«Գլիցերին»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-http://books.google.com/ +https://books.google.am/)
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{Նյութ
{{Տեղեկաքարտ Նյութ
| պատկեր = Glycerin Skelett.svg
| պատկեր 3D = Glycerol-3D-vdW.png
| պատկեր 3D = Glycerol-3D-vdW.png
| պատկեր 2 = Sample of Glycerine.jpg
| պատկեր 2 = Sample of Glycerine.jpg
| քիմիական անվանում = պրոպանտրիոլ-1,2,3
<!-- Ընդհանուր հատկություններ -->
| քիմիական անվանում = Պրոպանտրիոլ-1,2,3
| ավանդական անվանում = գլիցերին
| ավանդական անվանում = Գլիցերին
| քիմիական բանաձև = HOCH<sub>2</sub>-CH(OH)-CH<sub>2</sub>OH
| կրճատ անվանում =
| ռացիոնալ բանաձև = C<sub>3</sub>H<sub>5</sub>(OH)<sub>3</sub>
| ռացիոնալ բանաձև = C<sub>3</sub>H<sub>5</sub>(OH)<sub>3</sub>
<!-- Ֆիզիկական հատկություններ -->
| վիճակ =
| խառնուրդներ =
| մոլային զանգված = 92,1
| մոլյար կոնցենտրացիա =
| խտություն = 1,261
| ամրության սահման =
| կարծրություն =
| մակերեսային լարվածություն =
| դինամիկ մածուցիկություն =
| կինեմատիկ մածուցիկություն =
| իոնիզացման էներգիա =
| հաղորդականություն =
| էլեկտրական դիմադրություն =
| էլ. դիմ գործակից =
| ձայնի արագություն =
| բռնկման ջերմ. =
| ջերմատարողություն =
<!-- Ջերմային հատկություններ -->
| հալման ջերմ. = 18
| փափկեցման ջերմ. =
| սուբլիմացման ջերմ. =
| եռման ջերմ. = 290
| եռման ջերմ. բն. =
| տրոհման ջերմ. =
| ֆազային անցումներ =
| այրման ջերմ. =
| բյուրեղացման ջերմ. =
| ինքնաայրման ջերմ. =
| գազի ճնշում =
| պայթուցիկության աստիճան =
| Վան դեր Վալսի հաստ. =
| տրանսֆորմացիայի միջակայք =
| հալման տեսակ. ջերմուն. =
| սուբլիմացիայի էնթալպիա =
| գազառաջացման տեսակ. ջերմուն. =
| ջերմային լայնացում =
| լուծման էնթալպիա =
| եռման էնթալպիա =
| հալման էնթալպիա =
| ձևավորման էնթալպիա =
| ջերմահաղորդականություն =
| կրիտիկական խտություն =
| կրիտիկական ճնշում =
| եռակի կետ =
<!-- Քիմիական հատկություններ -->
| թթվի չեզոք. հաստ. =
| լուծելիություն =
| լուծելիություն1 =
| նյութ1 =
| լուծելիություն2 =
| նյութ2 =
| լուծելիություն3 =
| նյութ3 =
| լուծելիություն4 =
| նյութ4 =
| պտույտ =
| իզոէլեկտրական կետ =
| դիէլեկտր. թափանց. =
<!-- Օպտիկական հատկություններ -->
| թափանցիկություն =
| բեկման ցուցիչ = 1,4729
| բեկման ցուցիչ = 1,4729
| Բրյուստերի անկյուն =
<!-- Կառուցվածք -->
| հիբրիդիզացիա =
| կոորդինացիոն երկրաչափություն =
| բյուրեղային կառուցվածք =
| դիպոլ մոմենտ =
<!-- Դասակարգում -->
| CAS = 56-81-5
| PubChem =
| EINECS =
| SMILES = OCC(O)CO
| EC =
| RTECS =
| ChEBI =
| OOH =
<!-- Թունավորություն -->
| ՍԹԿ =
| ՄԲ =
| թունավորություն =
| R-արժեքներ =
| S-արժեքներ =
| H-արժեքներ =
| P-արժեքներ =
| ԳՀՀ=
| NFPA =
}}
}}
'''Գլիցերին''', (1,2,3-տրիօքսիպրոպան, պրոպանտրիոլ-1,2,3), [[եռատոմ սպիրտներ]]ի պարզ ներկայացուցիչ<ref>{{cite journal|last=Datta|first=Rasek Lal|title=The Preparation of Allyl Iodide|journal=Journal of the American Chemical Society|year=1914|volume=36|pages=1005–1007|doi=10.1021/ja02182a023|url=https://books.google.am/?id=BrI7AQAAMAAJ&pg=PA1005|issue=5}}</ref>։ Իրենից ներկայացնում է մածուցիկ, թափանցիկ հեղուկ<ref>{{cite journal |doi= 10.1002/ep.10225 |title= The glycerin glut: Options for the value-added conversion of crude glycerol resulting from biodiesel production |year= 2007 |last1= Johnson |first1= Duane T. |last2= Taconi |first2= Katherine A. |journal= Environmental Progress |volume= 26 |issue= 4 |pages= 338}}</ref>։
'''Գլիցերին''', (1,2,3-տրիօքսիպրոպան, պրոպանտրիոլ-1,2,3), [[եռատոմ սպիրտներ]]ի պարզ ներկայացուցիչ<ref>{{cite journal|last=Datta|first=Rasek Lal|title=The Preparation of Allyl Iodide|journal=Journal of the American Chemical Society|year=1914|volume=36|pages=1005–1007|doi=10.1021/ja02182a023|url=https://books.google.am/?id=BrI7AQAAMAAJ&pg=PA1005|issue=5}}</ref>։ Իրենից ներկայացնում է մածուցիկ, թափանցիկ հեղուկ<ref>{{cite journal |doi= 10.1002/ep.10225 |title= The glycerin glut: Options for the value-added conversion of crude glycerol resulting from biodiesel production |year= 2007 |last1= Johnson |first1= Duane T. |last2= Taconi |first2= Katherine A. |journal= Environmental Progress |volume= 26 |issue= 4 |pages= 338}}</ref>։
Տող 137. Տող 47.
{{ծանցանկ}}
{{ծանցանկ}}
{{Սպիրտներ}}
{{Սպիրտներ}}
{{Արտաքին հղումներ}}


[[Կատեգորիա:Սպիրտներ]]
[[Կատեգորիա:Սպիրտներ]]

09:12, 26 Հուլիսի 2017-ի տարբերակ

Գլիցերին
Изображение химической структуры
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգումպրոպանտրիոլ-1,2,3
Ավանդական անվանումգլիցերին
Քիմիական բանաձևC₃H₈O₃
Ռացիոնալ բանաձևC3H5(OH)3
Մոլային զանգված1,5E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ
Խտություն1,26 ± 0,01 գ/սմ³[2] գ/սմ³
Հալման ջերմաստիճան64 ± 1 ℉[2], 18,1 °C[3], 18 °C[4] և 18,2 °C[5] °C
Կազմալուծման ջերմաստիճան554 ± 1 ℉[2]
Եռման ջերմաստիճան290 °C[5] °C
Այրման ջերմաստիճան320 ± 1 ℉[2] և 160 °C
Գոլորշու ճնշում0,003 ± 0,001 mm Hg[2]
Քիմիական հատկություններ
Օպտիկական հատկություններ
Բեկման ցուցիչ1,4729
Դասակարգում
CAS համար56-81-5
PubChem753
EINECS համար200-289-5
SMILESC(C(CO)O)O
ЕС200-289-5
RTECSMA8050000
ChEBI733
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Գլիցերին, (1,2,3-տրիօքսիպրոպան, պրոպանտրիոլ-1,2,3), եռատոմ սպիրտների պարզ ներկայացուցիչ[6]։ Իրենից ներկայացնում է մածուցիկ, թափանցիկ հեղուկ[7]։

Ֆիզիկական հատկություններ

Գլիցերինը անգույն, մածուցիկ, շատ հիգրոսկոպիկ հեղուկ է[8]։ Ունի քաղցր համ, այստեղից էլ ստացել է իր անվանումը(գլիկոս-քաղցր)[9]։

Քիմիական հատկություններ

Գլիցերինը ունի տիպիկ բազմատոմ սպիրտներին բնորոշ քիմիական հատկություններ[10]։ Գլիցերինի փոխազդեցությունը հալոգենաջրածինների կամ ֆոսֆորի հալոգենիդների հետ ընթանում է մոնո- և դիհալոգենացմամաբ[11]։ Գլիցերինը փոխազդում է կարբոնաթթուների և հանքային թթուների հետ[12]։ Օրինակ ազոտական թթվի հետ փոխազդելիս, գլիցերինն առաջացնում է եռնիտրատ-նիտրոգլիցերին(ստացել է Ասկանյո Սոբրերոն, 1847 թվականին), օգտագործվում է մեր ժամանակներում անծուխ վառոդ ստանալու նպատակով։ Գլիցերինը դեհիդրատացնելիս այն վեր է ածվում թունավոր ակրոլեինի[13][14].

  • HOCH2-CH(OH)-CH2OH H2C=CH-CHO + 2 H2O

Այն օքսիդանում է մինչև գլիցերինային ալդեհիդ CH2OHCHOHCHO, դիհիդրօքսիացետոն CH2OHCOCH2OH կամ գլիցերինաթթու CH2OHCHOHCOOH։ Գլիցերինի և բարձրագույն կարբոնաթթուների եթերները՝ ճարպերը հանդիսանում են շատ կարևոր միացություններ մարդու համար, կարևոր կենսաբանական դեր են խաղում նաև ֆոսֆոլիպիդները[15]։

Ստացում

Գլիցերին առաջին անգամ ստացել է Շելեն 1779 թվականին, ճարպերի օճառացմամբ[16]։ Գլիցերինի հիմնական մասը ստանում են ճարպերի օճառացումից[17]։ Գլիցերինի ստացման սինթետիկ եղանակների հիմնական մասը հիմնված է պրոպիլենի օգտագործման վրա[18]։ 450-500 °C ջերմաստիճաններում պրոպիլենի քլորացումից ստանում են ալիլքլորիդ, HClO-ի հետ միանալիս առաջանում են քլորհիդրիններ, օրինակ՝ CH2ClCHOHCH2Cl, որը ալկալիով մշակելիս առաջանում է գլիցերին[19]։ Գլիցերին կարելի է ստանալ նաև օսլայի հիդրոլիզի միջոցով, առաջացած մոնոսախարիդների հիդրատացմամբ կամ շաքարների սպիրտային խմորումից[20][21]։

Գլիցերինի մոլեկուլը

Գլիցերինի ածանցյալներ

Գլիցերիդներ

Եռգլիցերիդները հանդիսանում են գլիցերինի ածանցյալներ[22]։ Եռգլիցերիդները հանդիսանում են կարևոր բաղադրիչ՝ կենդանի օրգանիզմներում նյութափոխանակության գործընթացներում[23][24]։

Ճարպեր և յուղեր

Ճարպերը և յուղերը հիդրոֆոբ միացություններ են, ջրում անլուծելի, այնպես ինչպես գլիցերինի մոլեկուլում հիդրօքսիլ խմբերը փոխարինված են ճարպաթթուների մնացորդներով[25][26]։

Կիրառություն

Գլիցերինի կիրառության ոլորտները շատ բազմազան են։ Օգտագործվում է սննդային հավելանյութերում, լվացող և կոսմետիկ միջոցներում, պլաստմասսաների արտադրությունում, ներկանյութերի արտադրությունում, էլեկտրատեխնիկայում, ռադիոտեխնիկայում և այլն։ Համարակալված է որպես սննդային հավելում[27][28]։ Գլիցերինը օգտագործվում է նաև դինամիտի ստացման համար։

Կայքեր

Ռուսերեն և անգլերեն լեզուներով.

Անգլերեն լեզվով.

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 glycerol
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0302.html
  3. ↑ 3,0 3,1 CRC Handbook of Chemistry and Physics 88TH Edition 2007-2008. / David R. Lide, Jr. — Boca Raton: CRC Press, 2007. — P. 3—268.
  4. ↑ 4,0 4,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
  6. ↑ Datta, Rasek Lal (1914). «The Preparation of Allyl Iodide». Journal of the American Chemical Society. 36 (5): 1005–1007. doi:10.1021/ja02182a023.
  7. ↑ Johnson, Duane T.; Taconi, Katherine A. (2007). «The glycerin glut: Options for the value-added conversion of crude glycerol resulting from biodiesel production». Environmental Progress. 26 (4): 338. doi:10.1002/ep.10225.
  8. ↑ «Dow achieves another major milestone in its quest for sustainable chemistries» (Press release). Dow Chemical Company. մարտի 15, 2007.
  9. ↑ Christoph, Ralf; Schmidt, Bernd; Steinberner, Udo; Dilla, Wolfgang; Karinen, Reetta (2006). «Glycerol». Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. doi:10.1002/14356007.a12_477.pub2. ISBN 3527306730.
  10. ↑ Sims, Bryan (հոկտեմբերի 25, 2011). «Clearing the Way for Byproduct Quality: Why quality for glycerin is just as important for biodiesel». Biodiesel Magazine.
  11. ↑ Yazdani, S. S. and Gonzalez, R. (2007). «Anaerobic fermentation of glycerol: a path to economic viability for the biofuels industry». Current Opinion in Biotechnology. 18 (3): 213–219. doi:10.1016/j.copbio.2007.05.002. PMID 17532205. {{cite journal}}: Unknown parameter |laydate= ignored (օգնություն); Unknown parameter |laysource= ignored (օգնություն); Unknown parameter |laysummary= ignored (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  12. ↑ Yu, Bin (2014). «Glycerol». Synlett. 25 (4): 601. doi:10.1055/s-0033-1340636.
  13. ↑ Walt Bogdanich (մայիսի 6, 2007). «From China to Panama, a Trail of Poisoned Medicine». New York Times. Վերցված է մայիսի 8, 2007-ին.
  14. ↑ «10 Biggest Medical Scandals in History». փետրվարի 20, 2013.
  15. ↑ Stevens, Alan. «Preserving flowers and decorative foliages with glycerin and dye» (PDF).
  16. ↑ Nikolov, Ivan. «Functional Food Design Rules».
  17. ↑ Chemicals in Film
  18. ↑ «Glycerin Enema». Drugs.com. Վերցված է նոյեմբերի 17, 2012-ին.
  19. ↑ «Glycerin (Oral Route)». Mayo Foundation for Medical Education and Research. Վերցված է նոյեմբերի 17, 2012-ին.
  20. ↑ Long, Walter S. (14 January 1916 – 13 January 1917). «The Composition of Commercial Fruit Extracts». Transactions of the Kansas Academy of Science. 28: 157–161. doi:10.2307/3624347. JSTOR 3624347.
  21. ↑ Does Alcohol Belong In Herbal Tinctures? newhope.com
  22. ↑ Leffingwell, Georgia and Lesser, Miton (1945) GLYCERIN – Its Industrial and Commercial Applications. Chemical Publishing Co., Inc., Brooklyn, NY.
  23. ↑ Lawrie, James W. (1928) GLYCEROL AND THE GLYCOLS – Production, Properties and Analysis. The Chemical Catalog Company, Inc., New York, NY.
  24. ↑ The Manufacture of GLYCEROL – Vol. III (1956). The Technical Press, LTD., London, UK.
  25. ↑ Hudgens, R. Douglas; Hercamp, Richard D.; Francis, Jaime; Nyman, Dan A.; Bartoli, Yolanda (2007). «An Evaluation of Glycerin (Glycerol) as a Heavy Duty Engine Antifreeze/Coolant Base». doi:10.4271/2007-01-4000. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  26. ↑ Proposed ASTM Engine Coolant Standards Focus on Glycerin. Astmnewsroom.org. Retrieved on 15 August 2012.
  27. ↑ E422
  28. ↑ Formula E uses pollution-free glycerine to charge cars. fiaformulae.com. 13 September 2014
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գլիցերին» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
ChEMBL · Drugbank · IUPHAR · KEGG · KEGG · PDB · UNII
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գլիցերին&oldid=5311325» էջից