Օռլանդո (վեպ)
Օռլանդո անգլ.՝ Orlando: A Biography | |
|---|---|
| Հեղինակ | Վիրջինիա Վուլֆ |
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | ֆենթեզի և երգիծանք |
| Թեմա | ԼԳԲՏ |
| Բնօրինակ լեզու | անգլերեն |
| Նկարագրում է | Անգլիա |
| Նախորդ | Դեպի փարոսը |
| Հաջորդ | Ալիքներ (վեպ) |
| Երկիր | .svg){kind=small} Միացյալ Թագավորություն |
| Հրատարակման տարեթիվ | հոկտեմբեր 1928 |
 Orlando: A Biography Վիքիպահեստում | |
«Օռլանդո» (անգլ.՝ Orlando: A Biography), երգիծական մոդեռնիստական վեպ՝ գրված անգլիացի գրող Վիրջինիա Վուլֆի կողմից։ Առաջին անգամ հրատարակվել է 1928 թվականի հոկտեմբերի 11-ին։
Սա կեղծ-կենսագրական վեպ է, որը մասամբ գրված է Վիրջինիա Վուլֆի ընկերուհու՝ Վիտա Սեկվիլ-Ուեստի կենսագրության հիման վրա, համարվում է Վիրջինիա Վուլֆի ամենահեշտ կարդացվող գրքերից մեկը։
«Կենսագրություն» խաբուսիկ ենթավերնագիրը կրող գիրքը արտաքինից գիտական ակնարկի է նման և հագեցած է անձնական տարրերով, Օռլանդոյի լուսանկարներով (նրա դերում ներկայացել է անգլիացի գրող Վիկտորիա Սեկվիլ-Ուեստը), որտեղ հեղինակը շնորհակալություն է հայտնել «Բլումսբերի» ստեղծագործական ընկերության բոլոր մասնակիցներին՝ օգնության և բարոյական աջակցության համար (ներառյալ նաև իր մանկահասակ զարմիկներին՝ Ջուլիանին և Քվենտինին) և անկեղծ երախտագիտություն է հայտնել Դանիել Դեֆոյին, Լորենս Սթեռնին, Վալտեր Սքոթին, Էմիլի Բրոնտեին, Դե Քվինսիին, Ուոլթեր Փաթերին և իր բոլոր սիրելի գրողներին[1]։
Սյուժե
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սյուժեն ընդգրկում է 350 տարվա պատմություն։ Այս վեպի առաջին կեսում՝ Օռլանդոն տղամարդ է, երկրորդում՝ կին։
Առաջին մասը և Օռլանդոյի պատմությունը սկսվում է թագուհի Ելիզավետա I-ի դարաշրջանում, որը սիրահարվում է տասնվեցամյա պատանուն և դարձնում իր սիրելին։
Մահվան մահճում Ելիզավետան մեծ կարողություն է թողնում նրան՝ փոխարենը խնդրելով միշտ մնալ երիտասարդ և երբեք չթառամել։ Երկրորդ մասում նկարագրվում է Օռլանդոյի առաջին խոր զգացմունքի՝ ռուս դեսպանի աղջիկ Սաշայի հանդեպ տածած սերը, որին նա հանդիպել էր 1607 թվականի Մեծ ցրտերի ժամանակ՝ սառցե Թեմզայի վրա սահելիս։ Բայց Սաշան նրա զգացմունքները չի կիսում, և նա, կանանցից հիասթափվելով, մեկուսանում է իր կալվածքում և մի ամբողջ շաբաթ խորը քնում։ Արթնանալով՝ Օռլանդոն իր համար նոր հետաքրքրություն է գտնում՝ պոեզիան. նա Լոնդոնից հրավիրում է հայտնի բանաստեղծ Ալեքսանդր Փոփին, որպեսզի նրա հետ զրուցի արվեստի մասին, սակայն նա նույնպես չի արդարացնում իր հույսերը։
Հերթական պատրանքերից սթափվելով՝ Օռլանդոն մեկնում է Կոստանդնուպոլսի դեսպանատուն և սկսում է զբաղվել քաղաքական գործունեությամբ. այդպես է սկսվում վեպի չորրորդ մասը։ Սակայն, մի առավոտ արթնանում է հակառակ սեռի ներկայացուցչի տեսքով։ Նա վերադառնում է Անգլիա, որտեղ իր բացակայության ընթացքում սկսվել էր Լուսավորության դարաշրջանը։
Նա բարձր հասարակության անդամ է դառնում, այցելում է հավաքույթների, բայց ձանձրանում է նաև այդ զբաղմունքից։ Հասարակության հետ կապերը խզելով՝ Օռլանդոն ծանոթանում է Մարմադյուկ Շելմերդինի հետ և սիրահարվում նրան։ 20-րդ դարի սկզբին Օռլանդոն դառնում է գրող և մայրանում է։ Այսպես ավարտվում է վեպը։
Վեպի բանաստեղծական արվեստ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ֆանտաստիկ, գրոտեսկային բովանդակության «Օռլանդո» վեպը գրված է մի քանի պատմելաոճերով։
Շատախոս կենսագիր-պատմողի դիդակտիկական խոսելաձևը (Սթեռնյան անկաշկանդությամբ անընդհատ հեռանում է հիմնական թեմայից և վստահորեն դիմում է ընթերցողներին, ինչպես կդիմեր մտերիմ զրուցակիցներին) զուգորդվում է հեղինակի չեզոք ձայնի հետ, որն իր հերթին արտահայտվում է Օռլանդոյի ներքին մենախոսությունների և քնարական մտորումների մեջ։
Պոլիֆոնիայի էֆեկտն ուժեղանում է ստիլիզացիայի լայն կիրառման հետևանքով. 17-րդ դարի նամակային և հուշավիպական գրականությունը (երրորդ՝ «ստամբուլյան» գլխում մեջբերումներ են արված լեյտենանտ Բրիգգեի օրագրից և հուզավառ Պենելոպա Հարթոպի նամակներից, որոնք նկարագրում են Օռլանդոյի՝ Լոգարանի շքանշանով պարգևատրման արարողությունը), ինչպես նաև թերթերի զեկույցները, պատմական տարեգրությունները, ծանրակշիռ իրավական փաստաթղթերը, տնտեսվարական ցուցակագրությունները և այլն։ «Կենսագրության» կարևոր մասն են կազմում բազմաթիվ ակնարկները և մեջբերումները, որոնց շնորհիվ վեպի վեց գլուխներից յուրաքանչյուրի կառուցվածքն արտացոլում է անգլիական գրականության այս կամ այն ժամանակաշրջանի յուրահատկությունները[2]։ Ըստ էության, Օռլանդոյի պատմությունը անգլիական գրականության և պատմության երևակայական ժամանակագրությունն է։ Օրինակ՝ սեռի փոփոխությունը խորհրդանշում է վիկտորիական շրջանում գրականության կանացի բնույթը՝ ի տարբերություն տասնյոթերորդ և տասնութերորդ դարերի գրականության խիստ տղամարդկայնությանը[3]։
Մշակութային ազդեցություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վեպը ոճական ազդեցություն է թողել 20-րդ դարի այլ վեպերի վրա։ Քննադատներն այն կանանց կողմից գրված գործերի շարքում կարևոր ստեղծագործություն են համարում գենդերային ուսումնասիրությունների համար։
Էկրանավորում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1992 թվականին գրքի մոտիվներով նկարահանվել է «Օռլանդո» ֆիլմը։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Николай Мельников О Набокове и прочем: Статьи, рецензии, публикации. М.: Новое литературное обозрение, 2014. С. 293. ISBN 978-5-4448-0185-7
- ↑ Николай Мельников. Указ. изд. С. 292-293.
- ↑ 50 английских романов. Краткий универсальный справочник. Под ред. Абрахама Г. Ласса. Челябинск "Урал LTD", 1997. С. 425.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը] | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օռլանդո (վեպ)» հոդվածին։ |
| ||||||||||
- Գրքեր այբբենական կարգով
- Բրիտանական վեպեր
- 1928 գրքեր
- Վիրջինիա Վուլֆի գրքեր
- Պատմական վեպեր
- 20-րդ դարի գրականություն
- Ֆենտեզի վեպեր
- Հոգեբանական վեպեր
- Պատմական գեղարվեստական գրականություն
- Անգլերեն վեպեր
- Անգլերեն գրականություն
- Գրական ստեղծագործություններ այբբենական կարգով
- Մոդեռնիզմի գրական ստեղծագործություններ
- Էկրանավորված բրիտանական վեպեր
- Վեպեր, որոնց հիման վրա ստեղծվել են օպերաներ