Հերման Ջոզեֆ Մյուլլեր
Հերման Ջոզեֆ Մյուլլեր (անգլ.՝ Hermann Joseph Muller, դեկտեմբերի 21, 1890[1][2][3][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք[4] - ապրիլի 5, 1967[4][1][2][…], Ինդիանապոլիս, ԱՄՆ[4]), ամերիկացի գենետիկ, Թոմաս Մորգանի աշակերտը, ֆիզիոլոգիայի և բժշկության բնագավառում Նոբելյան մրցանակիր դափնեկիր (1946)՝ ռենտգենյան ճառագայթների ազդեցության տակ մուտացիաների հայտնաբերման համար։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմց և Ճապոնիայի Հիրոսիմա և Նագասակի քաղաքների ատոմային ռմբակոծությունից անմիջապես հետո նրա ստացած մրցանակը հանրության ուշադրությունը հրավիրեց ճառագայթահարման վտանգավոր հետևանքների վրա։ Աշխարհը մտնում էր սառը պատերազմի փուլ, իսկ Մյուլլերն օգնեց բարձրացնել հանրության ուշադրությունը միջուկային պատերազմի հնարավոր հետևանքների վրա[13]։ ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի (1933-1949, 1990 թ.) թղթակից անդամ։
Ռենտգենյան ճառագայթների հետևանքով գենային մուտացիայի հայտնաբերումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մյուլլերը 1926 թվականի ընթացքում ընթացքում կատարեց մի շարք կարևորագույն բացահայտումներ։ Նոյեմբերին, նա անցկացրել է երկու փորձարկումներ տարբեր ռենտգենյան ճառագայթների չափաբաժիններով։ Այդ փորձերի արդյունքում նա նկատեց հստակ քանակական հարաբերություն ճառագայթային եւ մահացու մուտացիաների միջև։ Բեռլինում կայացած հինգերորդ միջազգային գենետիկայի կոնգրեսում Մյուլլերի «Գենետիկ մոդիֆիկացիայի խնդիրները» խորագրով ելույթը սենսացիա առաջացրեց մամուլում։
Մյուլլերի միջազգային հեղինակության հետ մեկտեղ սկսեց ընդարձակվել նրա լաբորատորիան, քանի դեռ տեղի չէր ունեցել Մեծ դեպրեսիան։ Դա մի դժվար ժամանակահատված էր Մյուլլերի թե մասնագիտական, և թե անձնական կյանքում։ Գերհոգնածության և աճող ֆինանսական ճգնաժամի պատճառով Մյուլլերը 1932 թվականին ինքնասպանության փորձ կատարեց։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Мёллер Герман Джозеф // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/416856/Nobel-Prize/93434/The-prizes
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 https://www.gf.org/fellows/all-fellows/hermann-j-muller/
- ↑ Notable Names Database — 2002.
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1946 — Nobel Foundation.
- ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
- ↑ The Darwin-Wallace Medal — Linnean Society of London.
- ↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 255.
- ↑ http://shabat.am/article/45332/45332.html
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||||
- Դեկտեմբերի 21 ծնունդներ
- 1890 ծնունդներ
- Նյու Յորք քաղաքում ծնվածներ
- Ապրիլի 5 մահեր
- 1967 մահեր
- ԱՄՆ-ում մահացածներ
- Կոլումբիայի համալսարանի շրջանավարտներ
- Կոռնելի համալսարանի շրջանավարտներ
- Գուգենհայմի կրթաթոշակառուներ
- Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի բնագավառում Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ամերիկացի գիտնականներ
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Ռադիոկենսաբանություն
- Ամերիկացի նոբելյան մրցանակակիրներ
- Ամերիկացի սոցիալիստներ
- ԱՄՆ-ի գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Ամերիկացի աթեիստներ
- Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիայի անդամներ
- Հրեա նոբելյան մրցանակակիրներ
- ԽՍՀՄ ԳԱ թղթակից անդամներ
- Ամերիկացի կենսաբաններ