Բանեստո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բանեստո
Изображение логотипа
Տեսակբիզնես ձեռնարկություն, ձեռնարկություն և վարկային կազմակերպություն
Հիմնադրված է1902
ՎայրՄադրիդ, Իսպանիա
Երկիր Իսպանիա
ՏնօրենԱնա Բոտին
Արդյունաբերությունֆինանսական ծառայություններ և Ֆինանսական սպասարկման գործունեություն, բացառությամբ ապահովագրության և կենսաթոշակային ֆինանսավորման[1]
Աշխատողների թիվ8900 մարդ
Մայր ընկերությունGrupo Santander
ՍեփականատերGrupo Santander
 Banesto Վիքիպահեստում

Բանեստո (Banco Español de Crédito, S.A. Իսպաներեն արտասանություն՝ [ˈbaŋko espaˈɲol de ˈkɾeðito], Իսպանիայի վարկային բանկ, ավելի հայտնի որպես Բանեստո), ֆինանսավարկային (բանկային) գործունեություն ծավալող խոշոր ընկերություն Իսպանիայում։ Մինչև 1993 թվականին Իսպանիայի կառավարության պատմական միջամտությունը, որն առաջինն էր բանկային գործունեության պատմության մեջ, Բանեստոն երրորդ խոշորագույն ֆինանսական խումբն էր Իսպանիայում[2], որն ուներ շուրջ 1770 մասնաճյուղ, ինչպես նաև հինգերորդ խոշորագույն ընկերությունը՝ ըստ IBEX 35-ի (IBerian IndEX)[3]։

1993 թվականին բանկի գործադիր նախագահ Մարիո Կոնդեի կողմից Ջ․ Մորգանի հետ պլանավորված կապիտալի հավակնոտ աճը դարձավ Եվրոպայի պատմության մեջ խոշորագույն վերակառուցման պլանը, որը ներառում էր ակտիվների վաճառք և 1,2 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի իրավունքների թողարկում, որից հետո ակնկալվում էր, որ Բանեստոն կդառնա ամենամեծ ֆինանսական ծրագիրը Եվրոպայում[4]։ Թեև ի սկզբանե ընդունվել էր Իսպանիայի բանկի կողմից, այն հետագայում հիասթափվեց ֆինանսական թափանցիկության հիման վրա միջամտությունից հետո։

1987 թվականի հոկտեմբերին Մարիո Կոնդեն և Խուան Աբելոն դարձան Բանեստոյի հիմնական բաժնետերերը[5]։ Նոյեմբերի 30-ին Կոնդեն նշանակվեց գործադիր նախագահ՝ պաշտոնավարելով 1987 թվականի դեկտեմբերի 16-ից մինչև 1993 թվականի դեկտեմբերի 29-ը[6][7]։

Հաշվի առնելով Բանեստոյում նախապես գնահատված 3,6 միլիարդ եվրո (մոտավորապես 7,2 միլիարդ ԱՄՆ դոլարին համարժեք)[8] ֆինանսական ճեղքը՝ 1993 թվականի դեկտեմբերի 28-ին Լուիս Կառլոս Կրուասիեն՝ Comisión Nacional del Mercado de Valores-ի նախագահը, որոշեց առևտուրը դադարեցնել Բանեստոյին, իսկ Իսպանիայի բանկի կառավարիչ Լուիս Անխել Ռոխոն տեղեկացրեց բանկային կազմակերպության միջամտության մասին՝ Ալֆրեդո Սաենս Աբադին հանձնարարելով նախագահել Բանեստոյի տնօրենների խորհուրդը ժամանակավոր հիմունքներով[9]։ Կոնդեն 1994 թվականի դեկտեմբերից մինչև 1995 թվականի հունվարը մնաց կանխարգելիչ կալանքի տակ[10]։ Նա դատապարտվել է 10 տարվա ազատազրկման 2000 թվականի մարտին Audiencia Nacional-ի կողմից (2002 թվականին Գերագույն դատարանի կողմից պատժաչափը բարձրացվել է 20 տարվա ազատազրկման)[10]։ Նա բանտում անցկացրել է 11 տարի՝ մինչև պայմանական վաղաժամկետ ազատվելը[11]։

Միջամտությունից հետո BBV-ի մենեջերների թիմը՝ Ալֆրեդո Սաենսի գլխավորությամբ, ստանձնել էր բանկի նախնական հսկողությունը և պատասխանատու էր բարելավման պլանի կատարման համար։ 1994 թվականի ապրիլի 25-ին Banco Santander-ը վերահսկողություն ձեռք բերեց բանկի նկատմամբ՝ հաղթելով Իսպանիայի բանկի կողմից անցկացված աճուրդում՝ այդպիսով դառնալով իսպանական խոշորագույն ֆինանսական խումբը։ Այն առաջարկել է 313,5 միլիարդ պեսետա (2 միլիարդ ԱՄՆ դոլար), ինչը նշանակում է մեկ բաժնետոմսի համար 762 պեսետայի առաջարկ՝ BBV-ի կողմից առաջարկված 667 պեսետայի և Արգենտարիայի 566-ի դիմաց[12]։

2012-ին Santander-ը հայտարարել է, որ միավորելու է Բանեստոն և կվերափոխի իր բոլոր ստորաբաժանումներն ու գրասենյակները[13]։

Բանեստոյի մասնաճյուղը Օվիդեոյում, Իսպանիա

Իսպանիայից դուրս Բանեստոն հայտնի դարձավ որպես հեծանվային թիմի հովանավոր, որը ներկայացնում էր Միգել Ինդուրաինը՝ առաջին արշավորդը, որը հաղթեց հինգ անընդմեջ Տուր դը Ֆրանս։ Թիմն այժմ հայտնի է որպես Movistar Team:

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բանեստոյի նախկին լոգոն

Banco Español de Crédito-ն արմատավորված է ֆրանսիական սեփականություն հանդիսացող բանկային ընկերությունում, որը Իսահակ Պերեյրի կողմից ստեղծվել է Մադրիդում 1856 թվականի հունվարի 28-ին, վարկային ընկերությունների մասին նոր օրենքի համաձայն, որը կրում է Sociedad de Crédito Mobiliario Español անվանումը[14]։ Ընկերությունը հիմնականում նվիրված էր Իսպանիայի կառավարության բյուջեի դեֆիցիտը ծածկելուն՝ պետական պարտքի ձեռքբերման և հանրային ընկերություններին ֆինանսական վարկերի տրամադրման միջոցով։

Իսպանա-ամերիկյան պատերազմից հետո, 1900 թվականի Ռայմունդո Ֆերնանդես Վիլյավերդեի ֆինանսական բարեփոխումներից և նախկին ամերիկյան գաղութների կապիտալների հայրենադարձումից հետո բաժնետերերը որոշում են լուծարել ընկերությունը և հիմնել նորը՝ Իսպանիայի վարկային բանկը 1902 թվականի մայիս, 20 միլիոն պեսետa կապիտալով, որը ներկայացված է 80,000 բաժնետոմսով՝ 250 պեսետa անվանական արժեքով։ Բանկի խթանողը ֆրանսիական խումբն էր, որի նախագահն էր Գուստավո Պերեյրը՝ Հյուսիսային Իսպանական երկաթուղիների ընկերության ադմինիստրատորը։ Այս նախաձեռնությանը միացել են Կայետանո Սանչես Բուստիլյոն և Լեոն Կոկանը (Banco Hipotecario de España-ի փոխտնօրեն) իսպանացի ներդրողների խմբի անունից։ Առաջին շտաբը՝ Կահույքի վարկային ընկերության շենքը, գտնվում էր Պասեո դե Ռեկոլետոսում, Մադրիդ։

1940 թվականից Բանեստոն սկսեց այլ կազմակերպությունների ընդլայնման և կլանման գործընթաց, որոնք այն դասեցին իսպանական ամենահայտնի բանկերի շարքում։ 1955-ին Բանեստոն ձեռք բերեց Banco de Vitoria-ն, որը նա պահպանեց որպես դուստր ձեռնարկություն մինչև 2003-ի ամբողջական ինտեգրումը, իսկ 1978-ին ձեռք բերեց Banco Coca-ն, որն այն ժամանակ նախագահում էր Իգնասիո Կոկան։

Բանեստոն ձեռք է բերել Banco del Pacífico-ն 1991 թվականին և ինտեգրել է այն։ 1993 թվականին այն գնեց Banco de Concepción-ը, սակայն միաձուլումը կասեցվեց, երբ Իսպանիայի բանկը միջամտեց Բանեստոյին։ Երբ Banco Santander-ը ձեռք բերեց Բանեստոն 1994 թվականին, նրանք վաճառեցին Բանեստոն Ուրուգվայում, Չիլիում և Banco Shaw-ին Արգենտինայում։ Banesto Chile-ն վաճառվել է Banco Hipotecario de Fomento de Chile-ին (BHIF): 1998 թվականին BBVA-ն գնել է BHIF-ը։

Անա Պատրիսիա Բոտինը՝ Սանտանդերի նախագահ Էմիլիո Բոտինի դուստրը, զբաղեցրել է բանկի գործադիր նախագահի պաշտոնը 2002-2010 թվականներին, ապա նա տեղափոխվել է Santander UK-ի գործադիր տնօրենի պաշտոնին։

2012 թվականի դեկտեմբերին Santander Group-ը հայտարարել է, որ կգնի Բանեստոյի մնացած 10%-ը, որը ներկայումս իրեն չի պատկանում, և կմիավորի բիզնեսը Իսպանիայում գոյություն ունեցող Banco Santander բիզնեսի հետ[15]։

1993 թվականի ճգնաժամ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1993 թվականի դեկտեմբերին Իսպանիայի Ազգային ֆոնդային բորսայի հանձնաժողովը (Comisión Nacional del Mercado de Valores) կասեցրել է Բանեստոյի բաժնետոմսերի առևտուրը 6,56% և 6,8%[2] գնահատված արժեքի անկումից հետո՝ 2,135-ից մինչև 1,995 իսպանական պեսետա և վարկերի ժամկետանցության կտրուկ աճի պատճառով, որը դիտարկվել է իսպանական կառավարության կողմից նախորդ եռամսյակում՝ 1993 թվականի երրորդ եռամսյակում[16]։

Ալֆրեդո Պաստորը՝ այն ժամանակվա էկոնոմիկայի պետական քարտուղարը, հայտարարեց, որ Իսպանիայի բանկի տեսուչները եկել էին այն եզրակացության, որ Բանեստոն ռեսուրսներ չունի պարտավորությունները ծածկելու համար, և որ բանկի ղեկավարությունն ի վիճակի չէ ապահովել անհրաժեշտ ֆինանսավորում՝ իրավիճակը շտկելու համար[2]։ Իսպանիայի կառավարությունը հեռացրեց նախագահ Մարիո Կոնդեին՝ փոխարինելով նրան հինգ այլ մասնավոր բանկերի ներկայացուցիչներով՝ BBV (այժմ BBVA), BCH (այժմ՝ Santander), Argentaria, Banco Popular Español ևSantander[2][16]։

Banco Español de Crédito, Բարսելոնա

Ըստ The New York Times-ի, բանկը ստիպված էր նաև ընդունել, որ ակտիվների որոշ վաճառքից ստացված շահույթն ու եկամուտն ուղղում է վարկերի կորուստների պահուստներին[2]։ Իսպանական El Pais թերթը ֆինանսական ռեսուրսների պակասը անվանել է «փոս», որը տարբեր գնահատականներ ունի[16]։

Բրիտանական The Independent թերթը նշում է, որ պակասորդը կազմում է 605 միլիարդ պեսետա[17], որը հավասար է 7,1 միլիարդ դոլարի 2019 թվականի հունվարի դրությամբ (5,6 միլիարդ ֆունտ ստեռլինգ

Նախագահներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1902–1906 Կայետանո Սանչես Բուստիլյո
  • 1906–1913 Մանուել Գոնսալես Լոնգորիա
  • 1913–1927 Մանուել Գարսիա Պրիետո
  • 1927–1933 Մարքիզ Կորտինայի
  • 1933–1960 Պաբլո Գառնիկա Էչևարիա
  • 1960–1970 Մարքիզ Դելեյտոզա
  • 1970–1984 Խոսե Մարիա Ագիրե Գոնսալո
  • 1984–1988 Պաբլո Գառնիկա Մանսի
  • 1988–1993 Մարիո Կոնդե Կոնդե
  • 1993–2002 Ալֆրեդո Սաենս Աբադ
  • 2002–2010 Անա Պատրիցիա Բոտին-Սանզ
  • 2010–2013 Անտոնիո Բասագոյտի Գարսիա-Տունյոն

Հովանավորչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2009 թվականից սկսած Բանեստոն հովանավորեց կանանց գոլֆի մինի-շրջագայություն՝ ութ միջոցառումներով, բոլորն Իսպանիայում[17]։

2010 թվականի հյուրախաղերի ընթացքում նախատեսված էր յոթ միջոցառում[18]։

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բանեստո» հոդվածին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 20th Century Press Archives — 1908.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Riding, Alan (1993 թ․ դեկտեմբերի 29). «Ambitious Bank in Spain Stumbles and Is Taken Over». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 12-ին.
  3. Villaécija, Raquel (2011 թ․ ապրիլի 11). «Banesto: el declive de un gigante» [Banesto: The Decline of a Giant]. El Mundo (իսպաներեն). Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 12-ին.
  4. Webster, Justin (1994 թ․ հունվարի 9). «J.P. Morgan caught up in a Spanish Inquisition: The American blue-chip bank prides itself on making sound investments, but its role in the Banesto crisis may blow its credibility». The Independent. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 12-ին.
  5. «Mario Conde, de banquero de moda a condenado» [Mario Conde, from fashionable banker to condemnation]. ABC (իսպաներեն). 2002 թ․ հուլիսի 29.
  6. Cuartango, Pedro G. (2016 թ․ ապրիլի 12). «Soberbio, ambicioso y amoral» [Proud, Ambitious and Amoral]. El Mundo (իսպաներեն). Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 12-ին.
  7. «De estudio sobre la intervención del Banco Español de Crédito» [Study on the intervention of the Spanish Credit Bank] (PDF). Diario de Sesiones del Congreso de los Diputados (իսպաներեն) (323). 1994 թ․ հոկտեմբերի 19.
  8. Noceda, Miguel Ángel (2016 թ․ ապրիլի 12). «Mario Conde: The brief but brilliant career of a failed banker». El País.
  9. «El año que cambio Banesto» [The Year Banesto Changed]. El País. 1994 թ․ դեկտեմբերի 28.
  10. 10,0 10,1 Remírez Ganuza, Carmen (2002 թ․ հուլիսի 30). «El Supremo eleva de 10 a 20 años la condena impuesta a Mario Conde por el 'caso Banesto'» [The Supreme Court increases the sentence imposed on Mario Conde for the 'Banesto case' from 10 to 20 years]. El Mundo (իսպաներեն).
  11. «Detenido Mario Conde, acusado de blanquear y repatriar el dinero saqueado a Banesto» [Mario Conde arrested, accused of laundering and returning the looted money to Banesto]. Faro de Vigo (իսպաներեն). 2016 թ․ ապրիլի 12. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 12-ին.
  12. «Santander compra Banesto por 313,000 millones y se convierte en el líder bancario» [Santander acquires Banesto for 313,476 million]. El País (իսպաներեն). 1994 թ․ ապրիլի 26. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 12-ին.
  13. «Santander absorbs Banesto and Banif and shuts branches». BBC News. 2012 թ․ դեկտեմբերի 17. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  14. Faus Mompart, Esteban María (2001). Regulación y desregulación: notas para la historia de la banca española [Regulation and Deregulation: Notes for the History of Spanish Banking]. Barcelona: Peninsula. էջեր 46–47. ISBN 978-8483073810.
  15. «Santander absorbs Banesto and Banif and shuts branches». BBC News. 2012 թ․ դեկտեմբերի 17. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  16. 16,0 16,1 16,2 «El 'agujero' de Banesto supera los 370.000 millones» [Banesto's 'hole' exceeds 370,000 million]. El País (իսպաներեն). 1993 թ․ դեկտեմբերի 29. ISSN 1134-6582. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 12-ին.
  17. «Clasificación General Circuito 2009». Banesto Golf Tour. 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
  18. «Clasificación General Circuito 2009». Banesto Golf Tour. 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.