Jump to content

Քեյ Ռեդֆիլդ Ջեյմիսոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քեյ Ռեդֆիլդ Ջեյմիսոն
անգլ.՝ Kay Redfield Jamison
Ծնվել էհունիսի 22, 1946(1946-06-22) (78 տարեկան)
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մասնագիտությունակնարկագիր, կլինիկական հոգեբան և գրող
Հաստատություն(ներ)Ջոնս Հոփքինսի համալսարան, Հարվարդի համալսարան և Սենթ Էնդրյու համալսարան
Գործունեության ոլորտՄանիակալ-դեպրեսիվ պսիխոզ
Պաշտոն(ներ)պրոֆեսոր
ԱնդամակցությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ալմա մատերԼոս Անջելեսի կալիֆոռնյան համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[1] և գերմաներեն[2]
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Richard Jed Wyatt?[7]
 Kay Redfield Jamison Վիքիպահեստում

Քեյ Ռեդֆիլդ Ջեյմիսոն (անգլ.՝ Kay Redfield Jamison, հունիսի 22, 1946(1946-06-22)), ամերիկացի կլինիկական հոգեբան և գրող։ Գիտական հետաքրքրությունների հիմնական շրջանակը՝ երկբևեռ խանգարում։ Զբաղեցնում է Ջոնս Հոփքինսի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի հոգեբուժության պրոֆեսորի պաշտոն, Շոտլանդիայի Էնդրյուս համալսարանի անգլերենի պատվավոր պրոֆեսոր է համարվում։

Գիտական ավանդ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջեյմիսոնի "դեպրեսիվ փսիխոզ" (Manic-Depressive Illness, 1990) գիրքը, որի համահեղինակն է հոգեբույժ Ֆրեդերիկ Կ. Գուդվինը, համարվում է երկբևեռ խանգարումների մասին դասական դասագիրք[8]. Ինքնակենսագրական "Անհանգիստ միտք" (An Unquiet Mind, 1995) Ջեյմիսոնը նկարագրում է իր կյանքի սեփական փորձը մանիայի և ընկճախտի ծանր ձևով։ "Գիշերը արագ է գալիս. ինքնասպանության ըմբռնումը" գրքում հեղինակը ուսումնասիրում է ինքնասպանության պատմական, կրոնական և մշակութային ասպեկտները, ինչպես նաև այդ երևույթի կապը հոգեբանական խանգարումների հետ։ "Ամեն ինչ փոխվել է" (Nothing Was the Same: A Memoir, 2009) գրքում Ջեյմիսոնը նկարագրում է իր հարաբերությունները երկրորդ ամուսնու` Ռիխարդ Ուայթի հետ, ով ղեկավարել է Հոգեբանական առողջության ազգային ինստիտուտի նեյրոհոգեբուժության բաժանմունքը մինչև մահը 2002 թվականը։

"Մոլեգնություն. սեր կյանքի նկատմամբ" (Exuberance: The Passion for Life) հետազոտության մեջ Ջեյմիսոնը պնդում է, որ մանիակալ-դեպրեսիվ փսիխոզ ախտորոշմանը ֆորմալ համապատասխանող մարդկանց 15 %-ը կարող են երբեք ընկճախտ չզգալ; ուղղակի նրանք մշտապես գրգռվում են կենսապրոցեսից։ Որպես օրինակ Ջեյմիսոնը բերում է նախագահ Թեոդոր Ռուզվելտի օրինակը։

"Դիպչելով կրակին. մանիակալ-դեպրեսիվ փսիխոզը և ստեղծագործական խառնվածքը" (Touched with Fire: Manic-Depressive Illness and the Artistic Temperament) գիրքը նվիրված է այն բանին, թե ինչպես է երկբևեռ խանգարումը ազդում ստեղծագործության և սոցիալական հաջողությունների վրա։ Որպես օրինակ Ջեյմիսոնը բերում է լորդ Բայրոնին և նրա բարեկամներին։

"Անհանգիստ միտք. տրամադրության և խելագարության կենսագրություն" (An Unquiet Mind: A Memoir of Moods and Madness) գիրքը գրված է բժիշկների համար ձեռնարկի տեսքով, որպեսզի պատկերացում տա, թե բուժման այս կամ այն կողմերը ինչպես են ընկալվում հիվանդի կողմից։ Տաֆթսի համալսարանի հոգեբուժության ամբիոնի դոցենտ Դ. Ու.-ի կարծիքով "Ջեյմիսոնի գիրքը նրան բուժած հոգեբաններին է նվիրված; այն պատկերում է բժշկի և հիվանդի վստահելի հարաբերությունների կարևորությունը"[9]

Ջեյմիսոնի ոչ բոլոր կարծիքներն են գիտականորեն հաստատվել։ Օրինակ, 2005 թվականին Լարրի Քինգի շուի ժամանակ հարցազրույցի ընթացքում նա կարծիք է հայտնել, որ իբր թե երկբևեռ խանգարումը անմահ գենետիկ բնույթ ունի, այն դեպքում, երբ այդպիսի պնդման համար տվյալները բավարար չէին[10].։ 2000 թվականին Նյու-Յորքում գիտաժողովի ժամանակ Ջեյմիսոնը խոսել է երկբևեռ խանգարման 100%-անոց գենետիկ համապատասխանության մասին, բայց իր խոսքերը ոչ մի ապացույցով չի հաստատել[11]։

Մատենագիտություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. CONOR.Sl
  3. 3,0 3,1 3,2 https://web.archive.org/web/20100627174727/http://www.st-andrews.ac.uk/graduation/laureationaddresses/
  4. ՄակԱրթուրի կրթաթոշակ — 1981.
  5. https://www.rse.org.uk/fellow/kay-jamison/
  6. https://bbrfoundation.org/grants-prizes/pardes-humanitarian-prize-mental-health
  7. O'Connor A. Richard J. Wyatt, 63, Is Dead; Led Studies of Schizophrenia // The New York Times / J. KahnManhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2002. — ISSN 0362-4331
  8. «Kay Redfield Jamison: A profile in courage». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 24-ին.
  9. Boyd, J. Wesley. «Stories of Illness: Authorship in Medicine» Psychiatry, Vol. 60 Winter 1997: 352. Print
  10. The Missing Gene: Psychiatry, Heredity, and the Fruitless Search for Genes Արխիվացված 2016-05-05 Wayback Machine Jay Joseph, Algora Publishing, 2006, pg 205
  11. Recent Genetic Research in Bipolar Disorders Արխիվացված 2014-09-04 Wayback Machine Brian Koehler, January 2. 2006
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քեյ Ռեդֆիլդ Ջեյմիսոն» հոդվածին։