Բիրջանդ
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Քաղաք | ||
---|---|---|
Բիրջանդ | ||
بيرجند | ||
Երկիր | ![]() | |
Ենթարկում | Իրան | |
Առաջին հիշատակում | 13-րդ դար | |
Մակերես | 42,8 կմ² | |
ԲԾՄ | 1 491 մ | |
Բնակչություն | 183 000 մարդ (2005) | |
Ժամային գոտի | UTC+3:30 | |
Պաշտոնական կայք | birjand.ir(պարս.) | |
| ||
Բիրջանդ (պարսկերեն՝ بيرجند)՝ քաղաք Իրանի արևելյան մասում, Հարավային Խորասան նահանգի վարչական կենտրոնը։
Մեկն է Իրանի ամենահամաչափ զարգացող քաղաքներից։ Երրորդ խոշորագույն քաղաքն է արևելյան Իրանում՝ Մաշհադ և Զահեդան քաղաքներից հետո։ Մեծ գյուղատնտեսական կենտրոն է և զաֆրանի, բարբարիսի և ձեռագործ գորգերի հայտնի արտահանող։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բիրջանդի մասին առաջին հիշատակումը պատմական գրականության մեջ վերաբերում է 13-րդ դարին, որտեղ այն ներկայացվում է որպես տարածաշրջանի ամենագեղեցիկ քաղաքներից մեկը։ Քաղաքի օդանավակայանն աշխատում է 1933 թվականից։ 1912-1914 թվականներին այստեղ աշխատել է ռուս արևելագետ Վ. Ա. Իվանովը։
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բիրջանդն ունի չոր անապատային կլիմա` տաք ամառներով և զով ձմեռներով։ Տեղումների քանակը ցածր է, հիմնականում բաժին է ընկնում ձմռանը և գարնանը։
![]() | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | տարին |
միջին առավելագույնը (°C) | 11,0 | 13,1 | 18,8 | 24,7 | 30,6 | 35,2 | 35,6 | 34,3 | 31,7 | 26,6 | 19,7 | 13,4 | 24,6 |
միջին նվազագույնը (°C) | 4,0 | 6,2 | 11,7 | 17,6 | 23,3 | 27,9 | 28,8 | 26,8 | 23,1 | 17,5 | 10,8 | 5,8 | 16,96 |
Աղբյուր՝ Ազգային օվկիանոսային և մթնոլորտային կազմակերպություն |
Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ասվում է, որ Բիրջանդի Շոկաթիյե դպրոցը Թեհրանի Պոլիտեխնիկումի հետ համարվում են առաջին ժամանակակից հանրակրթական դպրոցներն Իրանի բարձրագույն կրթական ոլորտում 19-րդ դարի կեսերին։ Այդ ժամանակից ի վեր, Բիրջանդը ձեռք է բերել առավելություն բարձրագույն կրթական ոլորտում և դարձել կարևոր վայր հետազոտությունների և զարգացման համար։
Քաղաքը ունի նաև հետևյալ բուհերն և գիտական հաստատությունները.
- Բիրջանդի համալսարան
- Բիրջանդի տեխնոլոգիական համալսարան
- Բիրջանդի բժշկական գիտությունների համալսարան
- Բրջենդի Իսլամական «Ազադ» համալսարան
- Կիրառական գիտությունների և տեխնոլոգիաների համալսարան
Բիրջանդի օդակայան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բիրջենդի օդակայանը գտնվում է ծայրամասային շրջանում։ Շնորհիվ Բիրջանդի աշխարհաքաղաքական դիրքի Իրանի արևելյան մասում, օդակայանը սկսել է աշխատել 1933 թվականին՝ որպես Իրանի 3-րդ օպերատիվ օդակայան։ Բիրջանդի օդակայանն առաջարկում է առանց դադարների ամենօրյա չվերթներ դեպի Թեհրան և Մաշհադ։ Այն դարձել է միջազգային օդակայան դեպի Մեդինա առաջին միջազգային չվերթից հետո։ 2009 թվականի հոկտեմբերին, թռիչքուղին 10/28 փակվել է հիմնարար վերանորոգման համար։ Թռիչքուղին ամրապնդվել և ընդլայնվել է 4000 մետր՝ տեղավորոն լայն ինքնաթիռներ։ Շինարարության ընթացքում բոլոր չվերթները դադարեցվել են, իսկ «Aseman» ավիաընկերությանը օգտվել է հին թռիչքուղուց և սկսել է ամենօրյա չվերթներ դեպի Թեհրան։
Բիրջանդի նշանավոր դեմքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ալ-Բիրջանդի, Ականավոր աստղագետ 16-րդ դարի
- Հակիմ Նեզարի Քուհեստանի
- իբն Հեսամ Քուսֆի
- Ամիր Շոկատ Ուլ-Մոլկ Ալամ
- Ամիր Ալի Շեիբանի, Հիմնադիր և առաջին տնօրեն Զոբ ահան Էսֆահան
- Սեյյեդ Մոհամմադ Տադայոն
- Ասադոլլահ Ալամ, Վարչապետ Իրանում Շահ Մուհամեդ Ռեզա Պահլավիի ժամանակով
- Սեյյեդ Ղոլամ Ռեզա Սաեիդի, Գրող
- Սիմա Բինա, Իրանի ժողովրդական երաժշտություն կատարող
- Ահմադ Կամյաբի Մասկ, Գրող և հայտնի գիտնական
- Մորտեզա Հասանպուր, The first man in nursing in Iran
- Մոհամմադ Հասան Գանժի, Գիտնական աշխարհագրության ոլորտում
- Մոհամադ Իսմաիլ Ռեզվանի, Գիտնական պատմության ոլորտում
- Մոհամմադ Ռեզա Հաֆեզնիա
- Ղոլամ Հոսեյն Շոկոուեի
- Կազեմ Մոամդնեջադ
- Շահ Սեյեդ Ալի Կազեմի
- Մոհամմադ Հոսսաին Ավատի
- Մոհամմադ Իբրահիմ Ավատի
- Սեյեդ Հասան Տահամի
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|