Մինինի և Պոժարսկու հուշարձան
 | |
|---|---|
 Մինինի (կանգնած) և Պոժարսկու (նստած) հուշարձանը Վասիլի Երանելու տաճարի ֆոնի վրա | |
 | |
 | |
| Կոորդինատներ | 55°45′10″ հս․ լ. 37°37′21″ ավ. ե.HGЯO |
| Գտնվում է |  Մոսկվա |
| Կառուցվել է | 1918 |
| Շինության ձևը | պղնձե, արույրե հուշարձան |
| Կառուցել է | Նախագծի և կառուցման հեղինակ՝ Իվան Մարտոս |
| Ներկա վիճակը | Կանգուն |
Մինինի և Պոժարսկու հուշարձան (ռուս.՝ Па́мятник Ми́нину и Пожа́рскому), Իվան Մարտոսի կողմից ստեղծված պղնձե և արույրե քանդակախումբ, որը գտնվում է Մոսկվայի Վասիլի Երանելու տաճարի դիմաց՝ Կարմիր հրապարակում։
Թեմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հուշարձանը նվիրված է Կուզմա Մինինին և իշխան Դմիտրի Պոժարսկուն, ովքեր, հավաքելով համառուսական կամավորական բանակը և արտաքսելով լեհ-լիտվական համագործակցության ուժերին, վերջ դրեցին 1612 թվականի հոգսերի ժամանակաշրջանին։
Հարթաքանդակներ հուշարձանի պատվանդանին
Առջևի խորաքանդակը պատկերում է այն հայրենասերներ քաղաքացիներին, ովքեր զոհաբերել են իրենց սեփականությունը ի շահ հայրենիքի։ Ձախ կողմում՝ քանդակագործն է՝ Մարտոսը, ով երկու որդիներին տալիս է հայրենիքին (նրանցից մեկը մահացել է 1813 թվականին)
Հետևի խորաքանդակը պատկերում է իշխան Պոժարսկուն, ով Մոսկվայից դուրս է վտարում լեհերին
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հուշարձանի կառուցման ֆինանսավորումն իրականացվել է Նիժնի Նովգորոդ քաղաքից, որտեղից Մինինը և Պոժարսկին եկել էին փրկելու Մոսկվան։ Կայսեր Ալեքսանդր I-ի որոշմամբ հուշարձանը պետք է տեղադրվեր Կարմիր հրապարակում՝ Մոսկվայի Կրեմլի հարևանությամբ։ 1808 թվականին քանդակագործ Իվան Մարտոսի առաջարկած նախագիծը ճանաչվել է լավագույնը և 1813 թվականին հավանության է արժանացել այրի կայսրուհի Մարիա Ֆյոդորովնայի և Ռուսաստանի գեղարվեստի ակադեմիայի կողմից։ Ձուլման աշխատանքներն իրականացվել են 1816 թվականին Սանկտ Պետերբուրգում՝ օգտագործելով 1100 ֆունտ պղինձ։ Ֆինլանդիայից բերված գրանիտե երեք մասերից բաղկացած պատվանդանը նույնպես կերտվել է Սանկտ Պետերբուրգում։ Հուշարձանը Մոսկվա է տեղափոխվել և աշխատանքներն ավարտին են հասցվել ձմռանը։ Պայմանավորված Նապոլեոնի ներխուժմամբ Ռուսաստան՝ հուշարձանը չի բացվել մինչև 1818 թվականը։
Հուշարձանի կրկնօրինակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 2005 թվականի նոյեմբերի 4-ին Նիժնի Նովգորոդում բացվել է Զուրաբ Ծերեթելու կերտած Մինինի և Պոժարսկու հուշարձանը[1], որը Մոսկվայում գտնվող հուշարձանի կրկնօրինակն է՝ փոքր 5 սմ։ Այն տեղադրված է Նիժնի Նովգորոդի Կրեմլի պատի տակ, Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցու հարևանությամբ
- Մինինի և Պոժարսկու փոքրաքանդակ հուշարձանը (1818) գտնվում է Տագանրոգի գեղարվեստի թանգարանում
Որպես սիմվոլիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռուսական նամականիշերի վրա հուշարձանի պատկերն առաջին անգամ հայտնվել է 1904 թվականին, Մինինի ու Պոժարսկու նամականիշը՝ 1946 թվականին։
Միխայիլ Սկոտի, «Մինինն ու Պոժարսկին», 1850 թվական
Մինինի ու Պոժարսկու հուշարձանը 10 ռուբլու վրա, 1919 թվական
Մինինի ու Պոժարսկու հուշարձանը 100 ռուբլու վրա, 1919 թվական
Փոստային նամականիշ, ԽՍՀՄ, 1989 թվական
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Коваленская Н. Мартос (1752-1835) / Художник книги Н. Ю. Гитман. - М. - Л.: Гос. изд-во «Искусство», 1938. - 140, [2] с. - 5 000 экз. (в пер.)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Новость об открытии восстановленного храма Рождества Иоанна Предтечи и памятника Минину и Пожарскому в Нижнем Новгороде (4 ноября 2005) — сайт 1 канала.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հուշարձանի վերակառուցման և վերականգնման հայեցակարգը Archived 2016-03-26 at the Wayback Machine.
