Դոնդող (ուտեստ)
 | |
|---|---|
 | |
| Ուկրաինական խոհանոց, Բելառուսական խոհանոց և Ռուսական խոհանոց | |
| Ենթատեսակ | սննդամթերք, կերակուր և դոնդող |
| Հիմնական | խոզի միս և Տավարի միս |
 Aspics Վիքիպահեստում | |
Դոնդող (ստուդեն) — ուտեստ, որը թանձրանում է այնքան, մինչև վերածվի ժելեանման մասսայի։ Ստացվում է մսի կտորներով սառեցրած մսի արգանակից։ Ուտեստը հայտնի է դարձել 16-րդ դարից[1]։
Դոնդողը չի հանդիսանում դոնդողավոր ուտելիքների տարատեսակ, քանի որ ժելեանման կազմությունը չի հանդիսանում ժելեանման նյութերի (ժելատին կամ ագար-ագար) օգտագործման հետևանք, իսկ դոնդողը հանդիսանում է առանց հավելումների ուտեստ։
Դոնդողը և ստուդենը կարելի է ասել՝ նույն ուտեստներն են։ Ռուսաստանի հյուսիս-արևմտյան և հյուսիսային շրջաններում այս ուտեստին հիմնականում անվանում են ստուդեն, իսկ հարավային և հարավ-արևելյան շրջաններում՝ դոնդող[2]։ Բացի այդ, երբեմն դոնդող անվանումը կիրառվում է խոզի կամ խոզի և տավարի մսից ստացված արգանակի հետ, որպեսզի տարբերվի այն ուտեստից, որը ստացվում է միայն տավարի մսի արգանակից[2]։
Ստուդենը պատրաստվում է կովի գլխից, ուղեղից և 4 ոտքերից, սակայն միանգամայն թույլատրելի է օգտագործել ոտքերը՝ ավելացնելով մսի կտորներ, պոչը և այլն[3]։ Եթե խոսքը գնում է խոզի մսից պատրաստվող ստուդենի մասին, ապա կարելի է օգտագործել խոզի ականջները, պոչը, ոտքերը։
Գոյություն ունեն դոնդողի ազգային տարատեսակներ՝ վրացական մուժուժի, մոլդովական հավով ստուդեն և այլն։
Գերմաներեն Sülze (ստուդեն) բառից ծագել է ռուսական զելցը։
Տարբեր երկրներում ուտեստը ունի տարբեր անվանումներ՝
- Լեհաստան— «galareta»
- Բելառուս— «халоднае»
- Ուկրաինա— «холодець», «драглі»
- Լատվիա— «aukstā gaļa» կամ «galerts»
- Ռումինիա— «piftie» կամ «rǎcituri»
- Բուլղարիա— «пача»
- Սերբիա— «пихтије»
- Լիտվա— «šaltiena»
- Էստոնիա— «sült»
Շատ հաճախ ուտեստը մատուցվում է ծովաբողկի կամ մանանեխի հետ։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ см. Домострой
- ↑ 2,0 2,1 Похлёбкин, 2015
- ↑ Игорь Сокольский Русский холодец, заливное, галантин // Наука и жизнь. — 2017. — № 12. — С. 102—104.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Похлёбкин В.В. Холодец и холодное (с. 387—388). Студень (с. 341—342) // Кулинарный словарь. — М.: Э, 2015. — 456 с.
- Похлёбкин В.В. Русский студень (с. 29). Молдавский рэсол (студень из петуха) с. 107—108 // Национальные кухни наших народов. — М.: Лёгкая и пищевая промышленность, 1983. — С. 145. — 304 с.
- Студень // Краткая энциклопедия домашнего хозяйства. Том 2. — М.: Большая советская энциклопедия, 1959. — С. 607. — 772 с.
- Студни // Товарный словарь. Том 8 / Гл. ред. И.А. Пугачев. — М.: Госторгиздат, 1960.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դոնդող (ուտեստ)» հոդվածին։ |
| ||||||
