Վոլֆգանգ Փեթերսեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վոլֆգանգ Փեթերսեն
գերմ.՝ Wolfgang Petersen
Ծնվել էմարտի 14, 1941(1941-03-14)[1][2][3]
ԾննդավայրEmden, Ստորին Սաքսոնիա, Գերմանիա[4]
Մահացել էօգոստոսի 12, 2022(2022-08-12)[5][6] (81 տարեկան)
Մահվան վայրԲրենթվուդ, Քոնտրա Քոստա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[7]
ԿրթությունGerman Film and Television Academy Berlin? և Gelehrtenschule des Johanneums?
Քաղաքացիություն Գերմանիա
Մասնագիտացումկինոռեժիսոր, կինոպրոդյուսեր, սցենարիստ, կինոսցենարիստ և ռեժիսոր
ԱմուսինUrsula Sieg? և Marie-Antoinette Borgel?
Պարգևներ
Սպայական շքանշանի խաչ «Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» և «Վաստակների համար» բավարիական շքանշան
IMDbID ID 0000583

Վոլֆգանգ Փեթերսեն (գերմ.՝ Wolfgang Petersen, մարտի 14, 1941(1941-03-14)[1][2][3], Emden, Ստորին Սաքսոնիա, Գերմանիա[4] - օգոստոսի 12, 2022(2022-08-12)[5][6], Բրենթվուդ, Քոնտրա Քոստա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[7]), գերմանացի կինոռեժիսոր, սցենարիստ և պրոդյուսեր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանկություն, երիտասարդություն և առաջին աշխատանքը ռեժիսուրայի ոլորտում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վոլֆգանգ Փեթերսենը ծնվել է 1941 թվականի մարտի 14-ին Էմդենում առևտրականի ընտանիքում, սակայն Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում ապրել է Մեքլենբուրգում։ 1950 թվականին տեղափոխվել է Համբուրգ։ Դեռ դպրոցական տարիքում իր 8 մմ տեսաժապավենով սկսել է նկարել իր առաջին ֆիլմերը։ Առաջին ռեժիսորական աշխատանքը Փեթերսենը ստանձնել է Համբուրգի Երիտասարդ թատրոնում, որտեղ նա տարբեր մանկական ներկայացումների ժամանակ ռեժիսոր էր հանդիսանում։ Դրան զուգահեռ նա աշխատում էր որպես ռեժիսորի օգնական և դերասան, այցելում էր դերասանական դպրոց։ 1965 թվականից սկսում է ուսումնասիրել թատերագիտություն Բեռլինում և Համբուրգում։ 1966 թվականին փոխում է բաժինը կինոյի և հեռուստատեսության ակադեմիա, նկարահանում է մի քանի կարճամետրաժ ֆիլմեր, և որպես ավարտական աշխատանք ներկայացնում է Ես քեզ կսպանեմ, Վոլֆ ֆիլմը։

Կարիերան Գերմանիայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1971 թվականից Փեթերսենը աշխատում է գերմանական հեռուստատեսությունում, աշխատանքներ է ներկայացնում մի շարք հեռուստաալիքներով։ 1973/74 թվականներին նկարահանում է Մեր երկուսից մեկը ֆիլմը և պարգևատրվում դրա համար[8]։ 1977 թվականին իր Հետևանքներ ֆիլմի աշխատակիցների՝ օպերատոր Չարլի Սթայնբերգի, դերասան Յուրգեն Պրոխնովի և կոմպոզիտոր Կլաուս Դոլդինգերի հետ հայտնվում է սկանդալի մեջ։ Այն առաջին ֆիլմն էր հոմոսեքսուալության մասին, որը Գերմանիայում քննադատության արժանացավ, սակայն մեծ հաջողությամբ ընդունվեց արտասահմանում։

Կարիերան Հոլիվուդում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1980 թվականին ռեժիսորի ունեցած հաջողությունների հետևանքով Բավարիա կինոստուդիան Փեթերսենին է հանձնում միջազգային շուկային միտված «Նավակը» ֆիլմի (Լոտարա-Գյունթերա Բուհայմայի վեպի հիման վրա) նկարահանումը։ Խիստ իրատեսական ֆիլմը, որը ներկայացնում է սուզանավերի պատերազմները, բուռն քննարկումներ է առաջացնում Արևմտյան Գերմանիայում և արտասահմանում։ Այս մասին են վկայում ֆիլմի Օսկարի 6 անվանակարգում (ռեժիսուրա, սցենար, օպերատոր, ձայն, ձայնային մոնտաժ) ներկայացված լինելը։ Դրանից հետո Փեթերսենը ձեռնամուխ է լինում Միխաել Էնդեի բեսթսելերի հիման վրա նկարահանված «Անվերջանալի պատմություն» ֆիլմի աշխատանքներին։ Ֆիլմի բյուջեն կազմել է շուրջ 50 միլիոն գերմանական մարկ։ Ինչպես և «Նավակը» ֆիլմի դեպքում հեղինակը հեռանում է գրքային սյուժեից՝ էլ ավելի գրավելով հանդիսատեսի հետաքրքրությունը։

Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռեժիսոր և ռեժիսորի օգնական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վոլֆգանգ Փեթերսեն, 2006
  • 1965: Քաղաք ծխնելույզների վրա / Stadt auf Stelzen
  • 1967: Մեկը, մյուսը / Der Eine, der Andere
  • 1967: Կկվի տարիները / Kuckucksjahre
  • 1968: Կարմիր դրոշը / Die rote Fahne
  • 1969: Ոչ ես / Ich nicht
  • 1971: Ես կսպանեմ քեզ, Վոլֆ / Ich werde dich töten, Wolf
  • 1972: Աննան և Տոտոն / Anna und Totօ
  • 1973: Մշուշ / Smog
  • 1973: Վան դեր Վալկը և հարուստները / Van der Valk und die Reichen
  • 1974: Գիշերային ցուրտ / Nachtfrost
  • 1974: Մեր երկուսից մեկը / Einer von uns beiden
  • 1974: Խաչին դրված / Aufs Kreuz gelegt
  • 1975: Քաղաքը հովտում / Die Stadt im Tal
  • 1975: Որոշ տեղերում սառույց / Stellenweise Glatteis
  • 1975:Կարճ միացում / Kurzschluß
  • 1976: Երջանիկ Հանսը / Hans im Glück
  • 1976: Չորսն ընդդեմ բանկի / Vier gegen die Bank
  • 1977: Հասունության վկայականը / Reifezeugnis
  • 1977: Հետևանքները / Die Konsequenz
  • 1978: Սև ու սպիտակ, ինչպես օրերն ու գիշերները / Schwarz und weiß wie Tage und Nächte
  • 1981: Նավակը / Das Boot
  • 1984: Անվերջանալի պատմություն / Die unendliche Geschichte
  • 1991: Մահը հայելու մեջ / Tod im Spiegel
  • 1993: Կրակի գծում։ Երկրորդ հնարավորություն / In the Line of Fire – Die zweite Chance
  • 1995: Բռնկում / Outbreak – Lautlose Killer]
  • 1997: Համար մեկ ինքնաթիռը / Air Force One
  • 2000: Փոթորիկը / Der Sturm
  • 2004: Տրոյա / Troja
  • 2006: Պոսեյդոն / Poseidon
  • 2016: Չորսն ընդդեմ Բանկի / Vier gegen die Bank

Պրոդյուսեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1997: Լաբիրինթոս առանց ելքի / Labyrinth ohne Ausweg
  • 1999: 200-ամյա տղամարդը / Der 200 Jahre Mann
  • 2001: Գործակալությունը / The Agency

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վոլֆգանգ Փեթերսոնի աստղը Բեռլինի Աստղերի պուրակում
  • 1973: Prix Italia - «Մշուշ»
  • 1974: Գերմանական կինոփառատոն - «Մեր երկուսից մեկը»
  • 1978: Ադոլֆ Գրիմ մրցանակ - «Հետևանքները»
  • 1981: Բավարական կինոմրցանակ - «Նավակը»
  • 1982: Գերմանական կինոմրցանակ - «Նավակը»
  • 1983: Օսկարի նոմինացիա - «Նավակը»
  • 1984: Ոսկե կտավ - «Անվերջանալի պատմություն» Die Unendliche Geschichte
  • 1997: Բամբի - Համար մեկ ինքնաթիռը
  • 2003: Բավարիական պատվո շքանշան
  • 2006: Ոսկե տեսախցիկ
  • 2010: Աստղ Բեռլինի աստղերի պուրակում
  • 2012: Գերմանական ռեժիսորական Մետրոպոլիս մրցանակ[9]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Թիմ Հեփթներ, Գերմանական կինոինստիտուտ / գերմանական կինոթանգարան։ Նավակը. Crew der U96-ի փնտրտուքներով։ Հենշել հրատարակչություն, Բեռլին 2006, ISBN 3-89487-550-X.
  • Հելմուտ Զորգե, Դեպի Ամերիկա ! – Արտագաղթյալները պատմում են։ Ռոլֆ Հեյն հավաքածու, Մյունխեն 2009, ISBN 978-3-89910-438-7.
  • Հանս - Միշաել Բոք, CineGraph – Գերմանախոս ֆիլմերի բառապաշար. (Loseblattsammlung), B1-B6, F1-F22, E1-E22. edition text + kritik,Մյունխեն 2012, ISBN 978-3-86916-158-7.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]