Մարդու իրավունքների միջազգային տրիբունալ
Մարդու իրավունքների միջազգային տրիբունալը (IHRT) խորհրդանշական տրիբունալ էր, որը տեղի է ունեցել Վիեննայում, (Ավստրիա)` 1995 թվականի հունիսին[1][2][3][4]։ Այն նախագահում էին բնապահպան և իրավապաշտպան Ֆրեդա Մայսներ-Բլաուն ու FORVM-ի խմբագիր Գերհարդ Օբերշլիկը և նվիրված էր 1945-1995 թվականներին Ավստրիայում լեսբուհիների, գեյերի, բիսեքսուալների և տրանսգենդերների հետապնդմանը։
Միջազգային կոմիտե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քանի որ կազմակերպիչները վախենում էին Ավստրիական Հանրապետության կողմից բռնաճնշումներից՝ միջազգային մարդու իրավունքների հանրության նշանավոր գործիչներին խնդրել են միանալ Միջազգային կոմիտեին և այդպիսով պաշտպանել շահերը[5]։ Անդամների թվում էին Ժակ Գայլոն՝ Պարթենիայի եպիսկոպոս, քաղաքական գործիչներ Մել Ռիդը (Մեծ Բրիտանիա), Սվենդ Ռոբինսոնը (Կանադա), Կլաուդիա Ռոթը (Գերմանիա) և Թերեզիա Ստոյսիցը (Ավստրիա), գրողներ Կունո Նյոբլը, Քրիստին Նոստլինգերը և Գերհարդ Ռոթը, Ռոբերտ Չեմբերսը （Ֆրանկֆուրտ), սոցիոլոգ Բերնդ Մարին և իրավապաշտպան Մանֆրեդ Նովակը (երկուսն էլ Վիեննա), քաղաքագետ Անտոն Պելինկան (Ինսբրուք), ինչպես նաև այլ ակադեմիական գիտնականներ, ինչպիսիք են Իգոր Ս. Կոնը (Մոսկվա), Ասա Գ. Ռախմանովան (Սանկտ Պետերբուրգ), Դուգլաս Սանդերսը (Վանկուվեր), Թեո Սենդֆորտը (Ուտրեխտ) և Քրիստոֆեր Ուիլյամսը (Պրեստոն, Մեծ Բրիտանիա), ինչպես նաև իրավապաշտպաններ, հրապարակախոսներ և ԼԳԲՏ ակտիվիստներ Բելգիայից, Դանիայից, Ֆրանսիայից, Նիդերլանդներից, Նորվեգիայից և Պերուից։
Սենատ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մայսներ-Բլաուի և Օբերշլիքի նախագահությամբ տրիբունալի ժյուրին կազմված էր Ավստրիայի քաղաքացիական հասարակության նշանավոր դեմքերից, այդ թվում՝ աստվածաբան Կուրտ Լյուտին, փիլիսոփաներ Ռուդոլֆ Բուրգերը և Օլիվեր Մարքարտը, գրողներ Յոզեֆ Հասլինգերը, Դորոն Ռաբինովիչին և Կատարինա Ռիեզեն, քաղաքագետներ Ֆրիեդրուն Հյումերը (Կանաչներ) և Ֆոլկեր Կիերը (Լիբերալ ֆորում), դերասանուհի Մերսեդես Էչերերը, հոգեթերապևտներ Ռոտրաուդ Պերները, Ալֆրեդ Պրիցը և Յուտա Զինեկերը, դատավոր Նորբերտ Գերստբերգերը, փաստաբաններ Նադյա Լորենցը և Ալֆրեդ Նոլը, մշակութաբան և ակտիվիստ Դիտեր Շրագեն, չորս լրագրող, խմբագիր, երկու արհմիութենական, երկու բժիշկ, ինչպես նաև մի քանի իրավապաշտպաններ։ Ժյուրիի կազմը փոխվել է տրիբունալի յոթ մասերից յուրաքանչյուրում՝ երդվյալ ատենակալների հատուկ փորձաքննության համաձայն։ Օրինակ՝ VII-ի ժյուրին. լայն հասարակության մեջ խտրականությունը բաղկացած էր չորս լրագրողներից՝ խմբագիրից, սոցիոլոգից, գրող Հասլինգերից, աստվածաբան Լյուտինից, դերասանուհի Էչերերից և հոգեթերապևտ Պերներից։
Դատական հետապնդում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իրավապաշտպան Քրիստիան Միշելիդեսը զբաղեցրել է գլխավոր դատախազի պաշտոնը։ Նա գլխավորում էր ավստրիական ԼԳԲՏ շարժման նշանավոր ներկայացուցիչների թիմը, որոնց թվում էին HOSI-ի Վիեննայի ակտիվիստներ Գուդրուն Հաուերը, Կուրտ Կրիկլերը և Վալտրաուդ Ռիգլերը և տրանսգենդերների ներկայացուցիչ Էլիզաբեթ Պիեշը։
Մեղադրող կողմը մեղադրանքներ է առաջադրել յոթ տարբեր ոլորտներում.
- Քրեական օրենսգիրք և Սահմանադրություն
- ՔԿԱԳ, ընտանիք, ամուսնություն, կենցաղային գործընկերություն
- Նացիստական ռեպրեսիաների փոխհատուցում
- ՁԻԱՀ-ը և սոցիալական հետևանքները
- Բանտ, հոգեբուժություն, զինված ծառայություններ, ոստիկանություն, ապաստանի իրավունք
- Խտրականություն աշխատանքային միջավայրում
- Խտրականություն հասարակության լայն շերտերում
Մեղադրանքը փաստելու համար բերվել են ցուցմունքներ։ Նրանք հայտնել են ոստիկանական հետապնդումների, բանտարկությունների, հոգեբուժական օգնության և էլեկտրաշոկային թերապիայի, աշխատատեղերի կորստի և հասարակական նվաստացման մասին։
Յուրաքանչյուր դեպքում Ավստրիայի Հանրապետությանը մեղադրում էին մարդու իրավունքների ոլորտում իր պարտավորությունները անտեսելու մեջ և, հետևաբար խախտել էր իր պարտավորությունը Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրում, որն ընդունվել էր ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից՝ 1948 թվականին Փարիզում։
Պաշտպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տրիբունալի յոթ մասերից վեցում պաշտպանական նստարանը դատարկ է մնացել[6]։ Ավստրիայի Հանրապետությունը հրաժարվել է պաշտպանվել։ Քաղաքական ներկայացուցիչներից շատերը կա՛մ անտեսել էին հրավերը, կա՛մ այն փոխանցել էին իրենց իսկ նախարարության որևէ գերատեսչության, որն այդպես էլ չպատասխանեց։ Արդարադատության նախարարության գերատեսչության ղեկավար Ռոլանդ Միկլաուի միայն մեկ երկար նամակով բացատրվում էր, թե ինչու է նա նախընտրել չմասնակցել։
Դատարանի առաջին օրը իշխող Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության անդամ, պատգամավոր Յոհաննես Յարոլիմը պաշտպանական նստարանին նստել է որպես դատարանի բարեկամ՝ չպաշտպանելով հանրապետությունը, այլշ հայտարարել է, որ համաձայն է պատժամիջոցի բոլոր փոփոխությունների հետ։ Նա անդրադարձել է կոալիցիոն գործընկեր Ավստրիայի ժողովրդական կուսակցության մերժմանը, որը փաստացի արգելափակում էր այս ոլորտում յուրաքանչյուր քայլ։
Ավստրիայի Հանրապետությունը մեղավոր է ճանաչվել բոլոր յոթ ոլորտներում։ Այնուամենայնիվ, երդվյալ ատենակալները ոչ միշտ էին լիովին համաձայնում մեղադրող թիմի պահանջներին։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Wiener Zeitung, June 10, 1995: "Österreich auf der Anklagebank" (Austria put in the dock)
- ↑ Internationales Menschenrechts-Tribunal: 50 Jahre Zweite Republik – 50 Jahre Unterdrückung von Lesben und Schwulen. Wien, 9. bis 12. Juni 1995, Vorsitz: Freda Meissner-Blau und Gerhard Oberschlick.[Programme of the Tribunal]
- ↑ Christian Michelides: Die Republik ist schuldig. Homosexualität und Strafrecht in Österreich, Teil 2: Die Verurteilungen seit 1950, in: Lambda Nachrichten 1/1996, 38–40 [The Republic is Guilty: Homosexuality and Penal Code, Part 2: The Verdicts since 1950]
- ↑ The IHRT was instigated by Christian Michelides in the Austrian Lesbian and Gay Forum, at its plenary session on November 1, 1994, at the Rosa Lila Villa in Vienna. During the debate preceding the vote, there was criticism of the term tribunal, but Gudrun Hauer convinced the assembly that the reference to the Russell Tribunal was appropriate. Hermes Phettberg raised concerns that the LGBT community in Austria was too weak to carry out such an ambitious endeavour. Nevertheless the motion was approved by a solid majority. In: Die Resolutionen des 4. Österreichischen Lesben- und Schwulenforums Alpenglühen, Diskussionsbeiträge und Entscheidungen des Plenums vom 1. November 1994, Wien 1996, p. 17 [Discussions and Decisions of the Plenary, November 1, 1994]
- ↑ At the time of the tribunal, in 1995, two paragraphs of the Austrian penal code still threatened every public endeavour of the LGBT community. §220 penalized the "Advertising for same-sex fornication and the fornication with animals" with up to six months of prison, §221 penalized the "Forming of associations benefiting same-sex fornication" with also up to six months of prison. Therefore all participants of the tribunal could have legally been brought to court and condemned.
- ↑ Österreich: Appell des 'Internationalen Menschenrechts-Tribunals' gegen die Diskriminierung von Homosexuellen und Transsexuellen in den Medien. Արխիվացված 2016-04-16 Wayback Machine In: IRIS 1995-7:12/36, Datenbank für juristische Informationen (IRIS), Issue 7/1995.