«Մեդրեսե»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

08:31, 10 Հուլիսի 2020-ի տարբերակ

Մեդրեսե (արաբ․՝ مدرسة‎‎, բառացի «վայր, որտեղ ուսումնասիրում են»), իսլամական ուսումնական հաստատություն, որը կատարում է միջնակարգ դպրոցի և իսլամական հոգևոր ճեմարանի դեր։ Ուսումը մեդրեսեում երկսեռ է և անվճար։ Մեդրեսեն ավարտած շրջանավարտներն իրավունք ունեն դիմելու համալսարան։

Պատմություն

Մզկիթին կից առաջին մեդրեսեն բացվել է Մարոկկոյում 859 թվականին (Ալ-Կարաուին)։ Մեդրեսեն տարածում գտավ 9-13-րդ դարերում այն երկրներում, որտեղ դավանում էին իսլամը, այդ թվում նաև մինչհեղափոխական Ռուսաստանում (Բուխարա, Սամարղանդ, Խիվա, Միջին Մերձվոլգա, Հարավային Ուրալ, Սիբիր)։ Մեդրեսեները հիմնականում բացվել են խոշոր մզկիթներին կից։

Ուսումնական առարկաներ

Արաբերեն
Ղուրան և Ղուրանի մեկնություն (թաֆսիր)
Հադիս
Քալամ
Շարիաթ
Իսլամի պատմության և այլ հարակից դիսցիպլիններ։ Միջին դարերում մեդրեսեն ոչ միայն մուսուլման աստվածաբանության օջախ էր հանդիսանում, այլև մեծ մշակութային։

Մեդրեսեի ճարտարապետություն

Մեդրեսեների ճարտարապետական տեսքը ձևավորվել է արևելքում՝ իսլամադավան աշխարհում, 10-12-րդ դարերում։

1-2-հարկանի շինությունները իրենց մեջ ներառում են բակ, ուղղանկյունաձև հատակագծով հանրակացարան, մզկիթ, լսարան։ Ընդհանուր առմամբ մեդրեսեները զանազանվում են իրենց տիպաբանությամբ՝ ըստ գտնվելու վայրի։ Միջին Ասիայում մզկիթը և լսարանը տեղաբաշխված էին գլխավոր շինության մեջ, որի երկու կողմերում բացվում է օթյակը։ Փոքր Ասիայում մեդրեսեի բակը սովորաբար ծածկված է գմբեթով։ Ասիայում ծածկը հիմանականում կամարակապ է, Հյուսիսային Աֆրիկայում փայտամած՝ կղմինդրապատ։ Մեդրեսեն զարդարված է քանդակներով, թրծակավե սալիկներով։

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մեդրեսե» հոդվածին։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 [[Պատկեր:Samarkand, Registan, Sher Dor Medressa (6237690265).jpg|thumb|right|250px|Շերդոր մեդրեսե՝ Սամարղանդի երեք ամենահայտնի մեդրեսեներից մեկը, կառուցված 1619-1636 թվականներին Ռեգիստան հրապարակում]]
-'''Մեդրեսե ''' ({{lang-ar|'''مدرسة'''}}, բառացի «վայր, որտեղ ուսումնասիրում են»), [[իսլամ]]ական ուսումնական հաստատություն, որը կատարում է [[Դպրոց|միջնակարգ դպրոցի]] և իսլամական հոգևոր [[Ճեմարան|ճեմարանի]] դեր։ Ուսումը մեդրեսեում երկսեռ է և անվճար։ Մեդրեսեն ավարտած շրջանավարտներն իրավունք ունեն դիմելու համալսարան։
+'''Մեդրեսե ''' ({{lang-ar|'''مدرسة'''}}, բառացի «վայր, որտեղ ուսումնասիրում են»), [[իսլամ]]ական ուսումնական հաստատություն, որը կատարում է [[Դպրոց|միջնակարգ դպրոցի]] և իսլամական հոգևոր [[ճեմարան]]ի դեր։ Ուսումը մեդրեսեում երկսեռ է և անվճար։ Մեդրեսեն ավարտած շրջանավարտներն իրավունք ունեն դիմելու համալսարան։
 == Պատմություն==
-[[Մզկիթ]]ին կից առաջին մեդրեսեն բացվել է [[Մարոկկո]]յում [[859]] թվականին ([[Ալ-Կարաուին]])։ Մեդրեսեն տարածում գտավ 9-13-րդ դարերում այն երկրներում, որտեղ դավանում էին [[Իսլամ|իսլամը]], այդ թվում նաև մինչհեղափոխական [[Ռուսաստան]]ում ([[Բուխարա]], [[Սամարղանդ]], [[Խիվա]], Միջին [[Պովոլժիե|Մերձվոլգա]], [[Հարավային Ուրալ]], [[Սիբիր]])։ Մեդրեսեները հիմնականում բացվել են խոշոր մզկիթներին կից։
+[[Մզկիթ]]ին կից առաջին մեդրեսեն բացվել է [[Մարոկկո]]յում [[859]] թվականին ([[Ալ-Կարաուին]])։ Մեդրեսեն տարածում գտավ 9-13-րդ դարերում այն երկրներում, որտեղ դավանում էին [[իսլամ]]ը, այդ թվում նաև մինչհեղափոխական [[Ռուսաստան]]ում ([[Բուխարա]], [[Սամարղանդ]], [[Խիվա]], Միջին [[Պովոլժիե|Մերձվոլգա]], [[Հարավային Ուրալ]], [[Սիբիր]])։ Մեդրեսեները հիմնականում բացվել են խոշոր մզկիթներին կից։
 == Ուսումնական առարկաներ ==
@@ Տող 16. / Տող 16. @@
 Մեդրեսեների ճարտարապետական տեսքը ձևավորվել է արևելքում՝ իսլամադավան աշխարհում, 10-12-րդ դարերում։
-[[Պատկեր:Ulugh bek madrasah.jpg|thumb|left|Ուլուգբեկ մեդրեսեն [[Բուխարա|Բուխարայում]]]]
+[[Պատկեր:Ulugh bek madrasah.jpg|thumb|left|Ուլուգբեկ մեդրեսեն [[Բուխարա]]յում]]
 -2-հարկանի շինությունները իրենց մեջ ներառում են բակ, ուղղանկյունաձև հատակագծով հանրակացարան, մզկիթ, լսարան։ Ընդհանուր առմամբ մեդրեսեները զանազանվում են իրենց տիպաբանությամբ՝ ըստ գտնվելու վայրի։ [[Միջին Ասիա]]յում մզկիթը և լսարանը տեղաբաշխված էին գլխավոր շինության մեջ, որի երկու կողմերում բացվում է օթյակը։ [[Փոքր Ասիայի սելջուկյան պետություն|Փոքր Ասիայում]] մեդրեսեի բակը սովորաբար ծածկված է գմբեթով։ Ասիայում ծածկը հիմանականում կամարակապ է, Հյուսիսային [[Աֆրիկա]]յում փայտամած՝ կղմինդրապատ։ Մեդրեսեն զարդարված է քանդակներով, թրծակավե սալիկներով։