Ավգուստ Հաքստհաուզեն (անգլ.՝ August Franz Ludwig Maria, Baron von Haxthausen-Abbenburg, փետրվարի 3, 1792, Բյոկենդորֆ - դեկտեմբերի 31, 1866, Հաննովեր), պրուսական ազգագրագետ։ 1843 թ.-ին ռուսական գյուղական համայնքներն ուսումնասիրելու նպատակով ճանապարհորդել է Կենտրոնական Ռուսաստանում, Ուկրաինայում, Պովոլժիեում և Կովկասում։ 1856 թ.-ին հրատարակել է «Անդրկովկաս» (հայ մասնակի հրատարակչություն «Ճանապարհորդութիւն յայսկոյս Կովկասու այն է ի Հայս և ի Վիրս», 1872 թ.) ուղեգրություն-ուսումնասիրությունը, որտեղ ամփոփել է նաև Հայաստանին վերաբերող ճանապարհորդական նոթերը (գլուխներ IX, X, XI)։ Հաքստհաուզենը տեղեկություններ է տվել Էջմիածնի, հայ եկեղեցու, կաթողիկոսների ընտրության կարգի, եկամտի աղբյուրների, հայ ժողովրդի հեռավոր անցյալի, հայոց գրերի ստեղծման հանգամանքների, հայ-ռուսական հարաբերությունների, բանահյուսության, ուսումնակրթական կենտրոնների, հայկական բանաստեղծության առանձնահատկությունների մասին։ Առաջինը Հաքստհաուզենն է հայկական բանահյուսության հին ու նոր մի քանի նմուշներ (հեքիաթներ, առասպելներ և այլն) թարգմանաբար ներկայացրել եվրոպական գիտական աշխարհին։ Հայաստանում Հաքստհաուզենին ուղեկցել է Խաչատուր Աբովյանը։ Հաքստհաուզենը բարձր է գնահատել Աբովյանին, նրան համարել ամենակրթված անձանցից մեկը և խորապես ցավել նրա անհետացման համար։
Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 328)։
.svg){kind=small}
Պրուսիայի թագավորություն
August von Haxthausen Վիքիպահեստում
