Անաքսիմանդրոս
 Άναξίμανδρος |
|
|---|---|
|
|
| Ծնվել է | մ. թ. ա. 610[1] Միլետ[2][1] |
| Մահացել է | մ. թ. ա. 547[1] Միլետ |
| Ուղղություն | Pre-Socratic philosophy և Միլեթյան դպրոց |
| Մասնագիտություն | փիլիսոփա[1], աստղագետ, մաթեմատիկոս և աշխարհագրագետ[1] |
| Տիրապետում է լեզուներին | հին հունարեն[1] |
| Ուսուցիչ | Թալես Միլեթացի[3][1] |
| Աշակերտներ | Պյութագորաս և Անաքսիմենես |
| Anaximander Վիքիպահեստում | |
Անաքսիմանդրոս (հին հուն․՝ Άναξίμανδρος, մ. թ. ա. 610[1], Միլետ[2][1] - մ. թ. ա. 547[1], Միլետ), հին հույն փիլիսոփա, աստղագետ, աշխարհագետ։
Ծնվել է Միլեթոս քաղաքում։ Նա շարունակում է Թալեսի գիտական հետազոտությունները և առաջին անգամ իր եզրակացությունները շարադրում արձակ ձևով իր մի գրվածքի մեջ, որ անվանել է «Բնության մասին»։ Այս գիրքը մեզ չի հասել։
Անաքսիմանդրոսն առաջինն է, ով նկարել է երկրի քարտեզը։ Քարտեզը նկարվել է առաջին անգամ Եգիպտոսում, բայց այնտեղ նկարել են առանձին մարզեր և այն էլ եգիպտական աշխարհագրական պատկերացումները Նեղոսի հովտի սահմաններից հեռու չի թափանցել, բայց Անաքսիմանդրոսը տվել է ամբողջ երկրագնդի քարտեզը և դրանով հիմք դրել աշխարհագրական գիտությանը։ Նա հայտնագործել է նաև առաջին արեգակնային ժամացույցը (գնոմոն)[4]:
Ապեյրոնի գաղափարը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անաքսիմանդրոսը եղել է Թալեսի աշակերտը, ում նա չէր կարողանում համոզել, որ ամեն ինչի սկիզբը ջուրն է։ Ըստ նրա՝ ամեն ինչ սկիզբն ապեյրոնն է։ Այս բառը թարգմանվում է երեք տարբեր իմաստներով՝ սկզբնապատճառ, անորոշ, անսահման, որոնք հանդես են գալիս միասին։ Ապեյրոնը գիտական վերացարկում է. մտային, հորինված, արհեստական էություն, որն իր բնույթով զգայական չէ։ Անաքսիմանդրոսն զգում էր, որ նյութական երևույթից այն կողմ պետք է լինի մի ուրիշ էություն, որն էլ հենց պետք է լինի այդ նյութականի պատճառը։ Ըստ նրա՝ ապեյրոնը ծերանալ չունի, այն անմահ է ու անոչնչանալի, ապեյրոնն ինքն է ստեղծում ամեն ինչ։ Ապեյրոնից են առաջանում նախ հակադրությունները՝ տաքն ու սառը, չորն ու թացը, ծանր ու թեթևը և այլն, որոնցից հավերժական շարժման ու անհրաժեշտության միջոցով առաջանում է զգայական աշխարհի բոլոր ձևերը. Աշխարհն առաջանում է ապեյրոնից և պարբերաբար ապեյրոնի է վերածվում. այսինքն՝ աշխարհը պարբերաբար կործանվում է և նորից առաջանում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Nouveau Dictionnaire des auteurs de tous les temps et de tous les pays — Т. 1. — С. 87.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (untranslated title)
- ↑ Dictionnaire des philosophes antiques I, He's very mandilon — С. 192.
- ↑ Ա.Առաքելյան (1968). Հունական գրականության պատմություն. Երևան: «Լույս». էջ էջ 156.
|
||||||||||
