«Լայպցիգի ճակատամարտ»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
| Տող 33. | Տող 33. | ||
==Նախապատմություն== |
==Նախապատմություն== |
||
Ֆրանսիայի կայսր [[Նապոլեոն Բոնապարտ]]ը փորձեց ռազմական ճնշում գործադրել [[Ալեքսանդր I]]-ի [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսաստանի]] վրա [[Ֆրանսիացիների ներխուժումը Ռուսաստան|ներխուժելով Ռուսաստան]] մոտ 650.000 զորքով, որը ստացել էր ''[[Գրանդե Արմի]]'' անվանում: Նապոլեոնին հաջողվեց նվաճել [[Մոսկվա]]ն 1812 թվականի վերջին արյունահեղ [[Բորոդինոյի ճակատամարտ]]ից հետո: Սակայն Ռուսաստանի ցարը հրաժարվեց անձնատուր լինել, անգամ երբ ֆրանսիացիները նվաճեցին քաղաքը, որը մինչ նվաճումը ռուսները այրել էին<ref>''With Napoleon in Russia, The Memoirs of General Coulaincourt,'' Chapter VI 'The Fire' pp. 109–07 Pub. William Morrow and Co 1945</ref>: Արշավանքը Նապոլեոնի համար աղետալի ավարտ ունեցավ, քանի որ ֆրանսիացիներին սպասվում էր ցուրտ ռուսական ձմեռը, հիվանդություններով, սովով և ռուս պարտիզաններով, ինչի հետևանքով ֆրանսիացիները զորքի մի մասը միայն կարողացավ վերադառնալ Ռուսաստանից: Նապոլեոնի վիճակը ավելի վատթարացավ, երբ 1813 թվականի հունիսին Մեծ Բրիտանիայի, Պորտուգալիայի և Իսպանիայի միացյալ բանակները |
Ֆրանսիայի կայսր [[Նապոլեոն Բոնապարտ]]ը փորձեց ռազմական ճնշում գործադրել [[Ալեքսանդր I]]-ի [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսաստանի]] վրա [[Ֆրանսիացիների ներխուժումը Ռուսաստան|ներխուժելով Ռուսաստան]] մոտ 650.000 զորքով, որը ստացել էր ''[[Գրանդե Արմի]]'' անվանում: Նապոլեոնին հաջողվեց նվաճել [[Մոսկվա]]ն 1812 թվականի վերջին արյունահեղ [[Բորոդինոյի ճակատամարտ]]ից հետո: Սակայն Ռուսաստանի ցարը հրաժարվեց անձնատուր լինել, անգամ երբ ֆրանսիացիները նվաճեցին քաղաքը, որը մինչ նվաճումը ռուսները այրել էին<ref>''With Napoleon in Russia, The Memoirs of General Coulaincourt,'' Chapter VI 'The Fire' pp. 109–07 Pub. William Morrow and Co 1945</ref>: Արշավանքը Նապոլեոնի համար աղետալի ավարտ ունեցավ, քանի որ ֆրանսիացիներին սպասվում էր ցուրտ ռուսական ձմեռը, հիվանդություններով, սովով և ռուս պարտիզաններով, ինչի հետևանքով ֆրանսիացիները զորքի մի մասը միայն կարողացավ վերադառնալ Ռուսաստանից: Նապոլեոնի վիճակը ավելի վատթարացավ, երբ 1813 թվականի հունիսին Մեծ Բրիտանիայի, Պորտուգալիայի և Իսպանիայի միացյալ բանակները [[Արթուր Ուելսլի Վելինգթոն]]ի գլխավորությամբ պարտության մատնեցին ֆրանսիական զորքերին [[Պիրենեյան պատերազմ]]ի [[Վիտորիայի ճակատամարտ]]ում ներկայիս ֆրանս-իսպանական սահմանին: Այս պարտություններից հետո Ֆրանսիայի բանակները նահանջեցին Եվրոպայի բոլոր ռազմաճակատներից: |
||
Հակաֆրանսիական զորքերը միացան Ռուսաստանին և միացյալ ուժերով շարքից հանեցին ''Գրանդե Արմիի'' մնացած հատվածին Կենտրոնական Եվրոպայում: Դաշնակիցները վերախմբավորվեցին որպես [[Վեցերորդ դաշնակցություն]], որի մեջ մտան [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսաստանը]], [[Ավստրիական կայսրություն|Ավստրիան]], [[Պրուսիայի թագավորություն|Պրուսիան]], [[Շվեդիա]]ն, [[Մեծ Բրիտանիա]]ն, [[Իսպանիա]]ն [[Պորտուգալիայի թագավորություն|Պորտուգալիան]] և ավելի փոքր [[Հռենոսյան միություն|գերմանական]] պետությունները, որոնց քաղաքացիները և առաջնորդները այլևս չէին ենթարկվում Ֆրանսիայի կայսրին<ref>Philip Dwyer, ''Citizen Emperor: Napoleon in Power'' (2013), pp. 431–74</ref>: Նապոլեոնը շտապեց վերադառնալ Ֆրանսիա և որոշեց կազմել նոր բանակը, որը քանակով հավասար կլիներ Ռուսաստանում կորցրած բանակին, սակայն տնտեսական բարդ վիճակը և կրած պարտությունների մասին լուրերը մեծացրեին քննադատների և զինվորական ծառայությունից խուսափողների թիվը Ֆրանսիայում<ref>Merriman, John (1996), "A History Of Modern Europe" W.W. Norton Company, p. 579.</ref>: |
Հակաֆրանսիական զորքերը միացան Ռուսաստանին և միացյալ ուժերով շարքից հանեցին ''Գրանդե Արմիի'' մնացած հատվածին Կենտրոնական Եվրոպայում: Դաշնակիցները վերախմբավորվեցին որպես [[Վեցերորդ դաշնակցություն]], որի մեջ մտան [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսաստանը]], [[Ավստրիական կայսրություն|Ավստրիան]], [[Պրուսիայի թագավորություն|Պրուսիան]], [[Շվեդիա]]ն, [[Մեծ Բրիտանիա]]ն, [[Իսպանիա]]ն [[Պորտուգալիայի թագավորություն|Պորտուգալիան]] և ավելի փոքր [[Հռենոսյան միություն|գերմանական]] պետությունները, որոնց քաղաքացիները և առաջնորդները այլևս չէին ենթարկվում Ֆրանսիայի կայսրին<ref>Philip Dwyer, ''Citizen Emperor: Napoleon in Power'' (2013), pp. 431–74</ref>: Նապոլեոնը շտապեց վերադառնալ Ֆրանսիա և որոշեց կազմել նոր բանակը, որը քանակով հավասար կլիներ Ռուսաստանում կորցրած բանակին, սակայն տնտեսական բարդ վիճակը և կրած պարտությունների մասին լուրերը մեծացրեին քննադատների և զինվորական ծառայությունից խուսափողների թիվը Ֆրանսիայում<ref>Merriman, John (1996), "A History Of Modern Europe" W.W. Norton Company, p. 579.</ref>: |
||
09:44, 5 Հունիսի 2018-ի տարբերակ
 | |
|---|---|
 | |
| Մասն է | German Campaign of 1813? |
| Վայր | Լայպցիգ |
| Հակառակորդներ | |
|
| |
| Հրամանատարներ | |
|
| |
| Կողմերի ուժեր | |
|
| |
| Ռազմական կորուստներ | |
|
| |
Լայպցիգի ճակատամարտ կամ Ազգերի ճակատամարտ (ռուս.՝ Битва народов, Բիտվա նարոդով, գերմ.՝ Völkerschlacht bei Leipzig; ֆր.՝ Bataille des Nations, շվեդ.՝ Slaget vid Leipzig) 1813 թվականի հոկտեմբերի 16--ից 19-ը Սաքսոնիայի, Լայպցիգ քաղաքում տեղի ունեցած ճակատամարտ: Ռուսաստանյի, Պրուսիայի, Ավստրիայի և Շվեդիայի դաշնակցական բանակները Ռուսաստանի կայսր Ալեքսանդր I-ի և Կարլ Ֆիլիպ ցու Շվարցենբերգի գլխավորությամբ պարտության մատնեցին Ֆրանսիայի կայսր Նապոլեոն Բոնապարտի ֆրանսիական բանակին: Նապոլեոնի բանակում կռվում էին նաև լեհ և իտալացի զինվորներ, ինպես նաև զինվորներ Հռենոսյան միությունից: Ճակատամարտը 1813 թվականի Գերմանական արշավանքի կիզակետն էր, որում ներգրաված էին 600.000 զինվորական և 2.200 հատ հրետանի, ինչը այն դարձրեց Ամենամեծ ճակատամարտը Եվրոպայում մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմը:
Առաջին անգամ ճակատամարտերում պարտություն կրած Նապոլեոնը ստիպված էև վերադառնալ Ֆրանսիա, մինչդեռ դաշնակիցները չէին ցանկանում հաղթանակը ձեռքի բաց թողնել և հաջորդ տարի ներխուժեցին Ֆրանսիա: Նապոլեոնը գահընկեց եղավ և արտաքսվեց Էլբա կղզի 1814 թվականի մայիսին:
Նախապատմություն
Ֆրանսիայի կայսր Նապոլեոն Բոնապարտը փորձեց ռազմական ճնշում գործադրել Ալեքսանդր I-ի Ռուսաստանի վրա ներխուժելով Ռուսաստան մոտ 650.000 զորքով, որը ստացել էր Գրանդե Արմի անվանում: Նապոլեոնին հաջողվեց նվաճել Մոսկվան 1812 թվականի վերջին արյունահեղ Բորոդինոյի ճակատամարտից հետո: Սակայն Ռուսաստանի ցարը հրաժարվեց անձնատուր լինել, անգամ երբ ֆրանսիացիները նվաճեցին քաղաքը, որը մինչ նվաճումը ռուսները այրել էին[1]: Արշավանքը Նապոլեոնի համար աղետալի ավարտ ունեցավ, քանի որ ֆրանսիացիներին սպասվում էր ցուրտ ռուսական ձմեռը, հիվանդություններով, սովով և ռուս պարտիզաններով, ինչի հետևանքով ֆրանսիացիները զորքի մի մասը միայն կարողացավ վերադառնալ Ռուսաստանից: Նապոլեոնի վիճակը ավելի վատթարացավ, երբ 1813 թվականի հունիսին Մեծ Բրիտանիայի, Պորտուգալիայի և Իսպանիայի միացյալ բանակները Արթուր Ուելսլի Վելինգթոնի գլխավորությամբ պարտության մատնեցին ֆրանսիական զորքերին Պիրենեյան պատերազմի Վիտորիայի ճակատամարտում ներկայիս ֆրանս-իսպանական սահմանին: Այս պարտություններից հետո Ֆրանսիայի բանակները նահանջեցին Եվրոպայի բոլոր ռազմաճակատներից:
Հակաֆրանսիական զորքերը միացան Ռուսաստանին և միացյալ ուժերով շարքից հանեցին Գրանդե Արմիի մնացած հատվածին Կենտրոնական Եվրոպայում: Դաշնակիցները վերախմբավորվեցին որպես Վեցերորդ դաշնակցություն, որի մեջ մտան Ռուսաստանը, Ավստրիան, Պրուսիան, Շվեդիան, Մեծ Բրիտանիան, Իսպանիան Պորտուգալիան և ավելի փոքր գերմանական պետությունները, որոնց քաղաքացիները և առաջնորդները այլևս չէին ենթարկվում Ֆրանսիայի կայսրին[2]: Նապոլեոնը շտապեց վերադառնալ Ֆրանսիա և որոշեց կազմել նոր բանակը, որը քանակով հավասար կլիներ Ռուսաստանում կորցրած բանակին, սակայն տնտեսական բարդ վիճակը և կրած պարտությունների մասին լուրերը մեծացրեին քննադատների և զինվորական ծառայությունից խուսափողների թիվը Ֆրանսիայում[3]:
Ծանոթագրություններ
|
Սա անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ Այս նշումը հարկավոր է փոխարինել համապատասխան թեմատիկ նշումով։ |