Ջովաննի Բատիստա Տիեպոլո
Ջովաննի Բատիստա Տիեպոլո իտալ.՝ Giovanni Battista Tiepolo | |
|---|---|
 | |
| Ի ծնե | Giovanni Battista Tiepolo |
| Ծնվել է | մարտի 5, 1696[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[4][5][6] |
| Վախճանվել է | մարտի 27, 1770[1][2][3][…] (74 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մադրիդ, Իսպանիա[4][5][6] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Վենետիկի հանրապետություն |
| Մասնագիտություն | fresco painter, նկարիչ-փորագրող, գծագրող, նկարիչ, գծանկարիչ, տպագրիչ և օֆորտանկարիչ |
| Ոճ | ռոկոկկո[7] և բարոկկո[7] |
| Ժանր | ֆրեսկո, կրոնական նկարչություն[8][6], այլաբանություն[6], Անիմալիստիկա[6], կենցաղային ժանր[6], բնանկար[6], դիցաբանական գեղանկարչություն[6], capriccio?[6], դիմապատկեր[6] և Ծաղրանկար[6] |
| Թեմաներ | գեղանկարչություն |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Ceiling fresco in the staircase of the Würzburg Residence? |
| Ներշնչվել է | Gregorio Lazzarini? և Giambattista Pittoni? |
| Հայր | Domenico Tiepolo? |
| Մայր | Orsetta Tiepolo? |
| Ամուսին | Maria Cecilia Guardi?[9] |
| Զավակներ | Ջովաննի Դոմենիկո Տիեպոլո[10] և Lorenzo Baldissera Tiepolo?[10] |
| Giovanni Battista Tiepolo Վիքիպահեստում | |
Ջովաննի Բատիստա Տիեպոլո (իտալ.՝ Giovanni Battista Tiepolo, մարտի 5, 1696[1][2][3][…], Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[4][5][6] - մարտի 27, 1770[1][2][3][…], Մադրիդ, Իսպանիա[4][5][6]), իտալացի նկարիչ և փորագրիչ։ Վենետիկի դպրոցի 18-րդ դարի խոշորագույն ներկայացուցիչ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սովորել է Վենետիկում՝ Գրեգորիո Լաձարինիի մոտ, կրել Պաոլո Վերոնեզեի և Ջովաննի Բատիստա Պյացետտիի ազդեցությունը։ Աշխատել է հիմնականում Վենետիկում, ինչպես նաև Միլանում (1731-1732, 1737, 1740), Վյուրցբուրգում (1750-1753), Մադրիդում (1762-1770)։
Տիեպոլոյի վաղ շրջանի (1716-1734) գործերում դրսևորվել եննկարչին բնորոշ հարուստ երևակայությունն ու դեկորատիվ թափը (Վենետիկի Դոլֆինո պալատի նկարաշարը, 1725-ից հետո, այժմ՝ Էրմիտաժում, Սանկտ Պետերբուրգ և այլ հավաքածուներ)։ 1735-1750 թվականներին Տիեպոլոյի գործերը դարձել են լայնաշունչ և արտահայտիչ, կոլորիտը պայծառացել է և հարստացել նուրբ երանգներով (Վենետիկի Ջեզուատի, 1737-1739, և Սկալցի, 1743-1744, եկեղեցիների առաստաղապատկերները)։
1750-1760-ականներին մեծ փառքի հասած Տիեպոլոն աշխատել է նաև օտարերկրյա արքունիքների համար, ընտրվել Վենետիկի Գեղարվեստի ակադեմիայի նախագահ (1756-1758)։ Այդ շրջանում են կատարվել նրա լավագույն որմնանկարաշարերը (Վյուրցբուրգի արքեպիսկոպոսական նստավայր, 1750-1753, Վենետիկի պալացցո Լաբիա, մոտ 1750 և այլն), որոնք առանձնանում են տոնական ճոխությամբ, տարբեր գույների նուրբ երանգներով հարուստ, պայծառ կոլորիտով։ 1740-1750-ականներին են պատկանում կերպարների զգացմունքայնությամբ և վիրտուոզ տեխնիկայով հատկանշվող Տիեպոլոյի հաստոցային կարևորագույն գործերը («Ամփիտրիտեի հաղթարշավը», մոտ 1740, Դրեզդենի պատկերասրահ, «Մոգերի երկրպագությունը», 1753, Հին պինոկոտեկա, Մյունխեն)։ 1762-1766 թվականներին Մադրիդում թագավորական պալատի համար գեղանկարել է մի շարք առաստաղապատկերներ։
Տիեպոլոյի ստեղծագործությունն իր ավարտին է հասցրել 16-18-րդ դարերի իտալական մոնումենտալ-դեկորատիվ գեղանկարչության զարգացումը։ Նրա որմնանկարներն ու գեղանկարներն իրենց անհատակ տարածությամբ, անսանձ դինամիկայով և գեղանկարչական ազատությամբ, լուսաօդային էֆեկտների կատարելությամբ, գույների թեթևությամբ ու թափանցիկությամբ, ռակուրսների ու տեսանկյունների նորարարությամբ ու անսպասելիությամբ համաշխարհային մոնումենտալ-դեկորատիվ արվեստի բարձունքներից են։ Տիեպոլոն իր կոմպոզիցիաները հրաշալիորեն է կապել ինտերիերին, ստեղծելով ռեալ տարածության խորություն ու ընդարձակության պատրանք։ Հանդես է եկել նաև իբրև դիմանկարիչ, եղել հմուտ գծանկարիչ և օֆորտիստ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Giovanni Battista Tiepolo
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Benezit Dictionary of Artists — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Тьеполо Джованни Баттиста // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 http://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=Giovanni+Battista+Tiepolo&role=&nation=&prev_page=1&subjectid=500018523
- ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 https://rkd.nl/explore/artists/77453
- ↑ 7,0 7,1 https://www.nga.gov/collection/artist-info.1927.html
- ↑ https://www.britannica.com/biography/Giovanni-Battista-Tiepolo
- ↑ http://www.wga.hu/frames-e.html?/bio/t/tiepolo/gianbatt/biograph.html
- ↑ 10,0 10,1 Union List of Artist Names — 2019.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ольшанская Н. И., Тьеполо, М., 1957.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|