունը և ստեղծագործությունները hayeren.hayastan.com-ում]
 *[http://www.syunikedu.am/portal/aksel%20bakunc/lusankar.htm Բակունցի լուսանկարներ]
-*[http://www.menqhayenq.am/am/candidates/128/Բակունցի կենսագրությունը]
+*[http://www.menqhayenq.am/am/candidates/128/ Բակունցի կենսագրությունը]
 {{DEFAULTSORT:Բակունց, Ակսել}}