Կաստրու Ալվիս

Կաստրու Ալվիս
Ծննդյան անուն	բրազ.-պորտ.՝ Antônio Frederico de Castro Alves
Ծնվել է	մարտի 14, 1847[…]
Ծննդավայր	Մուրիտիբա, Իտամարաժու
Վախճանվել է	հուլիսի 6, 1871[…] (24 տարեկան)
Վախճանի վայր	Սալվադոր, Իտամարաժու, Բրազիլիա
Գերեզման	Cemitério do Campo Santo
Մասնագիտություն	գրող և բանաստեղծ
Լեզու	պորտուգալերեն
Ազգություն	Pardo Brazilians?
Քաղաքացիություն	Բրազիլիա
Կրթություն	Faculdade de Direito do Recife? և Սան Պաուլոյի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ
Գրական ուղղություններ	ռոմանտիզմ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Espumas Flutuantes?, O Navio Negreiro? և Q19525373?
Անդամակցություն	Բրազիլական գրականության ակադեմիա
Համատեղ ապրող	Eugênia Câmara?
	Castro Alves Վիքիպահեստում

Կաստրու Ալվիս (պորտուգալերեն՝ Antônio Frederico de Castro Alves, մարտի 14, 1847(1847-03-14)^[1]^[2]^[3]^[…], Մուրիտիբա, Իտամարաժու^[4] - հուլիսի 6, 1871(1871-07-06)^[1]^[2]^[3]^[…], Սալվադոր, Իտամարաժու, Բրազիլիա), 19-րդ դարի բրազիլացի բանաստեղծ, թատերագիր, որ լայն ճանաչում ու համբավ է նվաճել հատկապես աբոլիցիոնիստական (ստրկության դեմ) և հանրապետական ոգով գրած ստեղծագործությունների շնորհիվ։ «Կոնդորիզմ» (Condorism) ռոմանտիկական գրական շարժման համբավավոր ներկայացուցիչը լինելով՝ արժանացել է O Poeta dos Escravos (ստրուկների բանաստեղծ) պատվանունին^[5]։ 22 տարեկան հասակում ընտրվել է Բրազիլական գրականության ակադեմիայի անդամ, որտեղ զբաղեցրել է 7-րդ աթոռը^[6]։ Չնայած կարճ կյանք է ունեցել և ոչ տևական գրական գործունեություն, բայց հասցրել է ստեղծել այնպիսի երկեր, որ նրան համարում են Բրազիլիայի մեծագույն բանաստեղծներից մեկը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաստրուն տասներկու տարեկան հասակում կորցրել է մորը։ Թեև դժվարությամբ, հաջողել է 1864 թվականին ընդունվել Ռեսիֆիի համալսարան։ Այդ ընթացքում գրած առաջին պոեմները՝ «Os Escravos»-ը («Ստրուկները») և «A Cachoeira de Paulo Afonso»-ն («Պաուլու Աֆոնսու ջրվեժը») արդեն լայն ճանաչում էին բերել նրան։

1866 թվականին մահացել է նաև հայրը, եղբայրն էլ ինքնասպան է եղել։ Այդուհանդերձ՝ Կաստրուն չի վհատվել, եռանդուն կերպով հասարակական գործունեություն է ծավալել, ընկերոջ՝ Ռույ Բարբոզայի հետ ստրկության վերացման համար պայքարող հասարակական կազմակերպություն է հիմնել։ Այդ ժամանակ է, որ ծանոթացել ու մտերմացել է պորտուգալացի դերասանուհի Էուժենիա Կամարայի հետ, և սերը ոգեշնչել է, մղել ստեղծագործական նոր նվաճումների։ 1867 թվականին Կաստրուն գրել է «Գոնզագա» դրաման, որը բեմադրվելով՝ փոթորկալի հաջողություն է ունեցել։ Այդ նույն տարում սիրահար զույգը տեղափոխվել է Սան Պաուլու, որտեղ Կաստրուն, դարձյալ հանրության և հատկապես երիտասարդության սիրով շրջապատված, դարձել է համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետի երրորդ կուրսի ուսանող։ Բայց 1868-ին Էուժենիան լքել, հեռացել է՝ խոր վշտի մեջ թողնելով պոետին։

1868 թվականի նոյեմբերի 11-ին որսի ժամանակ պատահական կրակոցից վիրավորվել է նրա ոտքը, որը ստիպված են եղել կտրել՝ փտախտի առաջացումը կանխելու համար։ Դրան գումարվել է տուբերկուլյոզը, և երիտասարդ բանաստեղծը 1870 թվականին վերադարձել է հայրենի եզերք՝ Բաիա, որտեղ հույս ուներ ապաքինվել։ Այդ ընթացքում հաջողել է հրատարակել «Espumas flutuantes» («Լողացող փրփուր») բանաստեղծական ժողովածուն՝ կենդանության օրոք լույս ընծայած իր միակ գիրքը։ Իսկ բուժվել, ցավոք, չի հաջողել. 1871 թվականին՝ 24 տարեկան հասակում, տաղանդավոր գրողը կնքել է իր մահկանացուն։

Հիշատակը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բանաստեղծի հայրենի քաղաքը՝ Կուռալինյոն, ի պատիվ և ի հիշատակ նրա՝ վերանվանվել է (Բաիա նահանգի Կաստրու Ալվիս համայնք)
Սան Պաուլուում 1952 թվականին հիմնվել է Կաստրու Ալվիսի անունը կրող մասոնական օթյակը^[7]։
Բաիա նահանգի վարչական կենտրոն և խոշորագույն քաղաք Սալվադորի Կամպու Գրանդի շրջանում 1967 թվականին բացվել է Կաստրու Ալվիսի անվան թատրոնը, որը նախագծել են ճանաչված ճարտարապետներ Ժոզե Բինյա Ֆիլյոն և Ումբերտո Լեմոս Լոպեսը^[8]։
Սալվադոր քաղաքում 1961 թվականին բացվել է B'nai B'rith կազմակերպության օթյակ, որը նույնպես կրում է բանաստեղծ Կաստրու Ալվիսի անունը^[9]։

Կինոյում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

20-րդ դարի բրազիլացի նշանավոր գրող Ժորժի Ամադուն Կաստրու Ալվիսի մասին կենսագրական վեպ է գրել, որի հիման վրա 1949 թվականին նկարահանվել է Vendaval Maravilhoso գեղարվեստական կինոնկարը։ Տաղանդավոր բանաստեղծի կերպարը այստեղ մարմնավորել է Պաուլու Մաուրիսիուն^[10]։ 1999 թվականին կինոռեժիսորներ Բրունո Գարսիան և Սիլվիո Տենդլերը նկարահանել են Castro Alves: Retrato Falado do Poeta փաստավավերագրական կինոնկարը^[11]։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1870 Espumas Flutuantes. («Լողացող փրփուր»)
1875 Gonzaga ou a Revolução de Minas. («Գոնզագա, կամ՝ Հեղափոխություն Մինասում»)
1876 Cachoeira de Paulo Afonso. («Պաուլու Աֆոնսու ջրվեժը»)
1880 Vozes D'África. («Աֆրիկայի ձայները»)
1880 O Navio Negreiro. («Նեգրական նավը»)
1883 Os escravos. («Ստրուկները»)

Կաստրու Ալվիսը նաև դրսևորել է վարպետ թարգմանչի անուրանալի ձիրք. թարգմանել է Վիկտոր Հյուգոյի և Ջորջ Գորդոն Բայրոնի մի շարք բանաստեղծություններ, որոնք տեղ են գտել նրա Espumas Flutuantes ժողովածուում։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

H.Ferreira Lima - Castro Alves e a sua época, anno 1942, San Paolo
P.Calmon - História de Castro A., anno 1947, Rio de Janeiro
X. Marques - Vida de Castro Alves, anno 1924, Rio de Janeiro
Jorge Amado - ABC de Castro Alves: louvações, anno 1941, San Paolo
Alberto Costa e Silva - Castro Alves. Um poeta Sempre jovem, anno 2006, San Paolo
Gianfrancesco Guarnieri - Castro Alves pede passagem, anno 1971, San Paolo
Жоржи Амаду. Кастро Алвес. М.: Молодая гвардия, 1963 (ЖЗЛ)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural (порт.) — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0016355.xml
↑ Santana, Mateus. «147 anos sem Castro Alves, o Poeta dos Escravos». Fundação Cultural Palmares (բրազիլական պորտուգալերեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 17-ին.
↑ «Castro Alves». Academia Brasileira de Letras (բրազիլական պորտուգալերեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 18-ին.
↑ «Castro Alves Lodge». lojacastroalves.com.br via Internet Archive. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 22-ին.
↑ «Castro Alves Theater». www.visitbrasil.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 22-ին.
↑ B'nai B'rith (1963). Manual de la B'nai B'rith (p. 36). Santiago, Chile.
↑ Vendaval Maravilhoso (1949) — IMDb
↑ «Caliban | Castro Alves — Retrato falado do poeta». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 22-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախորդող՝ New creation	Brazilian Academy of Letters – Patron of the 7th chair	Հաջորդող՝ Valentim Magalhães (founder)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կաստրու Ալվիս» հոդվածին։

[_cae259875e647a5d-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_9799e5c549b6076d-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural (порт.) — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7

[_a05d5ba2cb380311-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica

[_38dffcee5aee96c7-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0016355.xml

[5] Santana, Mateus. «147 anos sem Castro Alves, o Poeta dos Escravos». Fundação Cultural Palmares (բրազիլական պորտուգալերեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 17-ին.

[6] «Castro Alves». Academia Brasileira de Letras (բրազիլական պորտուգալերեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 18-ին.

[7] «Castro Alves Lodge». lojacastroalves.com.br via Internet Archive. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 22-ին.

[8] «Castro Alves Theater». www.visitbrasil.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 22-ին.

[9] B'nai B'rith (1963). Manual de la B'nai B'rith (p. 36). Santiago, Chile.

[10] Vendaval Maravilhoso (1949) — IMDb

[11] «Caliban | Castro Alves — Retrato falado do poeta». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 22-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]