«Սպանություն «Արևելյան ճեպընթացում»»–ի խմբագրումների տարբերություն
Նոր էջ «{{Տեղեկաքարտ Գիրք |անվանում = Սպանություն «Արևելյան ճեպընթացում» |անվանում_բն = Murder on the Orient Express |պա...»: |
(Տարբերություն չկա)
|
18:39, 14 Դեկտեմբերի 2014-ի տարբերակ
 | |
| Հեղինակ | Ագաթա Քրիստի |
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | քրեավեպ |
| Թեմա | դեդեկտիվ |
| Բնօրինակ լեզու | անգլերեն |
| Լեզու | անգլերեն |
| Կերպար(ներ) | Էրքյուլ Պուարո և M. Bouc? |
| Էջեր | 256 (առաջին հրատարակություն, կոշտ կազմով) |
| Շարք | Էրքյուլ Պուարոյի կանոնը |
| Նախորդ | The Hound of Death |
| Հաջորդ | Անավարտ դիմանկար |
| Երկիր | .svg){kind=small} Միացյալ Թագավորություն |
| Հրատարակման վայր | Միացյալ Թագավորություն |
| Հրատարակիչ | Collins Crime Club |
| Հրատարակման տարեթիվ | հունվարի 1, 1934 |
| ԳՄՍՀ | NA |
| Վիքիդարան | Սպանություն «Արևելյան ճեպընթացում» |
| Վիքիքաղվածք | Սպանություն «Արևելյան ճեպընթացում» |
 Murder on the Orient Express Վիքիպահեստում | |
Սպանություն «Արևելյան ճեպընթացում» (անգլ.՝ Murder on the Orient Express), անգլիացի գրող Ագաթա Մերի Կլարիսա Մալոուենի (անգլ.՝ Agatha Mary Clarissa, Lady Mallowan) քրեավեպն էˋ գրված 1934 թվականի հունվարի 1-ին: Առաջին անգամ հրատարակվել է Մեծ Բրիտանիայում Collins Crime Club հրատարակչության կողմից[3]: ԱՄՆ-ում գրիքը հրատարակվում է ավելի ուշˋ Dodd, Mead and Company հրատարակչությունում Murder in the Calais Coach վերնագրով[4][5]: Ամերիկյան հրատարակությունը վաճառքի հանեց գրքերը 7 շիլինգ 6 պենսով[6], իսկ Մեծ Բրիտանիայումˋ 2.00 դոլարով[5]:
Գրքի ամերիկյան տարբերակը հրատարակվել է Murder in the Calais Coach վերնագրով, որպեսզի այն չշփոթեն անգլիացի վիպասան Հենրի Գրեհեմ Գրինի (անգլ.՝ Graham Greene, 1904 հոկտեմբերի 2, Լոնդոն - 1991 ապրիլի 3, Վևե, Շվեյցարիա) Stamboul Train վեպի հետ, որը ԱՄՆ-ում արդեն հրատարակվել էր «Արևելյան ճեպընթաց» (անգլ.՝ Orient Express) անվանումով[7]:
Սյուժե
Ձմեռ է: Հայտնի դեդեկտիվ բելգիացի Էրկյուլ Պուարոն գտնվում է Ստամբուլում: Ն ա հաղորդագրություն է ստանում, որում ասվում է , որ Պուարոն պետք է չեղյալ հայտարարի իր բոլոր պայմանավորվածություններն ու վերադառնա ԱնգլիաˋԼոնդոն: Նա հրահանգում է դռնապանին պատվիրել առաջին կարգի կուպե Արևելյան ճեպընթացումˋ այդ գիշեր մեկնելու համար: Դրանից հետո, Պուարոն պարզում է, որ հայտնի «Արևելյան ճեպընթացում» բոլոր տեղերն անսպասելիորեն զբաղված են: Ընդ որում, ընկերության ղեկավար մսյո Բուկը, ով «Արևելյան ճեպընթացի» տնօրենն է, ճեպընթացում է գտնվում և գտնում է նստատեղ Պուարոյի համար: Առավոտյան, Պուարոն նկատում է, որ ճեպընթացում կան տարբեր ազգերի ներկայացուցիչներ: Հաջորդ առավոտյան նա արթնանում է դռան թակոցից և ցանկանալով տեսնել, թե ով է իր հանգիստը խանգարում, նկատում է կիմանոյի հագուստով մի կնոջ: Պուարոն տեղեկանում է, որ ճեպընթացը որոշ պատճառներով կանգնել է Հարավսլավիայի տարածքում, իսկ պարոն Ռեչետն իր խցիկում սպանված է: Ընդ որում դուռը ներսից փակ է, իսկ պատուհանները կոտրված չեն: Ուղեվորներից մեկըˋ ամերիկացի զրուցասեր մի կին հայտնում է, որ գիշերն իր խցի մոտով (նրա և Ռեչետի խցերը կից են միմյանց) ինչ-որ տղամարդ է անցել:
Մսյո Բուկը Պուարոյին խնդրում է քննել գործը, մինչև Հարավսլավիայի ոստիկանության ժամանելը: Պուարոն համաձայնվում է:
Հենց սկզբից, գործը բարդ ընթացք է ստանում: Սպանվածի մարմնի վրա առկա է դանակի 12 հարվածˋ ինչպես մահացու, այնպես էլ թույլ: Սպանվածին դանակահարել են ձախ և աջ ձեռքով: Խցիկում բավականին շատ են ապացույցները և դրանք մատնացույց են անում այն ուղևորներին, ովքեր առաջին հայցքից ոչ մի առընչություն չունեն գործի հետ: Բոլոր ուղևորների ալիբիներն համընկնում են միմյանց: Անգլիացի սպասավորի ալիբին համընկնում է իտալացու ալիբիին:
Պուարոն կարողանում է սպանվածի ինքնությունն իմանալ: Պարզվում է, որ տարօրինակ միստր Ռեչետը նույն ինքը Կասետին է, ով տարիներ առաջ սպանել է, 3-ամյա աղջնակի, ով Ամրսթրոնգների ժառանգորդն է եղել: Կասետին կարողացել էր խուսափել պատասխանատվությունից:
Հավաքելով բոլոր փաստերը, Պուարոն 2 վարկած է առաջ քաշում:Առաջին վարկածը անբացատրելի լիքը հարցեր է իր հետ բերում: Ըստ այդ տեսակետի, մսյո Ռեչետը սպանվել է մաֆիայի անդամի կողմից, ով եղել է կիմանոյի հագուստով: Երկրորդ վարկածի համաձայն, Ռոչետն սպանվել է վագոնի բոլոր ուղևորների կողմից, չհաշված Պուարոն և Բուկը: Սա տարօրինակ թվացող, բայց միակ վարկածն է, որը բացատրում է բոլոր փաստերը: Բոլոր 12 ուղևորները կապված են Արմսթրոնգ ընտանիքի հետ: Նրանք որոշել են վրեժխնդիր լինել:
Քննիչն առաջարկում է Բուկին և հույն բժշկին Կոնստանտինին ընտրել 2 վարկածներից մեկըˋ ոստիկանությանը ներկայացնելու համար: Երկուսն էլ ընտրում են առաջինը:
Գլխավոր հերոսներ
| Հերոս | Նկարագիր |
|---|---|
| Սեմուել Էդուարդ Ռեչետ | Սպանված: Հարուստ ամերիկացիˋ կասկածելի անցյալով: Հանցագործ, նույն ինքը Կասետին, ով տարիներ առաջ սպանել է Արմսթրոնգների ընտանիքի 3-ամյա դստերը: Ձերբակալվել է, բայց ազատ է արձակվել որոշակի ձևակերպումներով: |
| Հեկտոր Ուիլարդ Մակ Քուին | Երիտասարդ ոչ հարուստ ամերիկացի, զոհի քարտուղարն ու թարգմանիչը: Դեյզի Արմսթրոնգի գործը քննող դատախազի որդին: |
| Էդուարդ Հենրի Մեսթերմեն | Անգլիացի: Զոհի ծառան: Պատերազմի ժամանակ եղել է գեներալ Արմսթրոնգի բամբերը, ապաˋ սպասավորը: |
| Պիեռ Միշել | ֆրանսիացի, Ստամբուլ-Կալե ուղեգծի սպասարկող: |
| Մերի Հերմինովա Դեբենհեմ | Երիտասարդ անգլիուհի, ով աշխատել է որպես դաստիարակչուհի Բաղդադում: Արմսթրոնգների ընտանիքի նախկին դաստիարակչուհի և քարտուղար: |
| Գնդապետ Արբետնոտ | Բրիտանացի զինվորական, ով վերադառնում էր Հնդկաստանից: Ջոն Արմսթրոնգի զինակից ընկերը, ով փրկել էր վերջինիս կյանքը: |
| Կնյագինա Նատալիա Դրագամիրովա | տարեց ռուս ազնվական ծագմամբ փախստական: Սոնա Արմսթրոնգի կնքամայրը: |
| Հիլդեգարդա Շմիդտ | Արմսթրոնգների ընտանիքի խոհարար: |
| Կոմս Ռուդոլֆ Անդրենի | Երիտասարդ Հունգարիացի ազնվական-դիվանագետ: |
| Կոմս Ելենա Անդրենի | Սոնա Արմսթրոնգի կրտսեր քույրը: |
| Գրետա Օլսոն | Տարեց շվեդ միսիոներ, Դեյզիի դայակը: |
| Միսիս Քերոլայն Մարթա Հաբարդ | Չափազանց շատախոս ամերիկուհի, ով Բաղդադից, որըեղ բնակվում է նրա դուստրը, վերադառնում է տուն:Ողբերգակ-դերասանուհի: Սոնայի և Ելենայի մայրը: |
| Անտոնիո Ֆոսկարելի | Զգացմունքային իտալացի գործարար,ով ապրում է Միացյալ Նահանգներում: Արմսթրոնգների ընտանիքի նախկին վարորդը: |
| Սայրուս Բեթմեն Հարդմեն | Մասնավոր դեդեկտիվ, |
| Էրքյուլ Պուարո | Դեդեկտիվ: Վեպի գլխավոր հերոս, ով բացահայտում է Ռեչետի գործով դեպքերը: |
| Մսյե Բուկ | «Արևելյան ճեպընթացի» տնօրեն |
| Բժիշկ Ստավրոս Կոնստանտին | հույն բժիշկ |
Նկարահանումներ
- 1974 թվականին ռեժիսոր Սիդնի Լյումեթը (անգլ.՝ Sidney Lumet, 25 հունիսի, 1924, Ֆիլադելֆիա — 9 ապրիլի, 2011, Նյու Յորք[8]) նկարահանում է «Սպանություն «Արևելյան ճեպընթացում»» ֆիլմը: Պուարոյի դերում հանդես է գալիս Ալբերտ Ֆինին: Մյուս դերերումխաղում են Լորեն Բեքոլը, Ժակլին Բիսեթը, Ինգրիդ Բերգմանը, Ժան Պիեռ Կասելը, Շոն Քոններին, Վանեսա Ռեդգրեյվը, Ջոն Գիլգուդը և այլոք:
- 2001 թվականին ամերիկյան CBS հեռուստաընկերության համար էկրանիզացվում է վեպը: Պուարոյի դերը խաղում է ամերիկացի դերասան Ալֆրեդ Մոլինը[9]:
- 2006 թվականին ստեղծվել է համակարգչային խաղ Agatha Christie: Murder on the Orient Express, որտեղ Պուարոյին կրկնօրինակել է Դեյվիդ Սուշեն (անգլ.՝ David Suchet, 2 մայիսի, 1946, Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիա)[10]:
- 2010 թվականին Դեյվիդ Սուշեն ITV և WGBH-ТВ հեռուստաընկերությունների կողմից նկարահանված հեռուստասերիալում հանդես է գալիս Պուարոյի դերում:
Ծանոթագրություններ
- ↑ (unspecified title) — ISBN 1-903047-77-3
- ↑ (unspecified title) — ISBN 972-38-1320-3
- ↑ The Observer, 31 December 1933 (p.)
- ↑ John Cooper and B.A. Pyke. Detective Fiction – the collector's guide: Second Edition (pp. 82, 86) Scholar Press. 1994. ISBN 0-85967-991-8
- ↑ 5,0 5,1 Steve Marcum. «American Tribute to Agatha Christie». Home.insightbb.com. Վերցված է 2014-08-08-ին.
- ↑ Chris Peers, Ralph Spurrier and Jamie Sturgeon. Collins Crime Club – A checklist of First Editions. Dragonby Press (Second Edition) March 1999 (p. 14)
- ↑ Vanessa Wagstaff and Stephen Poole, Agatha Christie: A Readers Companion (p. 88). Aurum Press Ltd, 2004. ISBN 1-84513-015-4
- ↑ Lenta.ru: Кино: В США скончался режиссёр «12 разгневанных мужчин» Сидни Люмет
- ↑ Murder on the Orient Express (2001)(անգլ.)
- ↑ Agatha Christie: Murder on the Orient Express (2006) (VG)(անգլ.)