Jump to content

Յանիս Գրանտինշ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Յանիս Գրանտինշ
լատիշ․՝ Jānis Grantiņš
Ծնվել էհունիսի 7, 1909(1909-06-07)
ԾննդավայրTalsi County, Կուրլանդիական գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն
Մահացել էհոկտեմբերի 25, 1974(1974-10-25) (65 տարեկան)
Մահվան վայրՌիգա, Լատվիական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանՌայնիսի գերեզմանատուն
ԿրթությունQ16705138? (1935)
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  Լատվիա և  ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունդերասան և կինոդերասան
ԱշխատավայրLatvijas PSR L̦en̦ina Komjaunatnes Valsts jaunatnes teātris?
Պարգևներ և մրցանակներ
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան
և Ստալինյան մրցանակ

Յանիս Գրանտինշ (լատիշ․՝ Jānis Grantiņš, հունիսի 7, 1909(1909-06-07), Talsi County, Կուրլանդիական գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն - հոկտեմբերի 25, 1974(1974-10-25), Ռիգա, Լատվիական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), սովետական և լատվիական դերասան։ Լատվիական ԽՍՀ վաստակավոր դերասան։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յանիս Գրանտինշը ծնվել է Տալսենի գավառի Առլավի գյուղում, բանվորի՝ Մատիսա Գրանտինշի ընտանիքում։ Սովորում էր Ռիգայի աշխատանքային թատրոնում և ավարտել Ֆելդմանիսի թատերական կուրսը։

Իր բեմական գործունեությունը սկսել է Ռիգայի բանվորական թատրոնում (1932)։ Քրիստոնեական դրամատիկական թատրոնի դերասան էր (1935-1937), Լիեպայայի քաղաքային երաժշտադրամատիկական թատրոնի (1938-1940, 1945-1950), Դաուգավպիլսի թատրոնի (1940-1941), Ելգավայի թատրոնի (1941-1942), Լատվիական ԽՍՀ-ի պատանի հանդիսատեսի պետական թատրոն (1950-1974)։

Նա պահանջված էր Խորհրդային Միության շատ կինոստուդիաներում։ Ռայնիսի դերի համար արժանացել է Ստալինյան մրցանակի (1950)[1]։

Ամուսնացած էր Դաուգավպիլսի թատրոնի դերասանուհի՝ Ամմա Բեթերի հետ։

Կյանքից հեռացավ 1974 թվականի հոկտեմբերի 25-ին, թաղվել է Ռիգայի Ռայնիսա գերեզմանոցում։

Ճանաչում և մրցանակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1949 - Լատվիական ԽՍՀ վաստակավոր դերասան
  • 1950 - Ստալինյան երկրորդ կարգի մրցանակի դափնեկիր

Ստեղծագործոություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դերերը թատրոնում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռիգայի Բանվորական թատրոն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1932 - «Չքավորի ճշմարտությունը» Ջ. Հոլսվեթի -Փրկության բանակի սպա

Քրիստոնեական դրամատիկական թատրոն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1935 — «Ձկնորսի որդին» Վիլիս Լացիս — Սարթափունս
  • 1935 — «Մահից ուժեղ է սերը» Յան ՌայնիսՀեյլս
  • 1936 — «Տոն Սկանգալեում» Ե. Վուլֆ Կոսա
  • 1937 — «Պատանի սրտերի կամուրջ» Վ. Զոնբերգ— Մարտինիշ
  • 1937 — «Կախարդակա բանալի» Յա. Պետերսոն— Լեոնիդ

Լիեպայայի քաղաքային երաժշտադրամատիկական թատրոն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1938 — «Քաղցր շշից» Ռուդոլֆ Բլաումանիս — Մարտինշ
  • 1938 — «Արևամուտից առաջ» Գերհարդ Հաուպտման — Սթեյնից
  • 1939 — «Սրտի փուշ» Յա. Լեինշա— Պետերիս Պուփոլս
  • 1939 — «Պարտիզաններ» Մ. Զիվերթա— Տիլզիս
  • 1940 — «Երիտասարդությունը» Կ. Բանքիսա— Թիյունս
  • 1940 — «Կանացի ուժ» Աննա Բրիգադերե — Դավիս Քրասթս

Ընդմիջումից հետո:

Դաուգավպիլսի թատրոն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1940 — «Ջարդոտում» Բորիս Լավրենով — Գոդուն
  • 1940 — «Սեր և խարդավանք» Շիլլեր — Միլեր
  • 1940 — «Վերաքննիչ» Ն․ Գոգոլ — Խլոփով
  • 1941 — «Մայր» Կարել Չապեկ — Անդրե
  • 1941 — «Առանց մեղքի մեղավորները» Ա. Ն. Օստրովսկու — Միլովզորով

Ելգավայի թատրոն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1941— «Սալամեական ալկալդ» Պեդրո Կալդերոն — Պեդրո Կրեսպո
  • 1941 — «Սթրիդիտիս» Աննա Բրիգադերե — Թագավոր
  • 1942 — «Չինական վազա» Մ. Զիվերտա— Նոտարս

Լատվիական ԽՍՀ պատանի հանդիսատեսի պետական թատրոն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիլմագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1949 — Ռայնիս— Ռայնիս
  • 1955 — Նոր ափի մոտ — Ուլուպս
  • 1957 — Ձկնորսի որդին — Բանդերս
  • 1957 — Ռիտա — Էրիխ
  • 1960 — Քո երջանկությունը
  • 1960 — Փոթորկի շեմին — Պավուլանս
  • 1961 — Խաբվածները
  • 1963 — Գեներալը և մարգարտածաղիկները — էպիզոդ[2]
  • 1965 — «Տոբագոն» փոխում է ուղղությունը — Վիլսոնս
  • 1967 — Պատերազմ և խաղաղություն— Վոլցոգեն
  • 1967 — Գեներալ Ռախիմով — Յոախիմ Վերներ
  • 1967 — Պատերազմ տանիքների տակ — Շումախեր
  • 1968 — Ընդամենը մի կյանք — Ռոմանովսկու իշխան
  • 1969 — Նա մենակ չէր
  • 1969 — Ես, Ֆրանցիսկ Սկորինան… — Գլագովսկի
  • 1970 — Թագուհու ասպետը
  • 1970 — Կրակիր իմ փոխարեն — վանական
  • 1970 — Սատանայի ծառաները — Ռեբուս
  • 1971 — Աշխարհահռչակ տղան — Պարկեր
  • 1972 — Սատանայի ծառաները կախարդական ջրաղացի մոտ— Ռեբուս
  • 1972 — Վերջին նավահանգիստը
  • 1972 — Վաշինգտոնյան թղթակիցը — Երեկույթների վարպետը
  • 1972 — Ավերակները կրակում են — էպիզոդ
  • 1973 — Օլեգը ու Այնան — Պետերիս
  • 1973 — Կարմիր ագաթ — Ալյոնկայի պապը
  • 1973 — Դմիտրի Կանտեմիր — Կակավելա
  • 1974 — Կեռնեխը ու Քնարը — սուրբ հայրը

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Teātris un kino biogrāfijās : enciklopēdija / sast. un galv. red. Māra Niedra; māksl. Aleksandrs Busse. — Rīga : Preses nams, 1999-. — (Latvija un latvieši). 1.sēj. A-J. — 1999. — 462 lpp. : il. ISBN 9984-00-331-0 (լատիշերեն)
  2. Գեներալը և մարգարտածաղիկները(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում