Մեշա Սելիմովիչ
Մեշա Սելիմովիչ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | ապրիլի 26, 1910[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Տուզլա, Austro-Hungarian rule in Bosnia and Herzegovina, Ավստրո-Հունգարիա[4] |
| Վախճանվել է | հուլիսի 11, 1982[1][2][3][…] (72 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Բելգրադ, Սերբիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՀՍՖՀ[4] |
| Գերեզման | Բելգրադի Նոր գերեզմանատուն |
| Մասնագիտություն | գրող և համալսարանի դասախոս |
| Ազգություն | Bosniaks in Hungary? |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Հարավսլավիա և .svg){kind=small} Ավստրո-Հունգարիա |
| Կրթություն | Բելգրադի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետ |
| Գիտական աստիճան | գիտությունների դոկտոր |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Դերվիշն ու մահը |
| Անդամակցություն | Բոսնիա և Հերցեգովինայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիա, Սերբական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա[5], Սերբական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա[5] և Սերբիայի գրողների միություն |
| Աշխատավայր | Սարաևոյի համալսարան |
| Պարգևներ | ՆԻՆ մրցանակ[6][7] Q12637983? և АВНОЈ-а մրցանակ |
| Meša Selimović Վիքիպահեստում | |
Մեշա Սելիմովիչ (սերբ.՝ Меша Селимовић; ապրիլի 26, 1910[1][2][3][…], Տուզլա, Austro-Hungarian rule in Bosnia and Herzegovina, Ավստրո-Հունգարիա[4] - հուլիսի 11, 1982[1][2][3][…], Բելգրադ, Սերբիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՀՍՖՀ[4]), սերբ արձակագիր։
Ստեղծագործությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Դերվիշն ու մահը» վեպ-այլաբանության մեջ, որի սյուժեն վերցված է թուրքական տիրապետության տարիների Բոսնիայի պատմությունից, գրողը անդրադառնում է ընդհանուր-փիլիսոփայական նշանակություն ունեցող հարցերի։ Պատմությունը տվյալ դեպքում հանդես է գալիս, գրողի խոսքերով ասած, իբրև համամարդկային իրադրության ելակետ. այդ իրադրության նպատակն է բացահայտել անհատի ինքնագիտակցության նշանակությունը։
«Դերվիշը և մահը» (1966) վեպ է մի մարդու մասին, որին սովորեցրել են «լսել, համբերել և ապրել հանուն հավատի», ինքն իր հետ և հասարակության հետ նրա հարկադրական վեճի մասին։ Դերվիշ Ահմեդ Նուրուդդինը փորձում է փրկել ձերբակալված եղբորը և արդարություն է որոնում իշխանությունների մոտ։ Բայց, բախվելով անտարբերության և օտարացածության պատին, նա սկսում է պայքարել այդ նույն հասարակության օրենքներով, դիմելով պրովոկացիայի, մատնության, որը հանգեցնում է անմեղ մարդու բանտարկությանը, և, վերջապես դավաճանում է ընկերոջը։ Պայքարելով իշխանության դեմ, Նուրուդդինն ինքը դառնում է անարդարության և բռնության կրողներից մեկը և վճարում դրա համար հոգեկան դատարկությամբ և կյանքով։
Սելիմովիչի հաջորդ «Ամրոց» վեպում (1970) հերոսը՝ ուսուցիչ Ահմեդ Շաբոն, նույնպես պարտություն է կրում։ Իր համար անսպասելիորեն նա քաղաքի տերերին ասում է այն, ինչ մտածում է ժողովրդի տառապանքների, Խոտինի տակ իր ընկերների անիմաստորեն զոհվելու մասին։ Պատիժը խիստ է՝ հասարակությունը նրան արտաքսում է։ Ընկնելով այդքան դժվար վիճակի մեջ, Ահմեդը հանդես է բերում արտասովոր խիզախություն և հավատարիմ է մնում իրեն։ Նույնիսկ մահվան սպառնալիքի տակ նա չի հնազանդվում և հրաժարվում է կյանք ու բարօրություն դնել դավաճանության գնով։ Փառաբանելով անձնական մաքրությունն ու оրինավորությունը, Սելիմովիչը միաժամանակ ցույց է տալիս «անգործուն բարու» անզորությունը։ Եվ եթե «Դերվիշը և մահը» վեպում խռովարար Իսխակի կերպարը դեռ շատ մշուշապատ է, ապա «Ամրոցի» մեջ Ահմետ Շաբոյի արիությունը նշանակալից չափով քաջալերվում է խռովարար Ռամիզի գոյության, նրա խիզախության և համոզվածության շնորհիվ։ Հերոսը չի հավատում Ռամիզի պայքարի հաջողությանը, բայց հիանում է նրանով[8]։
Մեշա Սելիմովիչը հայերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դերվիշն ու մահը (վեպ), Ե., «Խորհրդային գրող», 416 էջ։ Սերբախորվաթերենից թարգմ.՝ Հովհաննես Հարությունյան։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 filmportal.de — 2005.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #118960717 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ 5,0 5,1 http://www.sanu.ac.rs/Clanstvo/IstClan.aspx?arg=1257
- ↑ Добитници Нинове награде за књижевност
- ↑ НИН online
- ↑ Արտասահմանյան գրականության պատմություն, Ե., Երևանի համալսարանի հրատ., 1985, էջ 636-637։
| ||||||||||||||||
