Jump to content

Պելե (1987)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պելե
Քաղաքացիությունը  Պորտուգալիա
Ծննդյան ամսաթիվ սեպտեմբերի 14, 1987(1987-09-14)[1][2] (36 տարեկան)
Ծննդավայր Պորտու, Պորտուգալիա
Հասակ 187 սանտիմետր
Քաշ 80 կիլոգրամ
Դիրք կիսապաշտպան

Վիտոր Ուգո Գոմես Պասոշ (պորտ.՝ Vítor Hugo Gomes Passos, ավելի հայտնի է պարզապես որպես Պելե (պորտ.՝ Pelé); սեպտեմբերի 14, 1987(1987-09-14)[1][2], Պորտու, Պորտուգալիա), պորտուգալացի ֆուտբոլիստ, ով խաղացել է կենտրոնական կիսապաշտպանի դիրքում։

Ակումբային կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պելեն սկսել է խաղալ «Բոավիշտայի» պատանեկան թիմում, իսկ հետո «Սալգեյրուշ» է տեղափոխվել իր հայրենի Պորտու քաղաքից։ Վերջինիս ֆինանսական ճգնաժամը, ի վերջո, հանգեցրեց վարչական տեղափոխմանը Սեգունդա Լիգա՝ հետագայում պրոֆեսիոնալ խաղացողների հետ պայմանագրեր կնքելու արգելքը հանգեցրեց նրան, որ թիմի գրեթե բոլոր խաղացողները հեռացան։

2004/05 մրցաշրջանում «Սալգեյրուշի» ավագ թիմը բաղկացած էր հիմնականում 16 և 17 տարեկան պատանիներից, այդ թվում՝ Պելեից։ Չնայած նրան, որ նա հաղթել է միայն մեկ խաղում և ոչ-ոքի է խաղացել ևս երկու խաղում, նրա ելույթները ուշադրություն են գրավել պորտուգալական այլ ակումբների կողմից։

Թիմակից Ժոել Պելեի հետ վիճահարույց անվճար տրանսֆերով պայմանագիր է կնքել «Բենֆիկայի» հետ, քանի որ ֆուտբոլիստները պետք է տեղափոխվեին «Բոավիշտա», որը պատրաստ էր ֆինանսապես օգնել «Սալգեյրուշին»։ Փոխարենը «Բենֆիկան» ստորագրեց խաղացողներին, և ակումբը ոչ մի փոխհատուցում չստացավ[3][4]։

«Վիտորիա» Գիմարաես[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2005/06 սեոնում Պելեն միացավ «Բենֆիկայի» դուբլին, սակայն նրան չհաջողվեց կանոնավոր կերպով խաղալ։ 2005 թվականի դեկտեմբերին նա հեռացավ և պայմանագիր կնքեց Գիմարեսի «Վիտորիայի» հետ[5]։ Հաջորդ մրցաշրջանի սկզբում, երբ ակումբը տասնամյակների ընթացքում առաջին անգամ խաղում էր երկրորդ դիվիզիոնում, նա առաջին թիմի հիմնական խաղացողն էր, բայց անհաջող մեկնարկն ու մենեջերների փոփոխությունը պատճառ դարձան, որ նա ավելի հաճախ հայտնվի պահեստայինների նստարանին։ ԱՊԼ-ում 11 հանդիպում անցկացնելուց հետո նա օգնեց թիմին դուրս գալ Պրիմեյրա լիգա[6]։

«Ինտերնացիոնալե»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2007 թվականի օգոստոսին Պելեն 1,5 միլիոն եվրոյի հնգամյա պայմանագիր կնքեց Միլանի «Ինտերի» հետ[7][8]։ A Սերիայում նա պաշտոնապես նորամուտը նշեց սեպտեմբերի 26-ին՝ «Սամպդորիայի» դեմ խաղում[9]։ Դեկտեմբերի 5-ին «Լացիոյի» դեմ խաղում առաջին անգամ հանդես եկավ «սև-կապույտների» մեկնարկային կազմում, քանի որ կիսապաշտպաններ Օլիվիե Դակուրը, Լուիշ Ֆիգուն, Դեյան Ստանկովիչը և Պատրիկ Վիեյրան անհասանելի էին վնասվածքների պատճառով[10]։

2008 թվականի մայիսի 7-ին Պելեն Իտալիայի գավաթի կիսաեզրափակչում «Լացիոյի» դեմ արտագնա խաղում խփեց իր առաջին գոլը «Ինտերի» կազմում (2:0[11]): Նա նաև գոլի հեղինակ է դարձել մրցաշարի եզրափակիչ խաղում, որը միլանյան ակումբը պարտվել է մայրաքաղաքային «Ռոմային» (2։ 1[12]

«Պորտու»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2008 թվականի ամառային տրանսֆերային պատուհանի վերջին օրը Ռիկարդու Կուարեժմայի դիմաց «Պորտուին» է տրվել 18,6 միլիոն եվրո կանխիկ գումար՝ ինքը Պելեն ստացել է 6 միլիոն եվրո[13]։ Այնուամենայնիվ, 2009 թվականի հունվարի 26-ին, այն բանից հետո, երբ Ժեզուալդու Ֆերեյրան մրցաշրջանի ընթացքում գրեթե չմասնակցեց ծրագրերին[14], նա մեկ տարով վարձակալվեց Անգլիայի Պրեմիեր լիգայի «Պորտսմութ»-ում՝ վերջում գնելու հնարավորությամբ[15]։

2009 թվականի հունիսի 10-ին Պելեն վերադարձավ Իտալիա՝ բուժզննում անցնելով «Ջենոայում», սակայն գործարքն ի վերջո ձախողվեց[16]։ Հուլիսի 20-ին այն վարձակալությամբ տրվեց իսպանական «Ռեալ Վալյադոլիդ» ակումբին մեկ մրցաշրջանի համար՝ հետագայում գնելու իրավունքով[17]։ Պելեն մեկնարկային կազմի խաղացող է դարձել Ալվարո Ռուբիոյի վնասվածքի պատճառով[18][19], սակայն նրան չի հաջողվել օգնել Կաստիլիա-Լեոնի թիմին 3 տարի մնալուց հետո մնալ Լա Լիգայում[20]։

Ուշ կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականի հուլիսին Պելեն երեք տարվա պայմանագիր է կնքել թուրքական Սուպերլիգայի «Էսկիշեհիրսպորի» հետ[21]։ Պայմանագրի ժամկետի ավարտից հետո նա կրկին փոխել է թիմն ու երկիրը՝ երկու տարով միանալով Հունաստանի «Էրգոտելիսին»[22]։

2013 թվականի դեկտեմբերի 30-ին Պելեն երեքուկես տարվա պայմանագիր կնքեց պիրեյան «Օլիմպիակոսի» հետ[23]։ 2015 թվականի ձմեռային տրանսֆերային պատուհանի ավարտին, 9 խաղից հետո, վարձակալությամբ տրվել է «Լևադիակոսին»[24]։

2015 թվականի օգոստոսի 31-ին Պելեն հեռացավ «Օլիմպիակոսից» և չբացահայտված վճարի դիմաց կնքեց երկու տարվա պայմանագիր «Անորտոսիս» ֆուտբոլային ակումբի հետ[25]։ 2018 թվականի հուլիսի 23-ին, մեկ տարի առանց խաղային պրակտիկայի անցկացնելուց հետո, 30-ամյա խաղացողը միացավ «ԱՖԿ Էսկիլստունա»-ին Սուպերեթանից[26]։ Հիշեցնենք, որ 2013 թվականին նա լքել էր շվեդական ակումբը՝ առանց նրա փոխարեն խաղալու։ Կարիերան ավարտել է ռումինական «Դուներա» ակումբում, որտեղ սրտի հետ կապված խնդիրների պատճառով նույնպես ոչ մի հանդիպում չի անցկացրել[27][28]։

Կարիերան հավաքականում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պելեն մի քանի անգամ հրավիրվել է Պորտուգալիայի մինչև 20 տարեկանների հավաքական՝ 2007 թվականին մասնակցելով Տուլոնի մրցաշարին, իսկ նույն թվականին՝ աշխարհի առաջնությանը[29]։ Կարճ ժամանակ անց նա սկսեց հանդես գալ մինչև 21 տարեկանների թիմում[30][31]։

Վիճակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ակումբ Մրշրջան Լիգա Գավաթ Հակառակորդ Արդյունք
Դիվիզիոն Հանդիպումներ Գոլեր Հանդիպումներ Գոլեր Հանդիպումներ Գոլեր Հանդիպումներ Գոլեր
Սալգեյրուշ 2004/05[32] Երկրորդ դիվիզիոն 38 3 1 0 39 3
Վիտորիա 2006/07[32] Սեգունդա 9 0 0 0 9 0
Ինտերնացիոնալե 2007/08[33] Սերիա A 15 0 0 0 1 0 16 0
Պորտու 2008/09[32] Պրիմեյրա լիգա 2 0 3 0 2 0 7 0
Պորտսմութ (վարձավճար) 2008/09[33] Անգլիայի Պրեմիեր լիգա 0 0 0 0 0 0
Ռեալ Վալյադոլիդ (վարձավճար) 2009/10[33] Լա Լիգա 23 0 2 0 25 0
Էսքիշեհիրսպոր 2010/11[33] Թուրքական Սուպերլիգա 19 1 1 0 20 1
2011/12[33] 16 1 3 1 19 2
Էրգոտելիս 2013/14[33] Հունական Սուպերլիգա 12 3 2 0 14 3
Օլիմպիակոս 2013/14[33] Հունական Սուպերլիգա 5 0 2 0 7 0
2014/15[33] 0 0 2 0 2 0
Լևադիակոս (վարձավճար) 2014/15[33] Հունական Սուպերլիգա 10 1 0 0 10 1
Անորտոսիս 2015/16[33] Կիպրոսի առաջին դիվիզիոն 22 5 1 0 23 5
2016/17[33] 14 2 0 0 14 2
ԱՖԿ Էսկիլստունա 2017[33] Սուպերեթան 0 0 0 0 0 0
2018[33] 0 0 1 1 1 1
Ընդհանուր արդյունք 185 14 18 2 3 0 206 18

Ձեռքբերումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ինտերնացիոնալե»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Պորտու»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Օլիմպիակոս»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 worldfootball.net(բազմ․)
  2. 2,0 2,1 As (իսպ.)Madrid: Grupo Prisa, 1967. — ISSN 1888-6671
  3. «Pelé reforça xadrez». Record (պորտուգալերեն). 2005 թ․ հունիսի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 16-ին.
  4. «Salgueiros acusa encarnados de "atitude inqualificável"». Record (պորտուգալերեն). 2005 թ․ հունիսի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 8-ին.
  5. «Pelé vai fazer pré-temporada com o plantel». Record (պորտուգալերեն). 2006 թ․ մայիսի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 8-ին.
  6. «Pelé de Guimarães». Record (պորտուգալերեն). 2006 թ․ հոկտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 16-ին.
  7. FC Internazionale Milano 2007–08 bilancio, Require purchase in CCIAA Արխիվացված 2018-10-31 Wayback Machine (in Italian)
  8. «Pelé signs for Inter». Inter Milan. 2007 թ․ օգոստոսի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 3-ին.
  9. Sorrentino, Andrea (2007 թ․ սեպտեմբերի 27). «Ibrahimovic riporta in volo l' Inter». La Repubblica (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 8-ին.
  10. «L'Inter mette in riga anche la Lazio» (իտալերեն). Quotidiano.net. 2007 թ․ դեկտեմբերի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 8-ին.
  11. «Inter in finale col minimo sforzo – Espulsi Mancini e Materazzi». La Repubblica (իտալերեն). 2008 թ․ մայիսի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 13-ին.
  12. «La Coppa Italia è giallorossa – "Rivincita" della Roma sull'Inter». La Repubblica (իտալերեն). 2008 թ․ մայիսի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 13-ին.
  13. «Report and consolidated accounts 2007/08 Futebol Clube do Porto – Futebol, S.A.D.» (PDF). FC Porto. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 1-ին.
  14. «Pelé foi emprestado porque "estava tapado", diz Jesualdo». Diário de Notícias (պորտուգալերեն). 2009 թ․ հունվարի 27. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
  15. «Portsmouth sign Mullins and Pele». BBC Sport. 2009 թ․ հունվարի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 27-ին.
  16. «Il Vecchio Balordo trova il suo Pelé» (իտալերեն). Genoa C.F.C. 2009 թ․ հունիսի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 29-ին.
  17. «Pelé completará el centro del campo» (իսպաներեն). Real Valladolid. 2009 թ․ հուլիսի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 21-ին.
  18. «Álvaro Rubio y Marquitos entran por primera vez en una lista de Onésimo». Marca (իսպաներեն). 2010 թ․ մարտի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 8-ին.
  19. «El Valladolid aparta a Pelé». Marca (իսպաներեն). 2010 թ․ մարտի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 8-ին.
  20. Bailador, Ignacio (2020 թ․ հուլիսի 20). «Hacía 18 años que el Pucela no acababa tan lejos del descenso». Diario AS (իսպաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 8-ին.
  21. «Pelé ruma ao Eskisehirspor». Record (պորտուգալերեն). 2010 թ․ հուլիսի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 8-ին.
  22. Karakousis, Fotis (2013 թ․ օգոստոսի 13). «Ο Πελέ του Εργοτέλη!» (հունարեն). Gazzetta. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 8-ին.
  23. «Στον Ολυμπιακό ο Πελέ» (հունարեն). Olympiacos F.C. 2013 թ․ դեկտեմբերի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 2-ին.
  24. «Στον Λεβαδειακό ο Πελέ» (հունարեն). Sport 24. 2015 թ․ փետրվարի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 11-ին.
  25. «Για δυο χρόνια στην Ανόρθωση ο Πελέ» (հունարեն). Sport 24. 2015 թ․ օգոստոսի 31. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 20-ին.
  26. «Pressmeddelande: Portugis klar för AFC» (շվեդերեն). AFC Eskilstuna. 2018 թ․ հուլիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 28-ին.
  27. «Transferul iernii în Liga 1! Un fost coleg al lui Chivu de la Inter Milano va juca în România». Gazeta Sporturilor (ռումիներեն). 2019 թ․ հունվարի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 31-ին.
  28. «INCREDIBIL Transferul iernii din Liga 1 a PICAT: "Am înţeles că se lasă de fotbal!" Ce se întâmplă cu jucătorul trecut pe la Inter şi Porto» (ռումիներեն). Telekom TV. 2019 թ․ հունվարի 10. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 31-ին.
  29. «CORRECÇÃO: Futebol/Mundial Sub-20: Portugal eliminado por Chile (0–1) acaba com nove em campo». Jornal de Notícias (պորտուգալերեն). 2007 թ․ հուլիսի 13. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
  30. «Portugal faz reviravolta nos últimos minutos». Diário de Notícias (պորտուգալերեն). 2007 թ․ հոկտեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
  31. «Sub-21: Portugal-Escócia, 2–1 (Saleiro 33, Pelé 66; Quinn 82)». Record (պորտուգալերեն). 2008 թ․ փետրվարի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
  32. 32,0 32,1 32,2 «Pelé». ForaDeJogo. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  33. 33,00 33,01 33,02 33,03 33,04 33,05 33,06 33,07 33,08 33,09 33,10 33,11 33,12 33,13 33,14 33,15 «Pelé». Soccerway. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]