«Զապել»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Քարտեզի հավելում |
չNo edit summary |
||
Տող 3. | Տող 3. | ||
}} |
}} |
||
[[Պատկեր:Cilician Armenia.tif|ձախից|մինի|Կիլիկյան Հայաստան]] |
[[Պատկեր:Cilician Armenia.tif|ձախից|մինի|Կիլիկյան Հայաստան]] |
||
'''Զապել''' ( |
'''Զապել Ռուբենյան''' ({{ԱԾ}}), [[Կիլիկիա]]յի Հայոց թագուհի [[1222]] թվականից։ [[Լևոն Բ]]-ի դուստրը։ Հոր կամքով նշանակվել է գահաժառանգ՝ խնամակալ ունենալով [[Կոնստանդին Գունդստաբլ (13-րդ դար)|Կոստանդին Լամբրոնացի]] իշխանին։ [[Լևոն Բ]]-ի մահից հետո գահի շուրջն սկսված վեճերը հարթելու նպատակով [[1222]] թվականին [[Կիլիկիա]]յի իշխանները Զապելին ամուսնացրել են [[Անտիոք]]ի դքսության իշխանազն [[Ֆիլիպ]]ի հետ։ Վերջինս լատինամոլ քաղաքականություն վարելու համար [[1224]] թվականին գահընկեց արվեց և բանտարկվեց։ [[1226]] թվականին Զապելն ամուսնացել է Կոստանդին Լամբրոնացու որդու՝ [[Հեթում Ա]]-ի հետ։ [[1238]] թվականին ամուսնու հետ վերաշինել է տվել [[Անդուլ վանք|Անդուլ մենաստանը]] և դարձրել ամառանոց։ [[Սիս|Սսում]] կառուցել է տվել Կաթողիկե և Սբ․ Մարինե եկեղեցիները, [[1241]] թվականին հիմնել է հիվանդանոց։ Աղբյուրներում հիշվում է իբրև «ողջախոհ», «առաքինաջան», որը հմուտ է եղել ուսման, գիտության մեջ։ Զապելը ունեցել է հինգ դուստր և երեք որդի, որոնցից կրտսերը՝ [[Լևոն Գ]], [[1270]] թվականին ժառանգել է գահը։ Զապելը թաղվել է [[Դրազարկ]]ում։ Պահպանվել են Զապելի և [[Հեթում Ա]]-ի պատկերներով դրամներ։ |
||
{{Bio-stub}} |
{{Bio-stub}} |
06:50, 30 Դեկտեմբերի 2018-ի տարբերակ
Զապել | |
---|---|
Վարդգես Սուրենյանց, «Զապել թագուհու վերադարձը» (1909) | |
Ծնվել է՝ | հունվարի 25, 1216, հունվարի 25, 1217, 1212 կամ 1213 |
Ծննդավայր | Սիս, Կիլիկիայի Հայկական Իշխանություն |
Մահացել է՝ | հունվարի 23, 1252 |
Վախճանի վայր | Սիս, Կիլիկիայի Հայկական Թագավորություն |
Դրազարկի վանք | |
Երկիր | Կիլիկիայի Հայկական Թագավորություն |
Տոհմ | Ռուբինյաններ |
քաղաքական գործիչ և իշխող թագուհի | |
Հայր | Լևոն Բ |
Մայր | Սիպիլ Լուսինյան |
Երեխաներ | Լևոն Գ, Սիբիլ Հեթումյան, Ֆիմի Հեթումյան, Մարիամ Հեթումյան, Թորոս Հեթումյան, Ռիթա Հեթումյան և Զաբել Հեթումյան |
Հավատք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
Զապել Ռուբենյան (հունվարի 25, 1216, հունվարի 25, 1217, 1212 կամ 1213, Սիս, Կիլիկիայի Հայկական Իշխանություն - հունվարի 23, 1252, Սիս, Կիլիկիայի Հայկական Թագավորություն), Կիլիկիայի Հայոց թագուհի 1222 թվականից։ Լևոն Բ-ի դուստրը։ Հոր կամքով նշանակվել է գահաժառանգ՝ խնամակալ ունենալով Կոստանդին Լամբրոնացի իշխանին։ Լևոն Բ-ի մահից հետո գահի շուրջն սկսված վեճերը հարթելու նպատակով 1222 թվականին Կիլիկիայի իշխանները Զապելին ամուսնացրել են Անտիոքի դքսության իշխանազն Ֆիլիպի հետ։ Վերջինս լատինամոլ քաղաքականություն վարելու համար 1224 թվականին գահընկեց արվեց և բանտարկվեց։ 1226 թվականին Զապելն ամուսնացել է Կոստանդին Լամբրոնացու որդու՝ Հեթում Ա-ի հետ։ 1238 թվականին ամուսնու հետ վերաշինել է տվել Անդուլ մենաստանը և դարձրել ամառանոց։ Սսում կառուցել է տվել Կաթողիկե և Սբ․ Մարինե եկեղեցիները, 1241 թվականին հիմնել է հիվանդանոց։ Աղբյուրներում հիշվում է իբրև «ողջախոհ», «առաքինաջան», որը հմուտ է եղել ուսման, գիտության մեջ։ Զապելը ունեցել է հինգ դուստր և երեք որդի, որոնցից կրտսերը՝ Լևոն Գ, 1270 թվականին ժառանգել է գահը։ Զապելը թաղվել է Դրազարկում։ Պահպանվել են Զապելի և Հեթում Ա-ի պատկերներով դրամներ։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զապել» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 659)։ |