Իվան Շմալգաուզեն (կենսաբան)

Իվան Շմալգաուզեն; Иван Шмальгаузен
Ծնվել է	ապրիլի 11 (23), 1884; Կիև, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հոկտեմբերի 7, 1963 (79 տարեկան); Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Նովոդեվիչյան գերեզմանոց
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն, Ռուսական հանրապետություն, Խորհրդային Ռուսաստան և ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	կենդանաբան
Հաստատություն(ներ)	I. I. Schmalhausen Institute of Zoology?, Շևչենկոյի անվան համալսարան, Մոսկվայի պետական համալսարան, ՌԳԱ Ա. Ն. Սևերցովի անվան էկոլոգիայի և էվոլյուցիայի խնդիրների ինստիտուտ և Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի կենդանաբանության ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտ	կենսաբանություն, Էվոլյուցիոն կենսաբանություն, կենդանաբանություն և Մորֆոլոգիա
Անդամակցություն	Ուկրաինայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա և Լեոպոլդինա
Ալմա մատեր	Institute of biology of the Taras Shevchenko National University of Kyiv? և Սուրբ Վլադիմիրի անվան կայսերական համալսարան
Գիտական աստիճան	կենսաբանական գիտությունների դոկտոր
Գիտական ղեկավար	Ալեքսեյ Սևերցով
Եղել է գիտական ղեկավար	Boris Balinsky?, Mikhail Kirpichenko? և Merkury Sergeyevich Gilyarov?
Հայտնի աշակերտներ	Boris Balinsky?, Q12159537?, Aleksandr Prokofyevich Markevich? և Merkury Sergeyevich Gilyarov?
Պարգևներ	և A. O. Kovalevsky Prize?
Հայր	Իվան Շմալգաուզեն (բուսաբան)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Իվան Շմալգաուզեն (այլ կիրառումներ)

Իվան Իվանովիչ Շմալգաուզեն (ռուս.՝ Иван Иванович Шмальгаузен, ապրիլի 11 (23), 1884, Կիև, Ռուսական կայսրություն^[1] - հոկտեմբերի 7, 1963(1963-10-07)^[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ^[1]), խորհրդային կենսաբան, էվոլյուցիոն ուսմունքի տեսաբան։ ԽՍՀՍ ԳԱ (1935) և ուկրաինական ԽՍՀ ԳԱ (1922) ակադեմիկոս։ Ուկրաինական ԽՍՀ գիտությունների վաստակավոր գործիչ (1935)։

Ի․Ֆ․ Շմալգաուզենի որդին է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավարտել է Կիևի համալսարանը (1907), աշակերտել Ա․ Սևերցովին։ Եղել է Վորոնեժի (1918), Կիևի (1921) և Մոսկվայի (1939-1948) համալսարանների պրոֆեսոր։ 1930-1941 թվականներին Ուկրաինական ԽՍՀ ԳԱ կենդանաբանության և կենսաբանության, 1936— 1948 թվականներին՝ ԽՍՀՄ ԳԱ էվոլյուցիոն մորֆոլոգիայի համալսարանների տնօրեն։ Շմալգաուզենի գիտական աշխատանքները հիմնականում վերաբերում են կենդանիների համեմատական անատոմիայի ու սաղմնաբանության, էվոլյուցիոն մորֆոլոգիայի և այլքան, ինչպես նաև էվոլյուցիայի գործոնների ու օրինաչափությունների կենսակիբեռնետիկայի հարցերին։ Շմալգաուզենը ուսումնասիրել է օրգանիզմի ամբողջականությունը անհատական, պատմական զարգացման ընթացքում և տվել կայունացնող ընտրության տեսությունը, հետազոտել ինչպես էվոլյուցիոն պրոցեսի, այնպես էլ անհատական զարգացման մեխանիզմները, որպես ինքնակարգավորող համակարգեր։ Դրանով Շմալգաուզենը հարստացրել է Չ․ Դարվինի էվոլյուցիոն մատերիալիստական տեսությունը։ Պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով, ԽՍՀՄ ԳԱ Ի․ Մեչնիկովի անվան ոսկե և գերմանացի բնագետների «Լեոպոլդինա» ակադեմիայի Դարվինի անվանական մեդալով։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Шмальгаузен Иван Иванович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 525)։

[_1e57643547e29fb4-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Шмальгаузен Иван Иванович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[1]