Աբբաս Միրզայի մզկիթ

Աբբաս Միրզայի մզկիթ; պարս.՝ مسجد عباس میرزا
Տեսակ	մզկիթ և գոյություն չունեցող շենք կամ կառույց
Երկիր	Հայաստան
Վարչատարածք	Երևան
Կառուցման սկիզբ	1606
Կարգավիճակ	գոյություն չունի
Անվանված է	Աբբաս-Միրզա
Ճարտարապետություն
Ոճ	պարսկական ոճ

Աբբաս Միրզայի մզկիթ (պարս.՝ مسجد عباس میرزا), շիա իսլամական մզկիթ, որը գտնվել է Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանում։ Հայտնի է եղել նաև Շահ Աբբասի մզկիթ ու Սարդարի մզկիթ անվանումներով։

Կառուցվել է 1606 թվականին Շահ Աբբասի հրամանով։ Վերակառուցվել է Երևանի մեծ երկրաշարժից հետո։ Կրկին անգամ վերակառուցվել է 1807-1817 թվականներին, երբ Երևանի խանը Հուսեին Քաջարն էր, Պարսից թագաժառանգ ազգությամբ թուրք-քաջար Աբբաս Միրզայի հրամանով ու սրացել նրա անունը։

Մզկիթի գմբեթները արտաքինից պատված են կապտականաչավուն ապակով։ Նման ճարտարապետական ոճը բնորոշ է միայն պարսկական ճարտարապետությանը։ Ռուսների կողմից Երևանի գրավումից հետո Աբբաս Միրզայի մզկիթը ռուս զինվորների համար ծառայել է որպես զինանոց^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]։ 1901 թվականին կանգուն էր, սակայն ծայրահեղ խարխլված^[6]։

Պատկերասրահ

Ֆրիտյոֆ Նանսենի հավաքածուից, 1925 թ.
Աբբաս Միրզայի մզկիթի մնացորդները, 2013 թ.
Աբբաս Միրզայի մզկիթի մնացորդները, 2013 թ.

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

↑ Chopin, Historical monuments of the Armenian oblast (Исторический памятник Армянской области), p. 867 (ռուս.)
↑ Ղևոնդ Ալիշան, (Այրարատ), էջ 311 (հայ.)
↑ Harry F.B. Lynch, Armenia, travels and studies, Volume 1, Longman, green and co., 1901, Harvard University, p. 283
↑ Երվանդ Շահազիզ, «Հին Երևան», էջեր 34—35, 182 (հայ.)
↑ Ադամ Ադամյանց, «Երևանի տեղագրություն», Երևան, 1889, էջեր 38-39
↑ Линч, Харри Финнис Блоссе (1910). Армения: путевые очерки и этюды X.Ф.Б. Линча (ռուսերեն). Изд. И.Е. Питоевъ.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աբբաս Միրզայի մզկիթ» հոդվածին։

[1] Chopin, Historical monuments of the Armenian oblast (Исторический памятник Армянской области), p. 867 (ռուս.)

[2] Ղևոնդ Ալիշան, (Այրարատ), էջ 311 (հայ.)

[3] Harry F.B. Lynch, Armenia, travels and studies, Volume 1, Longman, green and co., 1901, Harvard University, p. 283

[4] Երվանդ Շահազիզ, «Հին Երևան», էջեր 34—35, 182 (հայ.)

[5] Ադամ Ադամյանց, «Երևանի տեղագրություն», Երևան, 1889, էջեր 38-39

[6] Линч, Харри Финнис Блоссе (1910). Армения: путевые очерки и этюды X.Ф.Б. Линча (ռուսերեն). Изд. И.Е. Питоевъ.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]