Սոճի դեղին

Թագավորություն	Բույսեր
Կարգ	Ասեղնատերևավորներ
Ընտանիք	Սոճազգիներ
Ցեղ	Սոճի
Տեսակ	Սոճի դեղին

Լատիներեն անվանում

Pinus ponderosa

P.Lawson & C.Lawson, 1836

Հատուկ պահպանություն

Քիչ մտահոգող տեսակ
IUCN 3.1 Least Concern : 42401

Դասակարգումը
Վիքիցեղերում

Պատկերներ
Վիքիպահեստում

Սոճի դեղին (լատին․՝ Pinus ponderosa), սոճազգիների ընտանիքի խոշոր չափսերի մշտադալար ծառեր։ Ունեն մինչև 50 մետր բարձրություն։

Նկարագրություն

Ունեն նեղ, բրգաձև, բաց գույնի սաղարթներ։ Փշատերևները ընձյուղների վրա տեղավորված են 3-ական ինջերով, դասավորված են բավականին խիտ։ Մուգ կանաչ են, մինչև 30 սմ երկարությամբ և 1,5 մմ լայնությամբ։

Կոները մեկական են կամ հավաքված փնջերում՝3-5 հատ, համարյա նստադիր, երկարավուն-ձվաձև, 10-15 սմ երկարությամբ և 5-6 սմ լայնությամբ։

Կյանքի սկզբնական շրջանում դանդաղ է աճում, իսկ այնուհետև՝ արագ։ Հայաստանում հանդիպում է Արզնիում, որտեղ աճում է խիստ անբարենպաստ պայմաններում, քարքարոտ, փոքր հզորության, հումուսով աղքատ հողերում։

Այնուամենայնիվ, ոռոգման դեպքում ավելի արագ է աճում, քան կովկասյան սոճին։ 24-25 տարեկանում հասնում է 5,7-7,9 մ բարձրության՝ 13-22 սմ բնի տրամագծով։ Ըստ բարձրության միջին աճը կազմում է 23-32 սմ։ Բույսերի մեծ մասը պտղաբերում են։

Տարածվածություն

Տարածված է Հյուսիսային Ամերիկայում, որտեղ վայրի վիճակում հանդիպում է Բրիտանական Կոլումբիայից մինչև Կալիֆոռնիա։

Աճում է չոր, քարքարոտ լանջերում և հովիտներում, ծովի մակերևույթից 1400-2600 մ բարձրության վրա, ավազային և ավազակավային հողերում։ Բավականին երաշտադիմացկուն և քչապահանջ տեսակ է։

Հատկապես լավ է աճում բաց, արևոտ հողամասերում, թեթև ավազակավային հողերում։ Վատ է տանում հողերի գերխոնավացումը^[1]։

Տեսակներ

Սոճի դեղինը ունի մի քանի տարատեսակներ

Pinus ponderosa subsp. ponderosa Douglas ex C. Lawson

Տարածվածությունը և կլիմայական պայմանները՝ Բրիտանական Կոլումբիայի հարավ-արևելքում (Կանադա), ԱՄՆ-ի Վաշինգտոն և Օրեգոն նահանգներում, Կասկադյան լեռներում, Կալիֆոռնիայի հյուսիս-արևելքում, Նևիդայի հյուսիս-արևմուտքում, Այդոհոյում և Մոնտանայի արևմուտքում. Կարող են դիմանալ ցուրտ ձմեռային պայմաններին

Pinus ponderosa subsp. scopulorum (Engelm.) A.E.Murray

Տարածվածությունը և կլիմայական պայմանները՝ Մոնտանայի արևելքում, Հյուսիսային Դակոտա, Հարավային Դակոտա, Վայոմինգ, Նեբրասկա, հյուսիսային և կենտրոնական Կոլորադո և Յուտա, Նևադայի արևելքում. Դիմանում են չոր ձմեռվա և ամառային տափի պայմաններին

Pinus brachyptera Engelm.

Տարածվածությունը և կլիմայական պայմանները՝ Կոլորդայոի հարավ, Յուտայի հարավ, Նյու Մեքսիկայի հյուսիս և Արիզոնա, Տեխասի արևմուտք. Դիմանում են տաք ամռան պայմաններին