Մասնակից:Hustlee/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Wine has been produced for thousands of years. The earliest known winery is the 6,100-year-old Areni-1 winery in Armenia.[2][3] One of the earliest known traces of wine are from Georgia (c. 6000 BC),[4][5][6][7] Iran (c. 5000 BC),[8][9] and Sicily (c. 4000 BC)[10] although there is evidence of a similar alcoholic drink being consumed earlier in China (c. 7000 BC).[11][12][13] Wine reached the Balkans by 4500 BC and was consumed and celebrated in ancient Greece, Thrace and Rome. Throughout history, wine has been consumed for its intoxicating effects.[14][15][16]

Wine has long played an important role in religion. Red wine was associated with blood by the ancient Egyptians[17] and was used by both the Greek cult of Dionysus and the Romans in their Bacchanalia; Judaism also incorporates it in the Kiddush and Christianity in the Eucharist.


Գինին արտադրվում է հազարավոր տարիներ շարունակ։ Հայտնի հնագույն գինու գործարանը 6,100 տարեկան Արենի-1 գինու գործարանն է Հայստանում։ Գինու ամենահին հայտնի հետքերից մեկը Վրաստանից է (մ.թ.ա. 6000), Իրան (մ.թ.ա. 5000 թվական) և Սիցիլիա (մ.թ.ա. 4000 թվական) չնայած դրան կան ապացույցներ այն մասին, որ նմանատիպ ալկոհոլային խմիչք ավելի վաղ առկա էր Չինաստանում (մ.թ.ա. 7000 թ.)։ Գինին հասավ Բալկանյան թերակղզի մ.թ.ա. 4500 թ.-ին և օգտագործվում էր Հին Հունաստանում, Թրակիաում և Հռոմում։ Պատմության ընթացքում գինին օգտագործվել է իր հարբեցնող ազդեցության պատճառով:

Գինին երկար ժամանակ կարևոր դեր է խաղացել կրոնի մեջ: Կարմիր գինին կապված էր հին եգիպտացիների արյան հետ և օգտագործվում էր ինչպես Դիոնիսոսի հունական պաշտամունքի, այնպես էլ հռոմեացիների կողմից իրենց Բակհանալիայում․ Հուդաիզմը այն ներառում է նաև Կիդդուշում և քրիստոնեություն՝ էվկարիսում:


The earliest archaeological and archaeobotanical evidence for grape wine and viniculture, dating to 6000–5800 BC was found on the territory of modern Georgia. Both archaeological and genetic evidence suggest that the earliest production of wine elsewhere was relatively later, likely having taken place in the Southern Caucasus (which encompasses Armenia, Georgia and Azerbaijan), or the West Asian region between Eastern Turkey, and northern Iran.

The earliest evidence of a grape-based fermented drink was found in China (c. 7000 BC), and the earliest evidence of wine in Georgia from 6000 BC, Iran from 5000 BC, and Sicily from 4000 BC. The earliest evidence of a wine production facility is the Areni-1 winery in Armenia and is at least 6100 years old.

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական հոդված՝ Գինու պատմություն
Մուտքը դեպի Արենա-1 քարանձավ, Հայաստանի հարավում, Արենի քաղաքի մոտակայքում. Քարանձավը աշխարհի ամենահին հայտնի գինու գործարանի և աշխարհի ամենահին հայտնի կաշվե կոշիկի հայտնաբերման վայրն է.

Խաղողի գինու և խաղողագործության ամենավաղ հնագիտական ապացույցները թվագրվում են մ.թ.ա. 6000-5800 թվականներին ժամանակակից Վրաստանի[1][2] տարածքում։ Հնագիտական և գենետիկ ապացույցները վկայում են, որ այնուամենայնիվ գինու ամենավաղ արտադրությունը համեմատաբար ավելի ուշ է եղել, հավանաբար տեղի է ունեցել Հարավային Կովկասում որը ընդգրկում է Հայաստանը, Վրաստանը և Ադրբեջանը), կամ Արևմտյան Ասիաի շրջանը միջև Արևելյան Անատոլիաի և հյուսիսային Իրան։[3][4]

Հայտնաբերվել է խաղողի վրա հիմնված ֆերմենտացված ըմպելիքի ամենավաղ ապացույցը Չինաստան(մ.թ.ա. 7000 թ.) և գինու ամենավաղ ապացույցը Վրաստան (մ.թ.ա. 6000 թ.),[5][6][7] Իրան (մ.թ.ա. 5000 թ.), և Սիցիլիա (մ.թ.ա. 4000 թ.). Գինու արտադրության օբյեկտի ամենավաղ ապացույցն է Արենա-1 գինու գործարան Հայաստանում, որը ամենաքիչը 6100 տարեկան է.

Արևելյան աստիճաններով ռելիեֆի առանձնահատկություն Ապադանաում, Պերսեպոլիսում, պատկերելով Հայերին թագավորին կուժով գինի բերելուց։

Հնագետների 2003 թվականի զեկույցում նշվում է բրինձի խաղողի հետ խառնվելու հավանականության մասին, խառը խմորիչ խմիչքներ արտադրելու համար Չինաստանում, մ.թ.ա յոթերորդ հազարամյակի առաջին կեսերին։ Հենանի նեոլիթյան տեղանքում պատրաստված կավե ամանեղենի մեջ պարունակվում էին գինեթթվի և այլ օրգանական միացությունների հետքեր, որոնք սովորաբար հանդիպում են գինու մեջ։ Այնուամենայնիվ, տարածաշրջանի բնիկների համար նախատեսված այլ պտուղներ, ինչպիսին է ալոճը, չի կարելի բացառել:[8][9] Եթե այս ըմպելիքները, որոնք, կարծես, բրնձի գինու նախորդներն են, ներառում են խաղող ավելի, քան այլ մրգեր, դրանք կլինեին Չինաստանի մի քանի տասնյակ բնիկ վայրի վայրերից որևէ մեկինը ավելի շուտ, քան խաղող մշակովին ”, որը ներդրվեց այնտեղ 6000 տարի անց.[8]

Գինու մշակույթի տարածումը դեպի արևմուտք, ամենայն հավանականությամբ, պայմանավորված էր Փյունիկիացիների կողմից, որոնք տարածվում էին [[քաղաք-պետություն] մի բազայից դեպի Միջերկրական ծովի ափերի մոտ այսօրվա Սիրիա, Լիբանան, Իսրայել, և Պաղեստին։[10] Բիբլոսի գինիները արտահանվում էին Հին Եգիպտոս, այնուհետև ամբողջ Միջերկրական ծովի հարակից երկրներ: Ապացույցները ներառում են փյունիկյանական երկու նավեր՝ մ.թ.ա. 750 թվականից, որոնք հայտնաբերվել են Ռոբերտ Բալլարդի կողմից, որի գինու բեռը դեռևս անձեռնմխելի էր:[11] Որպես գինու առաջին մեծ առևտրականները, փյունիկացիները կարծես դա պաշտպանել են ձիթայուղի մի շերտի օքսիդացումից, փյունիկացիները այն պաշտպանել են օքսիդացումից ձիթայուղի մի շերտով, որին հաջորդել է սոճու և խեժի կնիքը: Չնայած նրան, որ Նուգարական մշակույթում` Սարդինայում կար սովորություն գինի խմել, նախքան փյունիկացիների գալը։ [12][13]

Վրաստան, Կվեվրի հին գինու անոթ

Պերսեպոլիսում գտնվող Ապադանա պալատի ամենավաղ մնացորդները(Մ.թ.ա. 515 թ) ներառում են Աքեմենյան կայսրության ենթակա ժողովուրդների զինվորներին պատկերող քանդակներ, որոնք նվերներ են բերում Աքեմենյան թագավորին, նրանց հետ հայերը բերում են իրենց հանրահայտ գինին։

Գրական հիշատակումները գինու մասին շատ են Հոմերոսի աշխատություներում (մ.թ.ա. 8-րդ դար, բայց հնարավոր է` հիշատակվի ավելի վաղ ստեղծագործություններում), Ալկմանի (մ.թ.ա. 7-րդ դար) և այլոց: Հին Եգիպտոսում 36 գինիներից 6-ը ամֆորաում գտնվեցին թագավորի՝ Թութանհամոնի գերեզմանում, որը կրում էր «Խաի» անունը, արքայական գինեգործ:[14] Գինու հետքեր են հայտնաբերվել նաև Կենտրոնական Ասիայում, Սինծիանում՝ ժամանակակից Չինաստան, մ.թ.ա. երկրորդ և առաջին հազարամյակներին:[15]

  1. ↑ «Georgia made 'world's oldest wine'». BBC News. 13 November 2017.
  2. ↑ McGovern, Patrick; Jalabadze, Mindia; և այլք: (28 November 2017). «Early Neolithic wine of Georgia in the South Caucasus». Proceedings of the National Academy of Sciences. 114 (48): E10309–E10318. doi:10.1073/pnas.1714728114. PMC 5715782. PMID 29133421.
  3. ↑ Abigail Tucker. «The Beer Archaeologist». Smithsonian.
  4. ↑ «Grape Wine».
  5. ↑ Spilling, Michael; Wong, Winnie (2008). Cultures of The World Georgia. էջ 128. ISBN 978-0-7614-3033-9.
  6. ↑ «Unearthing Georgia's wine heritage».
  7. ↑ «Georgian wines: older and wiser». Financial Times.
  8. ↑ 8,0 8,1 Patrick E. McGovern; և այլք: (30 September 2003). «Fermented beverages of pre- and proto-historic China». Proceedings of the National Academy of Sciences. The National Academy of Sciences. 101 (51): 17593–17598. doi:10.1073/pnas.0407921102. PMC 539767. PMID 15590771.
  9. ↑ «Penn Museum Archaeochemist And International Scholars Confirm 9,000-Year History Of Chinese Fermented Beverages». ScienceDaily. ScienceDaily LLC. 24 December 2004.
  10. ↑ McGovern, Patrick E. 2003. Ancient wine: the search for the origins of viniculture. Princeton University Press
  11. ↑ MIT տեխնոլոգիան օգնում է քարտեզագրել հին փյունիկյան նավաբեկությունները MIT- ի մամլո հաղորդագրության մեջ:
  12. ↑ http://preistoriadelcibo.iipp.it/contributi/3_32.pdf
  13. ↑ https://www.academia.edu/26617302/La_Tomba_di_Giganti_del_nuraghe_Arrubiu_di_Orroli_CA_o_La_Tomba_della_Spada_
  14. ↑ Johnson, Hugh (1989). Vintage: The Story of Wine. Simon and Schuster. էջ 32. ISBN 978-0-671-68702-1.
  15. ↑ Rong, Xu Gan; Bao Tong Fa. «Wine Production in China». Grandiose Survey of Chinese Alcoholic Drinks and Beverages. Արխիվացված է օրիգինալից 28 August 2008-ին. Վերցված է 25 June 2008-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Hustlee/Ավազարկղ&oldid=6641730» էջից