«Գլիցերին»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ |
|||
Տող 13. | Տող 13. | ||
== Քիմիական հատկություններ == |
== Քիմիական հատկություններ == |
||
Գլիցերինը ունի տիպիկ բազմատոմ սպիրտներին բնորոշ քիմիական հատկություններ<ref>{{cite news |url= http://www.biodieselmagazine.com/articles/8137/clearing-the-way-for-byproduct-quality |publisher= Biodiesel Magazine |title= Clearing the Way for Byproduct Quality: Why quality for glycerin is just as important for biodiesel |author= Sims, Bryan |date= հոկտեմբերի 25, 2011}}</ref>։ Գլիցերինի փոխազդեցությունը [[հալոգենաջրածիններ]]ի կամ [[ֆոսֆոր]]ի [[հալոգենիդներ]]ի հետ ընթանում է մոնո- և դիհալոգենացմամաբ<ref name="Yazdani">{{Cite journal |author= Yazdani, S. S. and Gonzalez, R. |title= Anaerobic fermentation of glycerol: a path to economic viability for the biofuels industry |year= 2007 |journal= [[Current Opinion in Biotechnology]] |volume= 18 |issue= 3 |pages= 213–219 |doi= 10.1016/j.copbio.2007.05.002 |laysummary= http://www.sciencedaily.com/releases/2007/06/070626115246.htm |laysource= ScienceDaily |laydate= հունիսի 27, 2007 |pmid= 17532205}}</ref>։ Գլիցերինը փոխազդում է [[կարբոնաթթուներ]]ի և հանքային թթուների հետ<ref>{{Cite journal|url = https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/abstract/10.1055/s-0033-1340636|title = Glycerol|last = Yu|first = Bin|date = |journal = Synlett|volume = 25|issue = 4|pages = 601|accessdate = |doi = 10.1055/s-0033-1340636|year = 2014}}</ref>։ Օրինակ [[Ազոտական թթու|ազոտական |
Գլիցերինը ունի տիպիկ բազմատոմ սպիրտներին բնորոշ քիմիական հատկություններ<ref>{{cite news |url= http://www.biodieselmagazine.com/articles/8137/clearing-the-way-for-byproduct-quality |publisher= Biodiesel Magazine |title= Clearing the Way for Byproduct Quality: Why quality for glycerin is just as important for biodiesel |author= Sims, Bryan |date= հոկտեմբերի 25, 2011}}</ref>։ Գլիցերինի փոխազդեցությունը [[հալոգենաջրածիններ]]ի կամ [[ֆոսֆոր]]ի [[հալոգենիդներ]]ի հետ ընթանում է մոնո- և դիհալոգենացմամաբ<ref name="Yazdani">{{Cite journal |author= Yazdani, S. S. and Gonzalez, R. |title= Anaerobic fermentation of glycerol: a path to economic viability for the biofuels industry |year= 2007 |journal= [[Current Opinion in Biotechnology]] |volume= 18 |issue= 3 |pages= 213–219 |doi= 10.1016/j.copbio.2007.05.002 |laysummary= http://www.sciencedaily.com/releases/2007/06/070626115246.htm |laysource= ScienceDaily |laydate= հունիսի 27, 2007 |pmid= 17532205}}</ref>։ Գլիցերինը փոխազդում է [[կարբոնաթթուներ]]ի և հանքային թթուների հետ<ref>{{Cite journal|url = https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/abstract/10.1055/s-0033-1340636|title = Glycerol|last = Yu|first = Bin|date = |journal = Synlett|volume = 25|issue = 4|pages = 601|accessdate = |doi = 10.1055/s-0033-1340636|year = 2014}}</ref>։ Օրինակ [[Ազոտական թթու|ազոտական թթվի]] հետ փոխազդելիս, գլիցերինն առաջացնում է եռնիտրատ-[[նիտրոգլիցերին]](ստացել է Ասկանյո Սոբրերոն, 1847 թվականին), օգտագործվում է մեր ժամանակներում անծուխ [[վառոդ]] ստանալու նպատակով։ Գլիցերինը դեհիդրատացնելիս այն վեր է ածվում թունավոր ակրոլեինի<ref>{{cite news |author= [[Walt Bogdanich]] |date= մայիսի 6, 2007 |url= http://www.nytimes.com/2007/05/06/world/06poison.html |title= From China to Panama, a Trail of Poisoned Medicine |work=New York Times|accessdate= մայիսի 8, 2007}}</ref><ref>{{cite news |date= փետրվարի 20, 2013 |url= http://www.topmastersinpublichealth.com/10-biggest-medical-scandals-in-history |title= 10 Biggest Medical Scandals in History }}</ref>. |
||
* HOCH<sub>2</sub>-CH(OH)-CH<sub>2</sub>OH <math>\to</math> H<sub>2</sub>C=CH-CHO + 2 H<sub>2</sub>O |
* HOCH<sub>2</sub>-CH(OH)-CH<sub>2</sub>OH <math>\to</math> H<sub>2</sub>C=CH-CHO + 2 H<sub>2</sub>O |
||
Տող 19. | Տող 19. | ||
== Ստացում == |
== Ստացում == |
||
Գլիցերին առաջին անգամ ստացել է Շելեն [[1779]] թվականին, [[ճարպերի օճառացում|ճարպերի |
Գլիցերին առաջին անգամ ստացել է Շելեն [[1779]] թվականին, [[ճարպերի օճառացում|ճարպերի օճառացմամբ]]<ref>{{cite web | title = Functional Food Design Rules | author = Nikolov, Ivan | url = http://www.ivannikolov.com/functional-food-design-rules-part-2/ }}</ref>։ Գլիցերինի հիմնական մասը ստանում են ճարպերի օճառացումից<ref>[http://www.reagent.co.uk/blog/chemicals-in-film-20th-century-fox-orders-products/ Chemicals in Film]</ref>։ Գլիցերինի ստացման սինթետիկ եղանակների հիմնական մասը հիմնված է [[պրոպիլեն]]ի օգտագործման վրա<ref>{{cite web |url= http://www.drugs.com/cdi/glycerin-enema.html |title= Glycerin Enema |publisher= Drugs.com |accessdate=նոյեմբերի 17, 2012}}</ref>։ 450-500 °C ջերմաստիճաններում պրոպիլենի քլորացումից ստանում են ալիլքլորիդ, HClO-ի հետ միանալիս առաջանում են քլորհիդրիններ, օրինակ՝ CH<sub>2</sub>ClCHOHCH<sub>2</sub>Cl, որը ալկալիով մշակելիս առաջանում է գլիցերին<ref>{{cite web | url = http://www.mayoclinic.com/health/drug-information/DR601713 | title = Glycerin (Oral Route) | publisher = Mayo Foundation for Medical Education and Research | accessdate = նոյեմբերի 17, 2012}}</ref>։ Գլիցերին կարելի է ստանալ նաև օսլայի հիդրոլիզի միջոցով, առաջացած [[մոնոսախարիդ]]ների հիդրատացմամբ կամ [[շաքար]]ների սպիրտային խմորումից<ref>{{cite journal|jstor=3624347|author=Long, Walter S. |title=The Composition of Commercial Fruit Extracts|journal=Transactions of the Kansas Academy of Science|volume=28|date= 14 January 1916 – 13 January 1917 |pages=157–161|doi=10.2307/3624347}}</ref><ref>[http://www.newhope.com/nutritionsciencenews/NSN_backs/Apr_99/backtalk.cfm Does Alcohol Belong In Herbal Tinctures?] newhope.com</ref>։ |
||
[[Պատկեր:Glycerol-3DModel.png|200px|մինի|աջից|Գլիցերինի մոլեկուլը]] |
[[Պատկեր:Glycerol-3DModel.png|200px|մինի|աջից|Գլիցերինի մոլեկուլը]] |
||
Տող 27. | Տող 27. | ||
=== Ճարպեր և յուղեր === |
=== Ճարպեր և յուղեր === |
||
Ճարպերը և [[յուղ]]երը հիդրոֆոբ միացություններ են, ջրում անլուծելի, այնպես ինչպես գլիցերինի մոլեկուլում [[Հիդրօքսիլ խումբ|հիդրօքսիլ |
Ճարպերը և [[յուղ]]երը հիդրոֆոբ միացություններ են, ջրում անլուծելի, այնպես ինչպես գլիցերինի մոլեկուլում [[Հիդրօքսիլ խումբ|հիդրօքսիլ խմբերը]] փոխարինված են [[ճարպաթթու]]ների մնացորդներով<ref>{{cite journal | last1 = Hudgens | first1 = R. Douglas | last2 = Hercamp | first2 = Richard D. | last3 = Francis | first3 = Jaime | last4 = Nyman | first4 = Dan A. | last5 = Bartoli | first5 = Yolanda | year = 2007 | doi = 10.4271/2007-01-4000 | title = An Evaluation of Glycerin (Glycerol) as a Heavy Duty Engine Antifreeze/Coolant Base}}</ref><ref>[http://www.astmnewsroom.org/default.aspx?pageid=2115&year=2010&category=Standards%2FTechnical Proposed ASTM Engine Coolant Standards Focus on Glycerin]. Astmnewsroom.org. Retrieved on 15 August 2012.</ref>։ |
||
== Կիրառություն == |
== Կիրառություն == |
||
Տող 34. | Տող 34. | ||
== Կայքեր == |
== Կայքեր == |
||
Ռուսերեն և անգլերեն լեզուներով. |
Ռուսերեն և անգլերեն լեզուներով. |
||
* [http://twt.mpei.ac.ru/MAS/Worksheets/PrGlycerol.mcd |
* [http://twt.mpei.ac.ru/MAS/Worksheets/PrGlycerol.mcd Физические свойства глицерина] |
||
Անգլերեն լեզվով. |
Անգլերեն լեզվով. |
20:03, 13 հունվարի 2018-ի տարբերակ
Գլիցերին | |
---|---|
Ընդհանուր տեղեկություններ | |
Դասական անվանակարգում | պրոպանտրիոլ-1,2,3 |
Ավանդական անվանում | գլիցերին |
Քիմիական բանաձև | C₃H₈O₃ |
Ռացիոնալ բանաձև | C3H5(OH)3 |
Մոլային զանգված | 1,5E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ |
Խտություն | 1,26 ± 0,01 գ/սմ³[2] գ/սմ³ |
Հալման ջերմաստիճան | 64 ± 1 ℉[2], 18,1 °C[3], 18 °C[4] և 18,2 °C[5] °C |
Կազմալուծման ջերմաստիճան | 554 ± 1 ℉[2] |
Եռման ջերմաստիճան | 290 °C[5] °C |
Այրման ջերմաստիճան | 320 ± 1 ℉[2] և 160 °C |
Գոլորշու ճնշում | 0,003 ± 0,001 mm Hg[2] |
Քիմիական հատկություններ | |
Օպտիկական հատկություններ | |
Բեկման ցուցիչ | 1,4729 |
Դասակարգում | |
CAS համար | 56-81-5 |
PubChem | 753 |
EINECS համար | 200-289-5 |
SMILES | C(C(CO)O)O |
ЕС | 200-289-5 |
RTECS | MA8050000 |
ChEBI | 733 |
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) |
Գլիցերին, (1,2,3-տրիօքսիպրոպան, պրոպանտրիոլ-1,2,3), եռատոմ սպիրտների պարզ ներկայացուցիչ[6]։ Իրենից ներկայացնում է մածուցիկ, թափանցիկ հեղուկ[7]։
Ֆիզիկական հատկություններ
Գլիցերինը անգույն, մածուցիկ, շատ հիգրոսկոպիկ հեղուկ է[8]։ Ունի քաղցր համ, այստեղից էլ ստացել է իր անվանումը(գլիկոս-քաղցր)[9]։
Քիմիական հատկություններ
Գլիցերինը ունի տիպիկ բազմատոմ սպիրտներին բնորոշ քիմիական հատկություններ[10]։ Գլիցերինի փոխազդեցությունը հալոգենաջրածինների կամ ֆոսֆորի հալոգենիդների հետ ընթանում է մոնո- և դիհալոգենացմամաբ[11]։ Գլիցերինը փոխազդում է կարբոնաթթուների և հանքային թթուների հետ[12]։ Օրինակ ազոտական թթվի հետ փոխազդելիս, գլիցերինն առաջացնում է եռնիտրատ-նիտրոգլիցերին(ստացել է Ասկանյո Սոբրերոն, 1847 թվականին), օգտագործվում է մեր ժամանակներում անծուխ վառոդ ստանալու նպատակով։ Գլիցերինը դեհիդրատացնելիս այն վեր է ածվում թունավոր ակրոլեինի[13][14].
- HOCH2-CH(OH)-CH2OH H2C=CH-CHO + 2 H2O
Այն օքսիդանում է մինչև գլիցերինային ալդեհիդ CH2OHCHOHCHO, դիհիդրօքսիացետոն CH2OHCOCH2OH կամ գլիցերինաթթու CH2OHCHOHCOOH։ Գլիցերինի և բարձրագույն կարբոնաթթուների եթերները՝ ճարպերը հանդիսանում են շատ կարևոր միացություններ մարդու համար, կարևոր կենսաբանական դեր են խաղում նաև ֆոսֆոլիպիդները[15]։
Ստացում
Գլիցերին առաջին անգամ ստացել է Շելեն 1779 թվականին, ճարպերի օճառացմամբ[16]։ Գլիցերինի հիմնական մասը ստանում են ճարպերի օճառացումից[17]։ Գլիցերինի ստացման սինթետիկ եղանակների հիմնական մասը հիմնված է պրոպիլենի օգտագործման վրա[18]։ 450-500 °C ջերմաստիճաններում պրոպիլենի քլորացումից ստանում են ալիլքլորիդ, HClO-ի հետ միանալիս առաջանում են քլորհիդրիններ, օրինակ՝ CH2ClCHOHCH2Cl, որը ալկալիով մշակելիս առաջանում է գլիցերին[19]։ Գլիցերին կարելի է ստանալ նաև օսլայի հիդրոլիզի միջոցով, առաջացած մոնոսախարիդների հիդրատացմամբ կամ շաքարների սպիրտային խմորումից[20][21]։
Գլիցերինի ածանցյալներ
Գլիցերիդներ
Եռգլիցերիդները հանդիսանում են գլիցերինի ածանցյալներ[22]։ Եռգլիցերիդները հանդիսանում են կարևոր բաղադրիչ՝ կենդանի օրգանիզմներում նյութափոխանակության գործընթացներում[23][24]։
Ճարպեր և յուղեր
Ճարպերը և յուղերը հիդրոֆոբ միացություններ են, ջրում անլուծելի, այնպես ինչպես գլիցերինի մոլեկուլում հիդրօքսիլ խմբերը փոխարինված են ճարպաթթուների մնացորդներով[25][26]։
Կիրառություն
Գլիցերինի կիրառության ոլորտները շատ բազմազան են։ Օգտագործվում է սննդային հավելանյութերում, լվացող և կոսմետիկ միջոցներում, պլաստմասսաների արտադրությունում, ներկանյութերի արտադրությունում, էլեկտրատեխնիկայում, ռադիոտեխնիկայում և այլն։ Համարակալված է որպես սննդային հավելում[27][28]։ Գլիցերինը օգտագործվում է նաև դինամիտի ստացման համար։
Կայքեր
Ռուսերեն և անգլերեն լեզուներով.
Անգլերեն լեզվով.
- What is Glycerin?
- Glossary for the Modern Soap Maker
- Glycerol soap
- Absolute alcohol using glycerol
- Computational Chemistry Wiki
- Health.gov dietary guidelines
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 glycerol
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0302.html
- ↑ 3,0 3,1 CRC Handbook of Chemistry and Physics 88TH Edition 2007-2008. / David R. Lide, Jr. — Boca Raton: CRC Press, 2007. — P. 3—268.
- ↑ 4,0 4,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
- ↑ Datta, Rasek Lal (1914). «The Preparation of Allyl Iodide». Journal of the American Chemical Society. 36 (5): 1005–1007. doi:10.1021/ja02182a023.
- ↑ Johnson, Duane T.; Taconi, Katherine A. (2007). «The glycerin glut: Options for the value-added conversion of crude glycerol resulting from biodiesel production». Environmental Progress. 26 (4): 338. doi:10.1002/ep.10225.
- ↑ «Dow achieves another major milestone in its quest for sustainable chemistries» (Press release). Dow Chemical Company. մարտի 15, 2007.
- ↑ Christoph, Ralf; Schmidt, Bernd; Steinberner, Udo; Dilla, Wolfgang; Karinen, Reetta (2006). «Glycerol». Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. doi:10.1002/14356007.a12_477.pub2. ISBN 3527306730.
- ↑ Sims, Bryan (հոկտեմբերի 25, 2011). «Clearing the Way for Byproduct Quality: Why quality for glycerin is just as important for biodiesel». Biodiesel Magazine.
- ↑ Yazdani, S. S. and Gonzalez, R. (2007). «Anaerobic fermentation of glycerol: a path to economic viability for the biofuels industry». Current Opinion in Biotechnology. 18 (3): 213–219. doi:10.1016/j.copbio.2007.05.002. PMID 17532205.
{{cite journal}}
: Unknown parameter|laydate=
ignored (օգնություն); Unknown parameter|laysource=
ignored (օգնություն); Unknown parameter|laysummary=
ignored (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ Yu, Bin (2014). «Glycerol». Synlett. 25 (4): 601. doi:10.1055/s-0033-1340636.
- ↑ Walt Bogdanich (մայիսի 6, 2007). «From China to Panama, a Trail of Poisoned Medicine». New York Times. Վերցված է մայիսի 8, 2007-ին.
- ↑ «10 Biggest Medical Scandals in History». փետրվարի 20, 2013.
- ↑ Stevens, Alan. «Preserving flowers and decorative foliages with glycerin and dye» (PDF).
- ↑ Nikolov, Ivan. «Functional Food Design Rules».
- ↑ Chemicals in Film
- ↑ «Glycerin Enema». Drugs.com. Վերցված է նոյեմբերի 17, 2012-ին.
- ↑ «Glycerin (Oral Route)». Mayo Foundation for Medical Education and Research. Վերցված է նոյեմբերի 17, 2012-ին.
- ↑ Long, Walter S. (14 January 1916 – 13 January 1917). «The Composition of Commercial Fruit Extracts». Transactions of the Kansas Academy of Science. 28: 157–161. doi:10.2307/3624347. JSTOR 3624347.
- ↑ Does Alcohol Belong In Herbal Tinctures? newhope.com
- ↑ Leffingwell, Georgia and Lesser, Miton (1945) GLYCERIN – Its Industrial and Commercial Applications. Chemical Publishing Co., Inc., Brooklyn, NY.
- ↑ Lawrie, James W. (1928) GLYCEROL AND THE GLYCOLS – Production, Properties and Analysis. The Chemical Catalog Company, Inc., New York, NY.
- ↑ The Manufacture of GLYCEROL – Vol. III (1956). The Technical Press, LTD., London, UK.
- ↑ Hudgens, R. Douglas; Hercamp, Richard D.; Francis, Jaime; Nyman, Dan A.; Bartoli, Yolanda (2007). «An Evaluation of Glycerin (Glycerol) as a Heavy Duty Engine Antifreeze/Coolant Base». doi:10.4271/2007-01-4000.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(օգնություն) - ↑ Proposed ASTM Engine Coolant Standards Focus on Glycerin. Astmnewsroom.org. Retrieved on 15 August 2012.
- ↑ E422
- ↑ Formula E uses pollution-free glycerine to charge cars. fiaformulae.com. 13 September 2014
|
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գլիցերին» հոդվածին։ |
|