Մեդրեսե
.jpg)
Մեդրեսե (արաբ․՝ مدرسة, բառացի «վայր, որտեղ ուսումնասիրում են»), իսլամական ուսումնական հաստատություն, որը կատարում է միջնակարգ դպրոցի և իսլամական հոգևոր ճեմարանի դեր։ Ուսումը մեդրեսեում երկսեռ է և անվճար։ Մեդրեսեն ավարտած շրջանավարտները իրավունք ունեն դիմելու համալսարան։
Բովանդակություն
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մզկիթին կից առաջին մեդրեսեն բացվել է Մարոկկոյում 859 թվականին (Ալ-Կարաուին)։ Մեդրեսեն տարածում գտավ 9-13-րդ դարերում այն երկրներում, որտեղ դավանում էին իսլամը, այդ թվում նաև մինչհեղափոխական Ռուսաստանում (Բուխարա, Սամարղանդ, Խիվա, Միջին Մերձվոլգա, Հարավային Ուրալ, Սիբիր)։ Մեդրեսեները հիմնականում բացվել են խոշոր մզկիթներին կից։
Ուսումնական առարկաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Արաբերեն
- Ղուրան և Ղուրանի մեկնություն (թաֆսիր)
- Հադիս
- Քալամ
- Շարիաթ
- Իսլամի պատմության և այլ հարակից դիսցիպլիններ։ Միջին դարերում մեդրեսեն ոչ միայն մուսուլման աստվածաբանության օջախ էր հանդիսանում, այլև մեծ մշակութային։
Մեդրեսեի ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մեդրեսեների ճարտարապետական տեսքը ձևավորվել է արևելքում՝ իսլամադավան աշխարհում 10-12-րդ դարերում։
1—2-հարկանի շինությունները իրենց մեջ ներառում են բակ, ուղղանկյունաձև հատակագծով հանրակացարան, մզկիթ, լսարան։ Ընդհանուր առմամբ մեդրեսեները զանազանվում են իրենց տիպաբանությամբ՝ ըստ գտնվելու վայրի։ Միջին Ասիայում մզկիթը և լսարանը տեղաբաշխված էին գլխավոր շինության մեջ, որի երկու կողմերում բացվում է օթյակը։ Փոքր Ասիայում մեդրեսեի բակը սովորաբար ծածկված է գմբեթով։ Ասիայում ծածկը հիմանականում կամարակապ է, Հյուսիսային Աֆրիկայում փայտամած՝ կղմինդրապատ։ Մեդրեսեն զարդարված է քանդակներով, թրծակավե սալիկներով։
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Թաթարստանում հայտնվել է կանացի մեդրեսե
- Казанские медресе XIX — начала XX в. в документах и материалах
|
||||||
