Հուգո Ռիման

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հուգո Ռիման
Բնօրինակ անունHugo Riemann
Ծնվել էհուլիսի 18, 1849(1849-07-18)[1][2][3]
Զոնդերսխաուզեն, Գերմանիա
Երկիր Գերմանիա
Մահացել էհուլիսի 10, 1919(1919-07-10)[1][2][3] (69 տարեկան)
Լայպցիգ, Սաքսոնիա, Պրուսիայի ազատ պետություն, Վայմարյան Հանրապետություն
ԳերեզմանSüdfriedhof Leipzig
Մասնագիտությունդիրիժոր, կոմպոզիտոր, երաժշտագետ, գրող, երաժշտության տեսաբան, երաժշտության ուսուցիչ, համալսարանի դասախոս և դաշնակահար
Գործիքներդաշնամուր
ԱշխատավայրԼայպցիգի համալսարան
ԿրթությունՖրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան, Թյուբինգենի համալսարան[4] և Լայպցիգի երաժշտության և թատրոնի բարձրագույն դպրոց
 Hugo Riemann Վիքիպահեստում

Կարլ Վիլհելմ Յուլիուս Հուգո Ռիման (գերմ.՝ Karl Wilhelm Julius Hugo Riemann, հուլիսի 18, 1849(1849-07-18)[1][2][3], Զոնդերսխաուզեն, Գերմանիա - հուլիսի 10, 1919(1919-07-10)[1][2][3], Լայպցիգ, Սաքսոնիա, Պրուսիայի ազատ պետություն, Վայմարյան Հանրապետություն), գերմանացի երաժշտագետ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դասավանդել է Համբուրգի (1881-1890), Վիսբադենի (1890-1895) կոնսերվատորիաներում, Լայպցիգի համալսարանում (1901 թվականից՝ պրոֆեսոր)։ Իր հիմնած Երաժշտագիտության ինստիտուտի ( 1908 թվականից), Երաժշտության գիտության ինստիտուտի (1914 թվականից) տնօրեն։

Ռիմայի գործունեությունը ընդգրկել է երաժշտության պատմության, տեսության, երաժշտական տրամաբանության, հոգեբանության և այլ հարցեր, ձգտել դրանց բազմակողմանի համակարգման։ Ռիմայի ուշադրության կենտրոնում երաժշտական երկի ամբողջականության պրոբլեմն էր։ Հարմոնիայի ասպարեզում Ռիման, այսպես կոչված, ֆունկցիոնալ ուղղության հիմնադիրն է։

Ավելի քան 58 գրքերի (այդ թվում՝ «Երաժշտության պատմության ձեռնարկ», հ․ 1-5, 1901 - 1913), ինչպես և կամերագործիքային, վոկալ երկերի և սիմֆոնիայի հեղինակ է։ Ռիմայի աշխատությունները թարգմանվել են բազմաթիվ լեզուներով։

Համաշխարհային ճանաչման է արժանացել հատկապես «Երաժշտական բառարան»-ը (1882)։ Տեսական կարևոր եզրահանգումներով հարստացնելով երաժշտագիտությունը, այդուհանդերձ Ռիմայի աշխատություններում դրսևորվել է հեղինակի պոզիտիվիստական մեթոդոլոգիայի սահմանափակությունը։ Հռոմի «Աանտա Չեչիլիա» ակադեմիայի (1887), Ֆլորենցիայի թագավորական ակադեմիայի (1894), Լոնդոնի երաժշտական ասոցիացիայի (1900) պատվավոր անդամ, Էդինբուրգի համալսարանի երաժշտության պատվավոր դոկտորր (1899)։

Ռիմայի աշխատանքները.
  • Musikalische Logik // Neue Zeitschrift für Musik 68 (1872), под псевдонимом Hugibert Ries; позже книга перепечатывалась в сб. Präludien und Studien III. Leipzig, 1901; то же под названием: Über das musikalische Hören. Diss. Göttingen, 1873; опубл. Leipzig, 1873.
  • Musikalische Syntaxis. Leipzig: Breitkopf und Härtel, 1877.
  • Skizze einer neuen Methode der Harmonielehre. Leipzig, 1880; со 2-го изд. под назв. «Handbuch der Harmonielehre»[5]; 2te vermehrte Auflage der «Skizze einer neuen Methode der Harmonielehre». Leipzig: Breitkopf & Härtel, 1887; gänzlich umgearb. 3te Aufl. Leipzig: Breitkopf & Härtel, 1898. XII, 234 SS.; репринты: 4te Aufl. ib., 1906; 5te Aufl. ib., 1906; 6te Aufl. ib., 1918 (последнее авторизованное Риманом издание); 7te Aufl. ib., 1920; 8te u. 9te Aufl. ib., 1921; 10te Aufl. ib., 1929 и т. д.
  • Zarlino als harmonischer Dualist // Monatshefte für Musikgeschichte XII (1880), SS.155-7, S.174.
  • Riemann Musiklexikon. Leipzig, 1882; 9te Aufl. Berlin, 1919; 11te Aufl. 2 Bde., hrsg. v. A.Einstein. Berlin, 1929; 12te Aufl. 5 Bde., hrsg. v. H.H.Eggebrecht. Mainz, 1959—1975; рус. перевод с дополнениями Ю. Д. Энгеля с 5-го нем. издания под назв. «Музыкальный словарь». М., 1901.
  • Praktische Anleitung zum Phrasieren. Leipzig, 1886 (в соавторстве с Карлом Фуксом).
  • Systematische Modulationslehre als Grundlage der musikalischen Formenlehre. Hamburg, 1887; рус. перевод (с комментариями и толковым словариком) Ю. Д. Энгеля под назв. «Систематическое учение о модуляции как основа учения о музыкальных формах». М.-Лейпциг, 1898; репринт М., 1929.
  • Katechismus des Klavierspiels. Leipzig, 1888; начиная с 5-го издания (1916) под назв. «Handbuch des Klavierspiels»; рус. перевод (А. Н. Буховцева) под назв. «Катехизис фортепианной игры». М., 1892.
  • Katechismus der Musikgeschichte, 2 Teile. Leipzig 1888, 1889; начиная с 5-го издания (1914) под назв. «Abriß der Musikgeschichte»; рус. перевод (Н. Д. Кашкина) под назв. «Катехизис истории музыки», в двух частях (М., 1896—1897).
  • Katechismus der Harmonielehre (theoretisch und praktisch). Leipzig, 1890; со 2-го изд. (1900) под назв. «Katechismus der Harmonie- und Modulationslehre»; с 5-го изд. (1913) под назв. «Handbuch der Harmonie- und Modulationslehre».
  • Katechismus der Akustik (Musikwissenschaft). Leipzig, 1891; начиная со 2-го издания (1914) под назв. «Handbuch der Akustik»; рус. перевод Н. Д. Кашкина под назв. «Акустика с точки зрения музыкальной науки» (М., 1898).
  • Vereinfachte Harmonielehre oder die Lehre von den tonalen Functionen der Harmonie. London: Augener, 1893; 2te Aufl. Leipzig, 1903; рус. перевод (Ю. Д. Энгеля, с первого издания) под назв. «Упрощенная гармония, или учение о тональных функциях» (М.-Лейпциг, 1896; 2-е изд., 1901).
  • Geschichte der Musiktheorie im IX.-XIX. Jahrhundert. Berlin, 1898; 2te vermehrte Aufl. Berlin, 1921.
  • Große Kompositionslehre, 3 Bände. Bd. 1: Der homophone Satz (Berlin/Stuttgart, 1902); Bd. 2: Der polyphone Satz (Berlin/Stuttgart, 1903); Bd. 3: Der Orchestersatz und der dramatische Gesangstil (Stuttgart, 1913).
  • Das Problem des harmonischen Dualismus; ein Beitrag zur Ästhetik der Musik // Neue Zeitschrift für Musik, 72 (Leipzig, 1905), SS. 3-5, 23-6, 43-6, 67-70.
  • Die Byzantinische Notenschrift im 10. bis 15. Jahrhundert: paläographische Studie mit Übertragung von 70 Gesängen. Leipzig, 1909.
  • (в соавторстве с А.Шерингом) Musikgeschichte in Beispielen. Leipzig, 1912, 2te Aufl., 1921.
  • Ideen zu einer Lehre der Tonvorstellungen // Jahrbuch der Musikbibliothek Peters (1914–15), S. 1–26.
  • Folkloristische Tonalitätsstudien. Leipzig, 1916.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p. — ISBN 978-953-6036-31-8
  4. ↑ Tübingen University Archives — 1865.
  5. ↑ Не путать с «Handbuch der Harmonie- und Modulationslehre» (позднейшее название книги «Катехизис учения гармонии»).

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Мазель Л․, Функциональная школа, в кн․ Рыжкин И․, Мазел87[փա՞ստ]ь Л․, Очерки по истории теоретического музыкознания, в․ 1, М․, 1934
  • История европейского искусствознания, т․ 4, кн․ 1—2 — Вторая половина XIX в․—нач․ XX в․, М․, 1969․
  • Grabner H. Die Funktionstheorie H. Riemanns und ihre Bedeutung für dir praktische Analyse. München, 1923; 2te Aufl., 1930.
  • Dahlhaus C. War Zarlino Dualist? // Musikforshung X (1957), SS.286-291 (критика римановской дуалистической теории мажора и минора)
  • Dahlhaus C., Apfel A. Studien zur Theorie und Geschichte der musikalischen Rhythmik und Metrik. München, 1974 (критика метроритмической теории Римана)
  • Rehding A. Hugo Riemann and the birth of modern musical thought. Cambridge, New York: Cambridge University Press, 2003.
  • The Oxford handbook of neo-Riemannian music theories, ed. by Edward Gollin and Alexander Rehding. N.Y.: Oxford University Press USA, 2011.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հուգո Ռիման» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հուգո_Ռիման&oldid=7959322» էջից