Յոզեֆ Մուրգաշ

Յոզեֆ Մուրգաշ
Ծնվել է	փետրվարի 17, 1864(1864-02-17) Tajov, Բանսկա Բիստրիցա, Zólyom County, Հունգարիայի թագավորություն, Ավստրիական կայսրություն
Մահացել է	մայիսի 11, 1929(1929-05-11) (65 տարեկան) Ուիլքս Բարրե, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	Ավստրո-Հունգարիա և  ԱՄՆ
Դավանանք	Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Մասնագիտություն	նկարիչ, կաթոլիկ քահանա, գյուտարար և քահանա
Jozef Murgaš Վիքիպահեստում

Յոզեֆ Մուրգաշ (սլովակերեն՝ Jozef Murgaš, փետրվարի 17, 1864(1864-02-17), Tajov, Բանսկա Բիստրիցա, Zólyom County, Հունգարիայի թագավորություն, Ավստրիական կայսրություն - մայիսի 11, 1929(1929-05-11), Ուիլքս Բարրե, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ), սլովակ գյուտարար, ճարտարապետ, նկարիչ, հավաքորդ (կոլեկցիոներ), կաթոլիկ քահանա։ Եղել է առաջիններից մեկը անլար հեռագրի կիրառության բնագավառում, մեծ ավանդ ներդրել շարժական կապի, տեղեկատվության և մարդկային ձայնի անլար հեռահաղորդման ապահովման գործում։ Առաջիններից մեկն է կիրառել հաճախությունների մոդուլացիան ռադիոհեռագրության ասպարեզում։ Ժամանակակիցները նրան անվանել են Վերածննդի մարդ, կոչել Ռադիոքահանա։

Կենսագրություն

Յոզեֆի նկարչական ձիրքը դրսևորվել է դեռ հայրենի քաղաքի տարրական դպրոցում նրա սովորելու տարիներին։ Միջնակարգն ավարտելուց հետո նա ուսումը շարունակել է Բրատիսլավայի կաթոլիկ ճեմարանում, այնուհետև՝ Հունգարիայի Էստերգոմ քաղաքում։ 1888 թվականին ձեռնադրվել է կաթոլիկ քահանա։ 1889-1890 թվականներին խորամուխ է եղել կերպարվեստի նրբությունների ու գաղտնիքների մեջ՝ ուսանելով Բուդապեշտում ու Գերմանիայում։ 1896-ին մեկնել է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ, Փենսիլվանիայի հանքագործական շրջաններից մեկում ծառայել որպես քահանա, միաժամանակ եռնդուն կերպով նախաձեռնել ու մասնակցել համայնքային դպրոցի, գրադարանի, խաղահրապարակի, եկեղեցու, գերեզմանատան, հասարակական զուգարանների կառուցման աշխատանքներին։ Բացի այդ՝ ձեռնամուխ է եղել բույսերի, միջատների, ապարների հավաքածուների ստեղծմանը, շարունակել է խորացնել ֆիզիկայի իր գիտելիքները, շատ ու շատ փորձեր անել։ Գիտական գործունեության համար անհրաժեշտ ֆինանսական միջոցները հայթայթել է իր ստեղծած նկարները վաճառքի հանելով։ Այդ կերպ Յոզեֆ Մուրգաշը 1904-ից 1916 թվականն ընկած ժամանակամիջոցում շուրջ երկու տասնյակ գյուտեր է արել, որոնցից տասներկուսի համար նրան հաջողվել է արտոնագրեր ձեռք բերել (դրանց թվում՝ անլար հեռագրահաղորդման սարք, որին կցված էին հաղորդագրությունների փոխանցման ռեժիմն ապահովող և ալիքները չափող հարմարանքներ)։

Երբ Միացյալ Նահանգները ներգրավվել են Առաջին համաշխարհային պատերազմի մեջ, ռադիոհեռագրման մասնավոր կայանների գործունեությունն արգելվել է։ Դրա հետ կապված՝ արգելվել է նաև Մուրգաշի հետազոտական աշխատանքը։ Վերջինս 1920 թվականին եկել է նորաստեղծ Չեխոսլովակիա, փորձել է աշխատանքի անցնել միջնակարգ դպրոցներից մեկում՝ որպես էլեկտրատեխնոլոգիայի ուսուցիչ, սակայն կրթության նախարարությունում այդպես էլ չեն ըմբռնել գործի կարևորությունը և մերժել են անվանի գյուտարար-գիտնականին։ Չորս ամիս անց նա հարկադրված է եղել լքելու հայրենի եզերքն ու վերադառնալու Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ։

Յոզեֆ Մուրգաշը վախճանվել է 1929 թվականի մայիսի 11-ին, ԱՄՆ-ի Փենսիլվանիա նահանգի Ուիլքես-Բար քաղաքում։

Արտաքին հղումներ

• Jozef Murgas - The Forgotten Radio Genius
• Slovak Academy of Sciences - Mathematical Institute - Jozef Murgas - The source for this article. (Slovak)
• The Murgas System of Wireless Telegraphy, Electrical World and Engineer, July 15, 1905, pages 100–101.
• The Murgas System of Wireless Telegraphy by Josef Murgas, Electrical Review, December 2, 1905, pages 849–852.
• Communication Technology Forum's article on Murgaš
• Murgas Amateur Radio Club, Wilkes-Barre, PA
• Jozef Murgaš at Monoskop.org Արխիվացված 2021-04-15 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոզեֆ Մուրգաշ» հոդվածին։