Էլիել Սաարինեն

Էլիել Սաարինեն; ֆիններեն՝ Gottlieb Eliel Saarinen
Ի ծնե	ֆիններեն՝ Gottlieb Eliel Saarinen
Ծնվել է	օգոստոսի 20, 1873[…]
Ծննդավայր	Rantasalmi, Հարավային Սավո, Արևելյան Ֆինլանդիայի տարածշրջանային պետական վարչական գործակալություն, Eastern Finland Province, Ֆինլանդիա
Մահացել է	հուլիսի 1, 1950 (76 տարեկան)
Վախճանի վայր	Bloomfield Hills, Օկլենդ շրջան, Միչիգան, ԱՄՆ
Ոճ(եր)	մոդեռն, ար-դեկո, ինտերնացիոնալ ոճ և Jugendstil?
Կրթություն	Հելսինկիի պոլիտեխնիկական համալսարան և Former Real Lyceum?
Աշխատավայր	Միչիգանի համալսարան
Ուշագրավ աշխատանքներ	Helsinki Central Railway Station?
Պարգևներ	Ճարտարապետների ամերիկյան ինստիտուտի ոսկե մեդալ (1947), Թագավորական ոսկե մեդալ (1950), Կարլսրուեի տեխնոլոգիական ինստիտուտի պատվավոր դոկտոր (1933), Հարվարդի համալսարանի պատվավոր դոկտոր (1940), Քեմբրիջի համալսարանի պատվավոր դոկտոր (1940) և Ճարտարապետների ամերիկյան ինստիտուտի անդամ
	Eliel Saarinen Վիքիպահեստում

Էլիել Սաարինեն (ֆիններեն՝ Gottlieb Eliel Saarinen, օգոստոսի 20, 1873(1873-08-20)^[1]^[2]^[3]^[…], Rantasalmi, Հարավային Սավո, Արևելյան Ֆինլանդիայի տարածշրջանային պետական վարչական գործակալություն, Eastern Finland Province, Ֆինլանդիա^[3] - հուլիսի 1, 1950(1950-07-01)^[1]^[3]^[4], Bloomfield Hills, Օկլենդ շրջան, Միչիգան, ԱՄՆ^[5]^[3]), ֆինն ճարտարապետ և դիզայներ, ազգային ռոմանտիզմի հիմնադիրը ֆիննական ճարտարապետության մեջ։

Էրո Սաարինենի հայրը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանկության մի մասը անցկացրել է Սանկտ Պետերբուրգ նահանգի Գատչինայի մոտ գտնվող Շպանկովո գյուղում, որտեղ նրա հայրը՝ Յուխա Սաարինենը, ծառայել է որպես լյութերական ծխական համայնքի ղեկավար։ Սովորել է Գատչինայի պրոգիմնազիայում։ 1893-1897 թվականներին սովորել է Հելսինգֆորսի (Հելսինկի) համալսարանում (գեղանկարչություն) և Պոլիտեխնիկական ինստիտուտում (ճարտարապետություն)։ 1903-1923 թվականներին ապրել է Հելսինկիի հարևանությամբ գտնվող իր սեփական Վիտրես առանձնատանը՝ ճարտարապետական բյուրոյի իր գործընկերներ Արմաս Լինդգրենի և Գերման Գեզելիուսի հետ։ Սաարինենն ամուսնացել է երկու անգամ, 1904 թվականին երկրորդ անգամ ամուսնացել է Գեզելլիուսի քրոջ՝ Լոյեի հետ։ Այս ամուսնությունից ունեցել է երկու երեխա, աղջիկը՝ Եվա-Լիզան, որդին՝ Էրոն, ով հետագայում դարձավ ամերիկյան ամենահայտնի ճարտարապետը։ 1923 թվականին ընտանիքի հետ արտագաղթել է ԱՄՆ։

Սաարինենի նշանավոր գործը Հելսինկիի կայարանի շենքն է (1904-1914), այլ կառույցներից են՝ ֆիննական տաղավարը, Հելսինկիի Կենտրոնական կայարանը (1904–14) (1900) Փարիզի համաշխարհային ցուցահանդեսում, ստուդիա (1902) Վիտրեսկում (երկուսն էլ՝ Հերման Գեզելիուսի, Արմաս Լինդգրենի հետ), Ազգային թանգարանը (1902) Հելսինկիում։ 1923 թվականից աշխատել է ԱՄՆ-ում, 1937-ից՝ որդու՝ Էրո Սաարինենի հետ (եկեղեցի Միննեապոլիսում, 1950, Միննեսոթա նահանգ)։ Սաարինենի վաղ շրջանի քաղաքաշինական չիրականացված նախագծերը (հատկապես «Մեծ Հելսինգֆորս» նախագիծը, 1915-1918) զգալի ազդեցություն են ունեցել սկանդինավյան երկրների 1940-50-ական թվականներին քաղաքաշինության տեսության ու պրակտիկայի վրա։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 Kansallisbiografia (фин.) / M. Klinge — Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, Suomen Historiallinen Seura. — ISSN 1799-4349
↑ ^3,00 ^3,01 ^3,02 ^3,03 ^3,04 ^3,05 ^3,06 ^3,07 ^3,08 ^3,09 ^3,10 https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/eliel-saarinen/
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Sanna A. (unspecified title) — ISBN 978-88-6637-024-6, 978-88-6637-023-9, 978-88-6637-025-3

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլիել Սաարինեն

Ֆինլանդիայի ճարտարապետության թանգարան Archived 2017-03-06 at the Wayback Machine.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 106)։

[_9c6febb1b2b94e6c-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_0ab4be8bebd351d3-2] 2,0 ^2,1 Kansallisbiografia (фин.) / M. Klinge — Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, Suomen Historiallinen Seura. — ISSN 1799-4349

[_ed18b82ab0ba8f95-3] 3,00 ^3,01 ^3,02 ^3,03 ^3,04 ^3,05 ^3,06 ^3,07 ^3,08 ^3,09 ^3,10 https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/eliel-saarinen/

[_8be22c24b97d5ed1-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_04b6bbb5614098b7-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Sanna A. (unspecified title) — ISBN 978-88-6637-024-6, 978-88-6637-023-9, 978-88-6637-025-3

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]