Ֆերենց Հերցեգ
Ֆերենց Հերցեգ հունգ.՝ Herczeg Ferenc | |
---|---|
Ծննդյան անուն | գերմ.՝ Franz Herzog |
Ծնվել է | սեպտեմբերի 22, 1863[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | Վրշաց, Temes County, Հունգարիայի թագավորություն, Ավստրիական կայսրություն |
Վախճանվել է | փետրվարի 24, 1954[1][2][3][…] (90 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Բուդապեշտ, Հունգարական Ժողովրդական Հանրապետություն[4] |
Գերեզման | Ֆարկաշրետի գերեզմանոց |
Մասնագիտություն | գրող, լրագրող, դրամատուրգ, քաղաքական գործիչ և արձակագիր |
Լեզու | հունգարերեն |
Քաղաքացիություն | Հունգարիա |
Կրթություն | Piarist High School, Timișoara? |
Ժանրեր | վեպ |
Անդամակցություն | Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Պետոֆի հասարակություն, Կիշֆալուդիի միություն և Budapest Association of Journalists? |
Կուսակցություն | Liberal Party?[5] և National Party of Work?[5] |
Ferenc Herczeg Վիքիպահեստում |
Ֆերենց Հերցեգ (հունգարերեն՝ Ferenc Herczeg, ծնյալ Ֆրանց Հերցոգ (Franz Herzog), սեպտեմբերի 22, 1863[1][2][3][…], Վրշաց, Temes County, Հունգարիայի թագավորություն, Ավստրիական կայսրություն - փետրվարի 24, 1954[1][2][3][…], Բուդապեշտ, Հունգարական Ժողովրդական Հանրապետություն[4]), հունգար թատերագիր, վիպասան, ով իր հայրենիքում առաջ է տարել պահպանողական ազգայնականության գաղափարախոսությունը։ Երեք անգամ առաջադրվել է գրականության Նոբելյան մրցանակով պարգևատրման[6]։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է 1863 թվականի սեպտեմբերի 22-ին, բուրգոմիստրի ընտանիքում։ 1881-ից 1884 թվականներին սովորել է Բուդապեշտի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետում։
1890-ական թվականներին դարձել է ժողովրդա-ազգային գաղափարական ուղղության ամենահայտնի գրողներից մեկը Հունգարիայում։ 1894 թվականին հիմնադրել է «Új Idők» («Նոր ժամանակներ») շաբաթաթերթը, որի գլխավոր խմբագիրն է եղել մինչև 1944 թվականը։ 1911—1918 թվականներին խմբագրել է «Magyar Figyelő» («Հունգարացի դիտորդ») ամսագիրը։
1896 թվականին ընտրվել է երկրի խորհրդարանի պատգամավոր, 1899 թվականին՝ Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ, 1901 թվականին՝ «Շանդոր Պետեֆի» ընկերության նախագահ։
1925, 1926 և в 1927 թվականներին իր «Կյանքի դարպասները» վեպի համար առաջադրվել է գրականության Նոբելյան մրցանակով պարգևատրման։ Պատմական այդ վեպը պատմում է արքեպիսկոպոս Տամաշ Բակոչի մասին, ով եղել է պապական գահի միակ հունգարազգի հավակնորդը։
Գրողի ուշագրավ ստեղծագործություններից է «Երազային երկիր» վեպը։ Այն պատմում է ամերիկացի մեծահարուստ գործարարի և արկածախնդիր մի հունգարուհու սիրո մասին, որն ավարտվում է խանդի ահեղ տեսարանով ու սպանությամբ՝ Աթենքից Վենետիկ ընթացող զբոսանավի վրա։
Հերցեգի վեպերում հաճախ կրկնվող թեմաներից է հարուստ ժառանգի և նրան իրավազրկել տենչացող եղբոր կամ զարմիկի և կամ այլ ախոյանի բախումը(Huszt of Huszt- 1906 թ., Մագդալենայի երկու կյանքերը- 1917 թ., Հյուսիսային լույսեր- 1930 թ.):
Ընտիր երկեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Վերևում և ներքևում» — Fenn és lenn (1890)
- Mutamur (1892)
- «Դյուրկովիչ քույրերը» — A Gyurkovics lányok (1893)
- «Ժուժա Շիմոն» — Simon Zsuzsa (1894)
- «Սաբոլչի ամուսնությունը» — Szabolcs házassága (1896)
- «Հեթանոսներ» — Pogányok (1902)
- «Հուստ Հուստի» (1907)
- «Երկնագույն աղվեսը»— A kék róka (1917)
- «Կյանքի դարպասներ» — Az élet kapuja (1919)
- «Հյուսիսափայլ» — Északi fény (1929)
- «Մարդիկ, պարոնայք և տերերը» — Emberek, urak és nagyurak (1930)
Երկերի էկրանավորումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Յոթ քույր, 1915, ԱՄՆ, ռեժիսոր՝ Սիդնի Օլքոթ
- A dolovai nábob leánya, 1916, Ավստրո-Հունգարիա, ռեժիսորներ՝ Ենո Յանովիչ և Ալեքսանդր Կորդա
- Գնդապետը (Az ezredes), 1917, Ավստրո-Հունգարիա, ռեժիսոր՝ Միխաել Կուրտից
- Erotikon, 1920, Շվեդիա, ռեժիսոր՝ Մաուրից Շտիլլեր
- Վեցի քույրը, 1920, Շվեդիա, ռեժիսոր՝ Ջոն Բրունիուս
- Ռակոչիի քայլերգը (Rákóczi induló), 1933, Ավստրիա և Հունգարիա, ռեժիսոր՝ Շտևե Սեկելի
- Szenzáció, 1936, Հունգարիա, ռեժիսորներ՝ Շտևե Սեկելի և Վլադիսլավ Վայդա
- Հեթանոսներ, 1937, Հունգարիա, ռեժիսոր՝ Էմիլ Մարտոնֆի
- Երկնագույն աղվեսը (Der Blaufuchs), 1938, Գերմանիա, ռեժիսոր՝ Վիկտոր Տուրյանսկի
- Դյուրկովիչ քույրերը, 1941, Հունգարիա, ռեժիսոր՝ Դ. Ակոշ Համզա
- L'ultimo ballo, 1941, Իտալիա, ռեժիսոր՝ Կամիլո Մաստրոչինկե
- Յոթ սիրուհի, 1942, ԱՄՆ, ռեժիսորէ Ֆրենկ Բորզագ
- Szíriusz, 1942, Հունգարիա, ռեժիսոր՝ Դ. Ակոշ Համզա
- A láp virága, 1943, Հունգարիա, ռեժիսոր՝ Դ. Ակոշ Համզա
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]A magyar irodalom története, 4, 6 köt., Bdpst, 1965—1966.
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 filmportal.de — 2005.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #121829855 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 5,0 5,1 https://library.hungaricana.hu/hu/view/OGYK_Almanach_1910-1918_1/?query=Herczeg%20Ferenc&pg=304&layout=s
- ↑ «Nomination Database». www.nobelprize.org. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 19-ին.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆերենց Հերցեգ» հոդվածին։ |
|
- Սեպտեմբերի 22 ծնունդներ
- 1863 ծնունդներ
- Փետրվարի 24 մահեր
- 1954 մահեր
- Բուդապեշտ քաղաքում մահացածներ
- Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Հունգարացի գրողներ
- Հունգարացի թատերագիրներ
- Հունգարացի լրագրողներ
- Հունգարացի դրամատուրգներ
- Հունգարիայի քաղաքական գործիչներ