Դաֆնե Կարուանա Գալիցիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դաֆնե Կարուանա Գալիցիա
անգլ.՝ Daphne Caruana Galizia
Դիմանկար
Ծնվել էօգոստոսի 26, 1964(1964-08-26)[1]
ԾննդավայրՍիլեմա, Մալթայի թագ գաղութ
Մահացել էհոկտեմբերի 16, 2017(2017-10-16)[2] (53 տարեկան)
Մահվան վայրBidnija, Մալթա
ԳերեզմանԱդդոլորատայի գերեզմանատուն[3]
Քաղաքացիություն Մալթա[4]
ԿրթությունՄալթայի համալսարան և Ալոյսիուսի վարժարան
ԵրկերՊանամայի փաստաթղթեր[5]
Մասնագիտությունinvestigative journalist, բլոգեր, ակտիվիստ, ժամանակագիր և լրագրող
ԱշխատավայրՄալթայի ժամանակներ[5] և The Malta Independent?
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կայքdaphnecaruanagalizia.com
 Daphne Caruana Galizia Վիքիպահեստում

Դաֆնե Աննա Կարուանա Գալիցիա (անգլ.՝ Daphne Caruana Galizia,օգոստոսի 26, 1964(1964-08-26)[1], Սիլեմա, Մալթայի թագ գաղութ - հոկտեմբերի 16, 2017(2017-10-16)[2], Bidnija, Մալթա), մալթացի լրագրող, քաղաքական մեկնաբան, որը մասնագիտացել է Մալթայի բարձրաստիճան պաշտոնյաների կոռուպցիայի և կապերի հետաքննությունների մեջ կազմակերպված հանցավորության հետ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է բիզնեսմենի ընտանիքում։ Ավարտել է Մալթայի համալսարանը։ Երիտասարդ տարիքում զբաղվել է ակտիվ քաղաքական գործունեությամբ։ Ձեռբակալվել է կառավարության կողմից։

Եղել է Times of Malta օրաթերթի լրագրող։ Նրա հետաքննող լրագրությունը կենտրոնացել է կառավարության կոռուպցիայի, նեպոտիզմի, պաշտպանության, փողերի լվացման մեղադրանքների, Մալթայի խաղային արդյունաբերության և կազմակերպված հանցավորության միջև կապերի վրա։

Հայտնի էր պանամական փաստաթղթերի թեմայով հրապարակումների շնորհիվ[6]։ 2016 թվականին նա մեղադրել էր երկրի վարչապետ Ջոզեֆ Մուսկատին, որ նա իր կնոջ հետ օգտագործել է օֆշորային բանկային հաշիվները, որպեսզի թաքցնի Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի ընտանիքի հետ կապված ընկերություններից ստացվող վճարումները

Լրագրողուհին հետաքրքրվել է լիբիական-իտալական խարդախության մասին Մալթայի քաղաքական գործիչների մասնակցությամբ, որը կապված է դիզելային վառելիքի մաքսանենգության հետ։ Վառելիքի մաքսանենգության հետ կապված գործողություններին հավանաբար ներգրավված են եղել լիբիացի թրաֆիկինգով զբաղվողները և սիցիլիական մաֆիայի անդամները։

Սպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեսարան բլրի գագաթին գտնվող ճանապարհի վրա տեղի ունեցած պայթյունի վայրում։ Պահանջվում է ճշմարտություն և արդարություն։
Տեսարան պայթյունի վայրից, որտեղից մեքենան մխրճվել է դաշտերի մեջ և հուշահամալիրի վրա, որտեղ կանգնեցվել են մեքենայի բեկորները։

2017 թվականի հոկտեմբերի 16-ին Դաֆնեն դուրս է եկել գյուղում գտնվող տնից, իսկ մի քանի վայրկյան անց պայթյուն է որոտացել։ Տեղում մահացել է իր մեքենայի մեջ տեղադրված ռումբի պայթյունի հետևանքով։ Երկրի իշխանությունների ներկայացուցիչը հայտնել է, որ պայթուցիկ սարքը, որը Գալիցիայի զոհվելու պատճառ է դարձել, ամրացրել են մեքենայի տակ և գործի են դրել հեռակա կարգով՝ բջջային հեռախոսի միջոցով։

Հասարակությունը վրդովված էր լրագրողուհու սպանությունից։ Մալթայի կառավարությունը 1 մլն եվրո պարգև է հայտարարել այն տեղեկատվության համար, որը կօգնի պարզել լրագրողուհու մահվան մեղավորներին։ WikiLeaks-ի հիմնադիր Ջուլիան Ասանժը 20 հազար եվրո պարգև է հայտարարել Դաֆնա Կարուանա Գալիցիայի մահվան մասին տեղեկատվության համար։

2018 թվականի վերջին տեղական Times of Malta հրատարակությունը, վկայակոչելով ոստիկանության աղբյուրները, հայտնել էր, որ հիմնական կասկածյալները նույնականացվել են, սակայն չեն կարողացել պատասխանել այն հարցին, թե որքան երկար կտևի հետաքննությունը։

Սպանության գործով հասարակական ուշադրության կտրուկ աճը տեղի է ունեցել 2019 թվականի նոյեմբերի 20-ին ազդեցիկ գործարար Յորգան Ֆենեկի ձերբակալությունից հետո։ Նա ենթադրաբար ընկերության սեփականատերն է, որի միջոցով Կարուանա Գալիցիայի հետաքննություններում ներգրավված քաղաքական գործիչները, այդ թվում՝ Մալթայի վարչապետի վարչակազմի ղեկավար Քիթ Շեմբրին և զբոսաշրջության նախարար Կոնրադ Միցցին փողերը օֆշորների էին հանում։

Շեմբրիի տանը խուզարկություններ են կատարվել, նա նույնպես ձերբակալվել է։ Բացի Միցիի և Շեմբրիի հրաժարականներից, էկոնոմիկայի նախարար Քրիստիան Կարդոնան նաև հայտարարել է կառավարությունում իր պարտականությունների կատարման ժամանակավոր դադարեցման մասին։ Դատավարությունից անձեռնմխելիությունը շնորհվեց Մելվին Թյումեին, մի տղամարդու, որին ոստիկանությունը համարում է միջնորդություն կատարելու սպանության մեջ։ Նա պնդել է, որ ինքն ունի սպանության համատեքստում Շեմբրիի հիշատակմամբ ձայնագրություններ[7]։

Դրանից հետո հազարավոր ցուցարարներ հավաքվել էին Վալլետայում՝ վարչապետ Ջոզեֆ Մուսկատի հրաժարականի կոչերով՝ լրագրողուհու սպանության գործում արդարադատություն ապահովելու համար։ 2019 թվականի դեկտեմբերի 1-ին նա հայտարարել է, որ 2020 թվականի հունվարին հրաժարական է տալու[8]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 https://pantheon.world/profile/person/Daphne_Caruana_Galizia
  2. 2,0 2,1 2,2 Malta car bomb kills Panama Papers journalist — 2017.
  3. Bonnici E. Cimiterju Ta’ Santa Marija Addolorata – Storja, Arti u Personalitajiet (մալթ.)Kalkara: Heritage Malta, 2019. — P. 354. — ISBN 978-99932-57-75-2
  4. https://www.unesco.org/en/safety-journalists/observatory/0084fd85-765b-466a-9b3a-053c2421f6c1
  5. 5,0 5,1 Daphne Caruana Galizia... Malta's most controversial journalist // Times of Malta — 2017.
  6. «На Мальте при взрыве автомобиля погибла журналистка». ТАСС. 2017 թ․ հոկտեմբերի 16. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 17-ին.
  7. Левченок, Григорий (2019 թ․ նոյեմբերի 27). «Два года назад на Мальте убили самую известную журналистку — она расследовала коррупцию в правительстве. Отставки начались только сейчас». Meduza. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 17-ին.
  8. Юшков, Михаил (2019 թ․ դեկտեմբերի 2). «Премьер Мальты объявил об уходе в отставку из-за убийства журналистки». РБК. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 17-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դաֆնե Կարուանա Գալիցիա» հոդվածին։