Մասնակից:Օմեգա/Ավազարկղ10
Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն, տնտեսապես Աֆրիկայի ամենազարգացած պետությունը։ Միևնույն ժամանակ ժամանակակից Հարավաֆրիկյան Հանրապետության բոլոր ոլորտների վրա մեծ հետք է թողել ապարտհեյդը։ Դեռևս բնակչության 50%, հիմնականում սևամորթները ապրում են աղքատության մեջ։ Բարձր է գործազրկության մակարդակը, ինչի հետևանքով շատ են նաև հանցագործությունները։
Արդյունաբերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հանքարդյունաբերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հարավաֆրիկյան Հանրապետության արդյունաբերության հիմանական ճյուղը հանդիսացել է հանքարդյունաբերությունը։ Արդյունահանվել է ավելի քան 40 տեսակի օգտակար հանածոներ՝ պղինձ, ոսկի, ածուխ, մանգան, երկաթի հանքաքարեր և այլն, բացառություն են կազմել նավթը, գազը և բոքսիտները։ Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունը զբաղեցրել է առաջին տեղը ոսկու արդյունահանմամբ։ Սակայն ոսկու արդյունահանումը տարեցտարի նվազել է։ Օրինակ 2001 թվականին արդյունահանել են 500 տոննա, իսկ 2004 թվականին` 346 տոննա։ Ռեկորդը գրանցվել է 1970 թվականին, երբ արդյունահանվել է շուրջ 1000 տոննա ոսկի։
Այլ ոլորտներում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բացի հանքարդյունաբերությունը, որպես արտահանման կարևորագույն ճյուղ և հիմանական եկամտի աղբյուր հանդիսացել է նաև սև մետալուրգիան, որը հիմնվել է տեղական հումքի վրա։ Զարգացել է նաև մետաղամշակումը, մեքենաշինությունը (արդյունաբերական սարքավորումներ, հանքարդյունաբերական սարքավորումներ, փոքր քանակությամբ դարբնագործական մամլիչների, մետաղահատ հաստոցների արտադրություն), քիմիական արդյունաբերությունը (նավթաքիմիական, թթուների, աղերի, ալկալիների, կալցինացված և կաուստիկ սոդայի, հանքային պարարտանյութերի արտադրություն), թեթև արդյունաբերությունը, գունավոր մետալուրգիան, փայտամշակումը, շինանյութի արտադրությունը, սննդի արդյունաբերությունը:
Մեքենաշինություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում դեռևս 20-րդ դարի կեսերին ավտոմոբիլային արդյունաբերությունը սկսել է զարգանալ և ուժեղ դիրքեր ձեռք բերել։ Ապարտհեիդի ռեժիմի փլուզումից հետո տեղական շուկան աճել է բնիկ աֆրիկյան բնակչության եկամուտների աճի հաշվին, և 21-րդ դարում մեքենաների արտադրությունն ավելի քան կրկնապատկվել է, 2015 թվականին հասնելով երկու երրորդ միլիոնի[1]։ Ավտոմեքենաների տարեկան արտադրությամբ երկիրը զբաղեցնում է 22-րդ տեղն աշխարհում և առաջինն` Աֆրիկայում[2]։ Ավտոարդյունաբերությունն ունի 36 հազար աշխատատեղ, տալիս է ՀՆԱ-ի 7,5 տոկոսը և երկրի արտահանման 10 տոկոսը։ 2013 թվականին APDP ավտոարտադրության ազգային ծրագիրը նախատեսել է մինչև 2020 թվականը տարեկան 1,2 մլն ավտոմեքենայի արտադրություն: Արտադրության մոտ մեկ երրորդը արտահանվել է, այդ թվում՝ ավելի քան կեսը զարգացած երկրներ (Ճապոնիա, Ավստրալիա, Եվրոպա, ԱՄՆ)։ Նաև արտադրվել և արտահանվել են բազմաթիվ ավտոմոբիլային բաղադրիչների։
Ավտոմեքենաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Levy Dart
-
Protea
-
Chrysler Valiant
-
Ford Perana
-
Ranger 1900
-
Mazda-626ZA
Սպորտային ավտոմեքենաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Birkin
-
Ford Marauder
-
Backdraft Cobra
-
Harper Type 5
Գյուղատնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղատնտեսություն Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում զարգացել է բարձր ինտենսիվ։ Մշակվել են հացահատիկ, շաքարեղեգ, ցիտրուսային մրգեր, բամբակ, եգիպտացորեն և այլ մերձարևադարձային մշակաբույսեր: Գյուղատնտեսական արտադրանքի մասնաբաժինը արտահանմամբ 2001 թվականին կազմել է 10,6 տոկոս (2004-ին՝ 12,2 տոկոս): Շաքարեղեգի աճեցմամբ աշխարհում Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունը 17-րդ տեղում է (2011 թվականին` 16,8 մլն տոննա), արևածաղկի մշակմամբ 8-րդ տեղում (2002 թվականին` 873,5 հազար տոննա), եգիպտացորենի մշակմամբ 7-րդ տեղում (2009 թվականին` 12,567 մլն տոննա): 2002 թվականին խոշոր եղջերավոր կենդանիների գլխաքանակը կազմել է 13,7 մլն գլուխ (19-րդ տեղ), ոչխարների գլխաքանակը՝ 29,1 մլն գլուխ (8-րդ տեղ):
Էներգետիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2000 թվականին երկրում էլեկտրաէներգիայի 93 %-ը արտադրվել է քարածով աշխատող ջերմաէլեկտրակայաններում, 2015 թվականին այդ ցուցանիշը նվազել է մինչև 80 %` արևայինի և հողմաէներգետիկայի ակտիվ զարգացման հաշվին: Գործել են ՀԷԿ-եր Օրանժ գետի վրա, Հիդրոակկումուլացնող էլեկտրակայանների մի շարք, ինչպես նաև Աֆրիկայում Քեյփթաունի մոտակայքում գտնվող միակ ատոմային էլեկտրակայանը: 2016 թվականի մարտին երկրի բոլոր էլեկտրակայանների ընդհանուր հզորությունը կազմել է մոտ 50 ԳՎտ, ինչը Աֆրիկայում խոշորագույն ցուցանիշ է: Էներգիայի արտադրությունը կազմել է 239 մլրդ կիլովատտ-ժամ(2012 թվականին)[3]։
Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մակրոէկոնոմիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
80-ականների սկզբին ասպարտհեյդի օրոք տնտեսությունը սկսել է անկում ապրել։ Չնայած երկրի հարստությանը, գնաճը կազմել է մոտ 15 %։ Գնաճի գագաթնակետը եղեղ է 1986 թվականին` 18,8 %։
Տարեթիվ | ՀՆԱ (մլրդ դոլար) | Գնաճը (տոկոս) |
---|---|---|
1980 | 80,547 | 14,2 |
1985 | 57,273 | 16,2 |
1990 | 111,998 | 14,3 |
1995 | 151,117 | 8,7 |
2000 | 132,964 | 5,4 |
2006 | 254,795 | 4,5 |
2015 | 317,3 | 4,8 |
Բնակչության եկամուտներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ http://www.oica.net/wp-content/uploads//Total-2015-Q4-March-16.xls
- ↑ Overview | OICA
- ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>
պիտակ՝ «CIA World Factbook: South Africa
» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: