Դայնա Տայմինյա
Դայնա Տայմինյա լատիշ․՝ Daina Taimiņa | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | օգոստոսի 19, 1954 (68 տարեկան) Ռիգա, Լատվիական ԽՍՀ, Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն |
| Քաղաքացիություն |  Լատվիա և  ԱՄՆ |
| Մասնագիտություն | մաթեմատիկոս, տոպոլոգ, գիտության մասսայականացնող, համալսարանի դասախոս և վիզուալ արտիստ |
| Հաստատություն(ներ) | Կոռնելի համալսարան |
| Գործունեության ոլորտ | Տեղաբանություն, երկրաչափություն[1][2], մաթեմատիկա[2], հիպերբոլիկ երկրաչափություն[2], automata theory?[2], Մաթեմատիկայի պատմություն[2], handicraft?[2] և crocheting?[2] |
| Ալմա մատեր | Լատվիայի համալսարան (1990) և Ռիգայի առաջին պետական գիմնազիա |
| Տիրապետում է լեզուներին | ռուսերեն[3], լատիշերեն[2] և անգլերեն[2] |
| Գիտական ղեկավար | Rūsiņš Mārtiņš Freivalds? |
| Պարգևներ | |
| Ամուսին(ներ) | David W. Henderson? |
 Daina Taimina Վիքիպահեստում | |
Դայնա Տայմինյա (լատիշ․՝ Daina Taimiņa, անգլ.՝ Daina Taimina , օգոստոսի 19, 1954, Ռիգա, Լատվիական ԽՍՀ, Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն), լատվիացի մաթեմատիկոս Կոռնելի համալսարանից, մաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրթություն ստացել է Ռիգայում (Լատվիա), որտեղ 1977 թվականին գերազանցությամբ (լատ.՝ summa cum laude) ավարտել է Լատվիայի համալսարանը և 1990 թվականին ավարտին հասցրել տեսական համակարգչային գիտության իր ավարտականը աշխատանքը (Ռուսինիշ Մարիթնիշ Ֆրիվայլդսի ղեկավարությամբ)։ Այդ ժամանակ դոկտորական ատենախոսությունը պետք էր պաշտպանվեր Լատվիայի սահմաններից դուրս, ուստի նա այն պաշտպանեց Մինսկում (Բելառուս)։ Սա բացատրում այն փաստը, որ Տայմինյայի դոկտորականը պաշտոնապես Բելառուսի Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Մաթեմատիկայի ինստիտուտի կողմից։ 1991 թվականի Լատվիայի անկախ հռչակվելուց հետո Տեյմինան ստացել է իր մաթեմատիկայի դոկտորական աստիճանը Լատվիայի համալսարանից, որտեղ նա դասավանդել է 20 տարի։
Դայնա Տայմինյան 1996 թվականին միացել է Կոռնելի համալսարանի Մաթեմատիկայի ֆակուլտետին։ 1997 թվականին ներկա գտնվելով երկրաչափության գործնական սեմինարին, նա տեսել է փխրուն թղթից պատրաստված հիպերբոլիկ ինքնաթիռների մոդելներ, որոնք պատրաստվել էին երկրաչափ Ուիլյամ Տերստոնի կողմից[4]։ Նա որոշեց ավելի ամուր մոդելներ պատրաստել[4]։ Իր հաջողությունների շնորհիվ նա իր ամուսնու՝ Կոռնելի համալսարանի մաթեմատիկայի պրոֆեսոր Դեյվիդ Հենդեսոնի հետ սեմինար վարելու համար հրավիրվեց Կոռնելի համալսարան[5]։ Այդ մաթեմատիկական մոդելները ավելի ուշ տեղ գտան ամուսինների կողմից հրատարակած երկրաչափության մասին պատմող երեք գրքերում, որոցից ամենահայտնին «Փորփելով երկրաչափությունը․ Պատմության հետ էվկլիդեսյան և ոչ էվկլիդեսյան»։
Նրա աշխատանքը մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել Մեդիա ոլորտում։ Discover ամսագրում նրա մասին գրվել է «Հյուսված տեսություն» հոդվածը[6]։ The Times ամսագրի լրագրող Մարգարետ Ութթմեքը հարցազրույց է վերցրել Դայնա Թաիմինայից և Դեյվիդ Հենդերսոնից Կառավարության ամսագրի հետ Cabinet ամսագրի համար[7]։ Ավելի ուշ IFF (Institute For Figuring) ինստիտուտը «Հիպերբոլիկ տարածության ուղեցույց» վերնագրով գրքույկ է հրատարակել։
Տայմինյա 2012 թվականին Ամերիկայի Մաթեմատիկական Ասոցիացիայի կողմից արժանացել է Էյլեր գրական մրցանակին[8]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Czech National Name Authority Database as Linked Data, Báze národních jmenných autorit v podobě propojených dat
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Czech National Authority Database
- ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
- ↑ 4,0 4,1 «Body»։ www.math.cornell.edu
- ↑ York, Michelle (July 11, 2005), «Professor Lets Her Fingers Do the Talking», New York Times, https://www.nytimes.com/2005/07/11/nyregion/11cornell.html.
- ↑ «Knit Theory - DiscoverMagazine.com»։ discovermagazine.com
- ↑ Wertheim, Margaret (Winter 2004–2005), «Crocheting the Hyperbolic Plane: An Interview with David Henderson and Daina Taimina», Cabinet 16, http://www.cabinetmagazine.org/issues/16/crocheting.php.
- ↑ «2012 Euler Winner Announced - Mathematical Association of America»։ www.maa.org
- David W. Henderson, Daina Taimina Experiencing Geometry: Euclidean and non-Euclidean with History, Pearson Prentice Hall, 2005
Գրականութոյւն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Crafty Geometry: Mathematicians are knitting and crocheting to visualize complex surfaces», Science News, December 23, 2006, https://www.sciencenews.org/article/crafty-geometry.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Personal web page at Cornell University
- Strongly Connected Components, ACME Science, արխիվացված օրիգինալից 2011-06-22-ին, https://web.archive.org/web/20110622235612/http://acmescience.com/shows/scc-shows/678.
- Crochet and Math meet beautiful mind, Crochet Insider, արխիվացված օրիգինալից 2011-07-08-ին, https://web.archive.org/web/20110708204609/http://crochetinsider.com/interview/daina-taimina-crochet-and-math-meet-beautiful-mind.
- Daina Taimina, Community Arts Partnership, http://www.artspartner.org/artists/view/taimina-daina.html.
- Exhibition on Crocheting Hyperbolic Space, The Institute For Figuring, http://theiff.org/oexhibits/oe1.html.
| ||||||||||||
