Կորեայի վերամիավորում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վերամիավորված Կորեայի դրոշը, որն օգտագործվում է միջկորեական որոշ միջոցառումների և իրադարձությունների ժամանակ։

Կորեայի վերամիավորում (կորեերեն՝ 남북통일), քաղաքական նպատակ, որի մասին հայտարարում են Կորեայի Ժողովրդա-դեմոկրատական Հանրապետությունը և Կորեայի Հանրապետությունը։ Հիմնական նպատակը թերակղզու վրա միասնական կորեական պետության առկայությունն է։ 

Կորեայի բաժանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարավային Կորեայի մայրաքաղաք Սեուլը[1]։
Հյուսիսային Կորեայի մայրաքաղաք Փխենյանը։

1910 թվականից սկսած Կորեան չի եղել մեկ միասնական անկախ պետություն, երբ, համաձայն 1910 թվականին կնքված կորեա-ճապոնական պայմանագրի, Կորեական թերակղզին անցել է Ճապոնական կայսրության կազմը։ 1945 թվականին՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո, թերակղզին դուրս է եկել ճապոնական գերիշխանությունից։

ԱՄՆ-ն և ԽՍՀՄ-ն համաձայնվել են, որ Կորեան 38-րդ հորիզոնականով ժամանակավորապես կբաժանվի հյուսիսային և հարավային օկուպացիոն գոտիների։ 1945 թվականի օգոստոսին խորհրդային զորքերն զբաղեցրել են Կորեական թերակղզու հյուսիսային հատվածը, իսկ նույն տարվա սեպտեմբերին ամերիկյան ռազմածովային ուժերը իջեցվել են թերակղզու հարավային հատվածում։

ԱՄՆ և ԽՍՀՄ համատեղ հանձնաժողովը 1946 թվականի մարտին Սեուլում հավաքվել է քննարկելու թերակղզու ողջ տարածքի համար ժամանակավոր կառավարության ձևավորման համաձայնագիրը, որը ձեռնտու կլիներ երկու կողմերի համար։ Հանդիպումների երկրորդ փուլը, որը տեղի է ունեցել 1947 թվականին, նույնպես էական արդյունք չի գրանցել։ Այդ ժամանակ՝ 1947 թվականի սեպտեմբերին ՄԱԿ-ի Գլխավոր Ասամբլեայում ԱՄՆ-ն դրել է Կորեայի անկախության հարցը, որն ընդունել է ՄԱԿ-ի դիտորդության պայմաններում երկրում ընտրությունների կազմակերպման հռչակագիր։ Սակայն ԽՍՀՄ-ն թույլ չի տվել ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչների մուտքը Հյուսիսային Կորեայի տարածք, այնպես որ 1948 թվականի մայիսի 10-ի ընտրությունները կայացել են միայն Հարավային Կորեայում։ Ամերիկյան ռազմական վարչակազմն իր գործառույթները դադարեցրել է 1948 թվականի օգոստոսի 15-ին, որի արդյունքում հռչակվել է Կորեայի Հանրապետության անկախությունը։ Երկրի առաջին նախագահ է ընտրվել Լի Սին Մանը։

Հյուսիսային Կորեայում կառավարումը հանձնվել է կորեացի կոմունիստներին, իսկ 1946 թվականի սկզբին ձևավորվել է ժամանակավոր կառավարություն, իսկ արդեն 1948 թվականի սեպտեմբերի 9-ին բարձրագույն օրենսդիր մարմնի ընտրությունների արդյունքում ձևավորվել է Կորեայի Ժողովրդա-Դեմոկրատական Հանրապետությունը՝ վարչապետ Կիմ Իր Սենի գլխավորությամբ[2]։

Թերակղզու բաժանումը արձանագրվել է նաև Կորեական պատերազմից հետո, որի արդյունքում կողմերից և ոչ մեկը չի հաղթել։ ԿԺԴՀ-ն և Կորեայի Հանրապետությունը մինչ օրս չեն ճանաչում միմյանց՝ Կորեական ողջ թերակղզին համարելով իրենց ինքնիշխան տարածք։

Կորեայի վերամիավորման մասին բազմիցս նշում են երկու պետություններն էլ և համարում արտաքին քաղաքականության առաջնային նպատակներից մեկը։ Թերակղզու իրական վերամիավորումը թե նախկինում, և թե ներկայումս խիստ մշուշոտ է, քանի որ Հյուսիսային Կորեան ունի իր սեփական գաղափարախոսությունը՝ Չուչխեն և պլանային տնտեսություն, այն դեպքում, երբ Հարավային Կորեայում զարգացած են կապիտալիստական հասարակարգը, ժողովրդավարական կառուցվածքը և շուկայական տնտեսությունը։

Վերամիավորման հայեցակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոյություն ունեն Կորեաների վերամիավորման երեք հայեցակարգեր.

  1. Հյուսիսային Կորեան գրավում է Հարավային Կորեայի տարածքը։
  2. Հարավային Կորեան գրավում է Հյուսիսային Կորեայի տարածքը
  3. Հյուսիսը և Հարավը ստեղծում են համադաշնություն և աստիճանաբար գնում վերամիավորման։

Հարավային Կորեայում ձախ ուղղության քաղաքական գործիչները հակված են երրորդ հայեցակարգին, իսկ աջերը՝ երկրորդ հայեցակարգին։

ՄԱԿ-ը, ԵՄ անդամ մի շարք պետությունների կառավարությունները և ղեկավարները, ԵՄ մարմինները, ԱՄՆ-ն, Կենտրոնական հետախուզական վարչությունը, Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպությունը, Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տնտեսական համագործակցությունը և մի շարք այլ կազմակերպություններ և մարմիններ աջակցում են Կորեայի վերամիավորման երրորդ հայեցակարգին։

Կորյոյի ժողովրդավարական համադաշնային հանրապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կորյոյի ժողովրդավարական համադաշնային հանրապետությունը (Կաղապար:Lang-ko-kp3 Կորյո մինջու ռյոնբան կոնգհվահուկ) ԿԺԴՀ նախկին առաջնորդ Կիմ Իր Սենի նախագիծն է, որն առաջարկել է 1980 թվականին։ Անվանումը վերցվել է վաղ ավատատիրական ժամանակաշրջանի կորեական Կորյո պետության անվանումից (X-XIV դարեր)։ Ենթադրվում էր, որ ֆորմալ առումով միացյալ պետությունը կունենա մեկ միասնական արտաքին քաղաքականություն, միասնաբար հանդես կգա միջազգային հարթակներում, սակայն Կորեայի տարբեր հատվածներում կպահպանվի քաղաքական և տնտեսական սեփական կառուցվածքը։

Առաջարկությունն արվել է Կորեայի աշխատավորական կուսակցության VI համագումարի ժամանակ[3]:

Պահպանելով մեր երկրի տարածքում եղած միասնական պետության անվանումը, որ բավականին հայտնի է մեր սահմաններից դուրս և արտացոլելով Հյուսիսի և Հարավի ընդհանուր քաղաքական գաղափարները, իսկ դա ժողովրդավարության ձգտումն է, միանգամայն տեղին կլիներ համադաշնային պետությունն անվանել Կորյոյի ժողովրդավարական համադաշնային հանրապետություն։

Վերամիավորումը սպորտի բնագավառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1991 թվական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1991 թվականի սեղանի թենիսի աշխարհի առաջնությունից որոշ ժամանակ առաջ Հյուսիային և Հարավային Կորեաները, Կորեա թերակղզու բաժանումից հետո առաջին անգամ, քննարկել են ֆուտբոլի և սեղանի թենիսի միասնական հավաքականներ ունենալու հարցը։ 22 հանդիպումներից և հինգ ամիս տևած բանակցություններից հետո ստեղծվել է սեղանի թենիսի միասնական հավաքականը, որը հանդես է եկել Սեղանի թենիսի աշխարհի 41-րդ առաջնության ժամանակ՝ Վերամիավորման դրոշի ներքո[4][5]։ Որպես օրհներգ ընտրվել էր կորեական ազգային «Արիրան» երգ ։

Կորեայի կանանց հավաքականի հաղթանակն այդ ժամանակ անպարտելի համարվող Չինաստանի հավաքականի նկատմամբ մեծ ոգևորություն էր առաջացրել Կորեայում։ 2012 թվականին Հարավային Կորեայում թողարկվել է «Միասնական» ֆիլմը (코리아), որը պատմում էր այդ հաղթանակի պատմությունը[6]։ Ֆիլմի նկարահանումների ժամանակ փորձառու դերասանները առանց գնդակի սեղանի թենիսի արհեստական խաղ են ցուցադրել, որոնց գործողությունները համակարգել է 1991 թվականի կորեական միասնական հավաքականի օլիմպիական չեմպիոն Հյոն Ջոն Հվան[7]։

2018 թվական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԿԺԴՀ և Հարավային Կորեայի մարզիկները 2018 թվականի ձմեռային օլիմպիական խաղերի ժամանակ, որն անց էր կացվում հարավկորեական Փհյոնչհան քաղաքում, հանդես են եկել մեկ միասնական դրոշի ներքո, իսկ որպես օրհներգ դարձյալ ընտրվել է կորեական ազգային «Արիրան» երգը[8]

2018 թվականի սեղանի թենիսի աշխարհի թիմային առաջնության ժամանակ Հյուսիսային և Հարավային Կորեաների կանանց հավաքականները քառորդ եզրափակչի ժամանակ պետք է մրցեին միմյանց դեմ, սակայն հանդիպումը չի կայացել։ Մրցակիցները դուրս են եկել մրցահարթակ, ձեռքսեղմել միմյանց, շնորհավորել աշխարհի առաջնության եզրափակիչ մաս դուրս գալու համար և հայտարարել, որ կիսաեզրափակչում կմրցեն վերամիավորված Կորեայի դրոշի ներքո, ինչն արդեն եղել է 1991 թվականին։ Սեղանի թենիսի միջազգային ֆեդերացիան հաստատել է մրցույթի ժամանակ թիմերի միավորման հանգամանքը[9][10]։

«2018 ITTF World Tour» Korea Open առաջնության ժամանակ հաղթանակել է Հյուսիսային և Հարավային Կորեաների միացյալ հավաքականի անդամներ Չա Հյո Սիմը և Չան Ուջինը[11], իսկ արդյունքում նրանք իրավունք են ստացել մասնակցելու «ITTF World Tour Grand Finals»-ին[12]։

Որոշ լրագրողների սեղանի թենիսի առաջնության շրջանակներում իրականացված այդ իրադարձությունն անվանել են «Պինգ պոնգի դիվանագիտության» նոր գլուխ[11][13]։

Երկու երկրների առաջնորդների հանդիպումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2018 թվականի մարտի 29-ին Փխենյանի և Սեուլի ներկայացուցիչները պայմանավորվել են ապրիլի 27-ին Հյուսիսի և Հարավի սահմանագծին գտնվող Ապամիլիտարիզացված գոտում անցկացնել երկու երկրների առաջնորդներ Կիմ Չեն Ընի և Մուն Ջեինի հանդիպում[14]։ Երկու երկրների առաջնորդների հանդիպման ընթացքում խաղաղ մթնոլորտ ստեղծելու համար՝ ապրիլի 23-ից ԿԺԴՀ-ն դադարեցրել է քարոզչությունը[15]։

Հարավային Կորեայի հասարակության վերաբերմունքը վերամիավորմանը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չնայած նրան, որ հարավկորեացիների մեծամասնությունը դրական են գնահատում վերամիավորման գործընթացը, այդուհանդերձ նրանք պատրաստ չեն վճարել Հյուսիսային Կորեայի համար։ Համաձայն իրականացված հարցումներից մեկի, որն իրականացրել է «Հյոնդէ» ընկերությունը, հարցվածների միայն 5,9 %-ն է վերամիավորման համար տարեկան պատրաստ վճարել ավելի քան 210 հազար հարավկորեական վոն, ընդ որում 30,4 %-ն ընդհանրապես չի ցանկանում վճարել, իսկ 24 %-ը պատրաստ են վճարել տարեկան միայն սիմվոլիկ 10 000 հարավկորեական վոն։ Անհրաժեշտ է նշել, որ, համաձայն որոշ գնահատականների, Հյուսիսային Կորեայի հետ միավորումը կարժենա տրիլիոնավոր դոլարներ, իսկ 20 տարվա միջին հաշվարկներով յուրաքանչյուր հարավկորեացի տարեկան ստիպված կլինի վճարել առնվազն 1 200 000 հարավկորեական վոն։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. World’s best financial cities // Citgy Mayors
  2. Bruce Cumings. The origins of the Korean War.
  3. «КИМ ИР СЕН ОТЧЕТНЫЙ ДОКЛАД ЦЕНТРАЛЬНОГО КОМИТЕТА ТРУДОВОЙ ПАРТИИ КОРЕИ VI СЪЕЗДУ ПАРТИИ (выдержки) 10 октября 1980 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 4-ին.
  4. Выступить одной командой
  5. КНДР отказалась от формирования объединенной с Южной Кореей хоккейной команды
  6. Ko-ri-a (2012) на сайте Internet Movie Database
  7. Скоро в кинотеатрах: объединенная Корея на чемпионате мира-1991 по настольному теннису
  8. КНДР и Южная Корея на олимпиаде 2018 под единым флагом
  9. «КЧМ-2017. В полуфинале сыграет объединенная Корея». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 4-ին.
  10. As one, Korea unified, the power of table tennis
  11. 11,0 11,1 Together as one, United Korea Mixed Doubles crowned Champions
  12. Success for Jang Woojin and Cha Hyo Sim more than just a Grand Finals place
  13. Официальный блог ITTF
  14. «North and South Korean leaders to meet for historic summit on April 27» CNN, March 29, 2018
  15. «South Korea Silences Propaganda Loudspeakers on Border With North» The New York Times, April 22, 2018

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կորեայի վերամիավորում» հոդվածին։