Բրիանսոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Բրիանսոն
ֆր.՝ Briançon[1]
Զինանշան

ԵրկիրՖրանսիա Ֆրանսիա
Մակերես28,07 կմ²
ԲԾՄ1325 մետր
Բնակչություն10 561 մարդ (հունվարի 1, 2021)[2]
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
Փոստային դասիչ05100[3]
Պաշտոնական կայքville-briancon.fr(ֆր.)
Բրիանսոն (Ֆրանսիա)##
Բրիանսոն (Ֆրանսիա)
Բրիանսոն

Բրիանսոն (ֆր.՝ Briançon, ֆրանսերեն:  ( )), համայնք Ֆրանսիայում՝ Պրովանս-Ալպեր-Լազուր ափ երկրամասի Վերին Ալպեր դեպարտամենտում, որի կազմի մեջ մտնող նույնանուն շրջանի վարչական կենտրոնն է։ Զբաղեցնում է 28,07 քառակուսի կիլոմետր տարածք։ 2009 թվականի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 11 574[4]։

Հինհռոմեական ժամանակաշրջանում հայտնի է եղել Բրիգանսիո անունով (Brigantium) :

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրիանսոնը գտնվում է Դյուրանս, Գիզան և Սերվեյրետ գետերի միախառնման վայրի մերձակայքում, ծովի մակերևույթից միջին հաշվով 1326 մետր բարձրության վրա. նրա ամենաբարձր կետը ծովի մակերևույթից բարձր է 2.540, ամենացածր կետը՝ 1.167 մետր[5]։ Այն Ֆրանսիայի ամենաբարձրադիր քաղաքն է և այդ ցուցանիշով երկրորդն է Եվրոպայում ( Շվեյցարիայի Դավոս քաղաքից հետո)։ Դյուրանսի ընդարձակ գետահովիտը տարածվում է Բրիանսոնից դեպի հյուսիս՝ եզրափակվելով Իտալիայի դարպասը համարվող Մոնգենևրի լեռնանցքով, և դեպի հարավ՝ մինչև Գապ և Պրովանս։

Բրիանսոնը Մարսելի, Վալանսի, Փարիզի, ինչպես նաև շրջակա մեծ ու փոքր բնակավայրերի հետ կապված է թիվ 91 (գալիս է Գրենոբլից ) և թիվ 94 (մեկնարկում է Գափից) ազգային մայրուղիներով և երկաթուղով։ Քաղաքը համբավվել է իր պատմական կենտրոնով և ֆրանսիացի ռազմական ինժեներ Սեբաստիեն դը Վոբանի (1633–1707) նախագծերով ու հսկողությամբ կառուցված ամրություններով, որոնցից մի քանիսը 2008 թվականից ներառված են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում։ Բրիանսոնը նաև համբավավոր լեռնադահուկային հանգստավայր է, որի կենտրոնը գործում է 1941 թվականից Սեռ Շևալյեում։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատմական բնակչություն
ՏարեթիվԲնակ․տ․ ±%
1793 3023—    
1800 2666−1.78%
1806 2945+1.67%
1821 2835−0.25%
1831 2939+0.36%
1836 3455+3.29%
1841 4301+4.48%
1846 4309+0.04%
1851 4439+0.60%
1856 4601+0.72%
1861 4510−0.40%
1866 3579−4.52%
1872 4169+2.58%
1876 4491+1.88%
1881 5439+3.90%
1886 5777+1.21%
1891 6580+2.64%
1896 7177+1.75%
ՏարեթիվԲնակ․տ․ ±%
1901 7426+0.68%
1906 7524+0.26%
1911 7888+0.95%
1921 5013−4.43%
1926 5636+2.37%
1931 6822+3.89%
1936 7543+2.03%
1946 6671−1.22%
1954 8274+2.73%
1962 7570−1.11%
1968 8215+1.37%
1975 9489+2.08%
1982 9710+0.33%
1990 11 041+1.62%
1999 10 737−0.31%
2007 11 604+0.98%
2012 12 301+1.17%
2017 11 625−1.12%
Աղբյուր՝ EHESS[6] and INSEE (1968-2017)[7]

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրիանսոն (1981–2005 averages, extremes 1966–2005)ի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 17.0
(62.6)
17.2
(63)
21.4
(70.5)
22.9
(73.2)
29.4
(84.9)
31.8
(89.2)
34.3
(93.7)
33.3
(91.9)
30.2
(86.4)
27.6
(81.7)
22.8
(73)
18.3
(64.9)
34.3
(93.7)
Միջին բարձր °C (°F) 5.0
(41)
5.9
(42.6)
9.8
(49.6)
11.6
(52.9)
16.9
(62.4)
21.4
(70.5)
24.8
(76.6)
24.6
(76.3)
19.8
(67.6)
14.4
(57.9)
8.6
(47.5)
5.5
(41.9)
14.1
(57.4)
Միջին օրական °C (°F) 0.0
(32)
0.6
(33.1)
4.0
(39.2)
6.2
(43.2)
11.0
(51.8)
14.8
(58.6)
17.7
(63.9)
17.5
(63.5)
13.5
(56.3)
9.0
(48.2)
3.8
(38.8)
1.0
(33.8)
8.3
(46.9)
Միջին ցածր °C (°F) −5.0
(23)
−5.0
(23)
−1.7
(28.9)
0.9
(33.6)
5.2
(41.4)
8.1
(46.6)
10.5
(50.9)
10.4
(50.7)
7.2
(45)
3.7
(38.7)
−1.0
(30.2)
−3.6
(25.5)
2.6
(36.7)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −17.9
(−0.2)
−17.4
(0.7)
−18.4
(−1.1)
−10.7
(12.7)
−5.7
(21.7)
−0.2
(31.6)
2.4
(36.3)
1.4
(34.5)
−4.0
(24.8)
−8.1
(17.4)
−12.5
(9.5)
−16.9
(1.6)
−18.4
(−1.1)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 58.5
(2.303)
39.3
(1.547)
46.8
(1.843)
71.3
(2.807)
67.3
(2.65)
68.9
(2.713)
51.5
(2.028)
54.4
(2.142)
72.0
(2.835)
99.0
(3.898)
69.9
(2.752)
60.2
(2.37)
759.1
(29.886)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ 1.0 mm) 6.9 5.2 5.8 8.6 9.4 8.7 6.9 6.9 6.8 9.6 7.0 7.2 89.0
Միջին ամսական արևային ժամ 149.7 164.8 207.4 180.9 207.6 232.7 253.7 230.1 192.2 156.6 130.8 126.2 2232,6
աղբյուր: Meteo France[8]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Code officiel géographique
  2. Populations légales 2021The National Institute of Statistics and Economic Studies, 2023.
  3. Base officielle des codes postauxLa Poste, 2018.
  4. Populations légales 2009 [online] Institut national de la statistique et des études économiques (Insee). Dostupné online. (po francúzsky)
  5. Citácia elektronického dokumentu | vydavateľ = Institut national de l'information géographique et forestière (IGN) | titul = Répertoire Géographique des Communes | url = http://professionnels.ign.fr/ficheProduitCMS.do?idDoc=5323862 Արխիվացված 2011-05-02 Wayback Machine | jazyk = po francúzsky
  6. Cassini-Ehess|5879|Briançon
  7. Population en historique depuis 1968, INSEE
  8. «Briancon (05)» (PDF). Fiche Climatologique: Statistiques 1981–2010 et records (ֆրանսերեն). Meteo France. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 4-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բրիանսոն» հոդվածին։