Անաքսիմանդրոս

Անաքսիմանդրոս; Άναξίμανδρος
Ծնվել է	մոտ. մ. թ. ա. 610 Միլետ, Հին Հունաստան
Մահացել է	մ. թ. ա. 547, մ. թ. ա. 556, մ. թ. ա. 546, ոչ վաղ քան մ. թ. ա. 546 կամ մոտ. մ.թ.ա. 540-ականներ Միլետ, Թուրքիա
Ուղղություն	Pre-Socratic philosophy և Միլեթյան դպրոց
Մասնագիտություն	փիլիսոփա, աստղագետ, մաթեմատիկոս, աշխարհագրագետ և ֆիզիկոս
Գործունեության ոլորտ	փիլիսոփայություն
Տիրապետում է լեզուներին	հին հունարեն
Ազդվել է	Թալես Միլեթացի
Ուսուցիչ	Թալես Միլեթացի
Աշակերտներ	Պյութագորաս և Անաքսիմենես
	Ներշնչվել է
	Anaximander Վիքիպահեստում

Անաքսիմանդրոս (հին հուն․՝ Άναξίμανδρος, մոտ. մ. թ. ա. 610^[1], Միլետ, Հին Հունաստան^[2]^[3] - մ. թ. ա. 547^[3], մ. թ. ա. 556^[4], մ. թ. ա. 546^[2], ոչ վաղ քան մ. թ. ա. 546 կամ մոտ. մ.թ.ա. 540-ականներ, Միլետ, Թուրքիա), հին հույն փիլիսոփա, աստղագետ, աշխարհագետ։

Ծնվել է Միլեթոս քաղաքում։ Նա շարունակում է Թալեսի գիտական հետազոտությունները և առաջին անգամ իր եզրակացությունները շարադրում արձակ ձևով իր մի գրվածքի մեջ, որ անվանել է «Բնության մասին»։ Այս գիրքը մեզ չի հասել։

Անաքսիմանդրոսն առաջինն է, ով նկարել է երկրի քարտեզը։ Քարտեզը նկարվել է առաջին անգամ Եգիպտոսում, բայց այնտեղ նկարել են առանձին մարզեր և այն էլ եգիպտական աշխարհագրական պատկերացումները Նեղոսի հովտի սահմաններից հեռու չի թափանցել, բայց Անաքսիմանդրոսը տվել է ամբողջ երկրագնդի քարտեզը և դրանով հիմք դրել աշխարհագրական գիտությանը։ Նա հայտնագործել է նաև առաջին արեգակնային ժամացույցը (գնոմոն)^[7]:

Ապեյրոնի գաղափարը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անաքսիմանդրոսը եղել է Թալեսի աշակերտը, ում նա չէր կարողանում համոզել, որ ամեն ինչի սկիզբը ջուրն է։ Ըստ նրա՝ ամեն ինչ սկիզբն ապեյրոնն է։ Այս բառը թարգմանվում է երեք տարբեր իմաստներով՝ սկզբնապատճառ, անորոշ, անսահման, որոնք հանդես են գալիս միասին։ Ապեյրոնը գիտական վերացարկում է. մտային, հորինված, արհեստական էություն, որն իր բնույթով զգայական չէ։ Անաքսիմանդրոսն զգում էր, որ նյութական երևույթից այն կողմ պետք է լինի մի ուրիշ էություն, որն էլ հենց պետք է լինի այդ նյութականի պատճառը։ Ըստ նրա՝ ապեյրոնը ծերանալ չունի, այն անմահ է ու անոչնչանալի, ապեյրոնն ինքն է ստեղծում ամեն ինչ։ Ապեյրոնից են առաջանում նախ հակադրությունները՝ տաքն ու սառը, չորն ու թացը, ծանր ու թեթևը և այլն, որոնցից հավերժական շարժման ու անհրաժեշտության միջոցով առաջանում է զգայական աշխարհի բոլոր ձևերը. Աշխարհն առաջանում է ապեյրոնից և պարբերաբար ապեյրոնի է վերածվում. այսինքն՝ աշխարհը պարբերաբար կործանվում է և նորից առաջանում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Любкер Ф. Anaximander // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, Л. А. Георгиевский, М. С. Куторга et al. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 86.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q101490"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1459210"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q694826"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4249594"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24933120"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30059240"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q45270401"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4135794"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Анаксимандр // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз—Ефрон, 1890. — Т. Iа. — С. 692–693.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21529279"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892888"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4065721"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays — 2 — Éditions Robert Laffont, 1994. — Vol. 1. — P. 87. — ISBN 978-2-221-06888-5
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28924058"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2696397"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3372503"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Ф. И. П. Анаксимандр // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 2. — С. 183.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21282453"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4532135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4361718"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23048275"></a>
↑ Dictionnaire des philosophes antiques I, He's very mandilon // Dictionnaire des philosophes antiques / R. Goulet — Paris: Centre national de la recherche scientifique, 1994. — P. 192.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18603571"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q280413"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3430801"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18604141"></a>
↑ Любкер Ф. Anaximenes // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, Л. А. Георгиевский, М. С. Куторга et al. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 86.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q101490"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1459210"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q694826"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4249594"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24933120"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30059240"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4135794"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q45270397"></a>
↑ Ա.Առաքելյան (1968)։ Հունական գրականության պատմություն։ Երևան: «Լույս»։ էջ էջ 156

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1580166"_data-entity-id="Q45270401"><i_class="wef_low_priority_links">[[:ru:Любкер,_Фридрих|Любкер&nbsp;Ф.]]</i>_[http://dlib.rsl.ru/01003599381_Anaximander]_//_''[[:d:Q30059240|Реальный_словарь_классических_древностей_по_Любкеру]]''<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Зелинский,_Фаддей_Францевич|Ф.&nbsp;Ф.&nbsp;Зелинский]],_[[:ru:Георгиевский,_Лев_Александрович|Л.&nbsp;А.&nbsp;Георгиевский]],_[[:ru:Куторга,_Михаил_Семёнович|М.&nbsp;С.&nbsp;Куторга]]_et_al._—_<span_title="Санкт-Петербург"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">СПб.</span>:_[[:ru:Филологическое_общество|Общество_классической_филологии_и_педагогики]],_1885._—_С.&nbsp;86.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q101490"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1459210"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q694826"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4249594"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24933120"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30059240"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q45270401"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4135794"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 Любкер Ф. Anaximander // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, Л. А. Георгиевский, М. С. Куторга et al. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 86.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q101490"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1459210"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q694826"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4249594"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24933120"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30059240"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q45270401"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4135794"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q17329259"_data-entity-id="Q21529279">[[:ru:s:ЭСБЕ/Анаксимандр|Анаксимандр]]_//_''[[:d:Q23892888|Энциклопедический_словарь]]''<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Андреевский,_Иван_Ефимович|И.&nbsp;Е.&nbsp;Андреевский]]_—_<span_title="Санкт-Петербург"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">СПб.</span>:_[[:ru:Брокгауз_—_Ефрон_(издательство)|Брокгауз—Ефрон]],_1890._—_Т.&nbsp;Iа._—_С.&nbsp;692–693.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21529279"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892888"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4065721"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Анаксимандр // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз—Ефрон, 1890. — Т. Iа. — С. 692–693.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21529279"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892888"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4065721"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q28924058"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Paul_de_Roux|Roux&nbsp;P.&nbsp;d.]]</i>_[[:d:Q28924058|Nouveau_Dictionnaire_des_œuvres_de_tous_les_temps_et_tous_les_pays]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2_—_[[:fr:Éditions_Robert_Laffont|Éditions_Robert_Laffont]],_1994._—_Vol.&nbsp;1._—_P.&nbsp;87._—_ISBN_978-2-221-06888-5</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28924058"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2696397"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3372503"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays — 2 — Éditions Robert Laffont, 1994. — Vol. 1. — P. 87. — ISBN 978-2-221-06888-5
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28924058"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2696397"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3372503"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q17329259"_data-entity-id="Q23048275"><i_class="wef_low_priority_links">[[:ru:Петрушевский,_Фома_Иванович|Ф._И._П.]]</i>_[[:ru:s:ЭЛ/ДО/Анаксимандр|Анаксимандр]]_//_''[[:d:Q21282453|Энциклопедический_лексикон]]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_<span_title="Санкт-Петербург"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">СПб.</span>:_1835._—_Т.&nbsp;2._—_С.&nbsp;183.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21282453"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4532135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4361718"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23048275"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Ф. И. П. Анаксимандр // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 2. — С. 183.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21282453"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4532135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4361718"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23048275"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q571"_data-entity-id="Q18603571">Dictionnaire_des_philosophes_antiques_I,_He's_very_mandilon_//_''[[:d:Q18604141|Dictionnaire_des_philosophes_antiques]]''<span_class="wef_low_priority_links">_/_[[:fr:Richard_Goulet|R.&nbsp;Goulet]]_—_[[:Փարիզ|Paris]]:_[[:fr:Centre_national_de_la_recherche_scientifique|Centre_national_de_la_recherche_scientifique]],_1994._—_P.&nbsp;192.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18603571"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q280413"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3430801"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18604141"></a></div>-5] Dictionnaire des philosophes antiques I, He's very mandilon // Dictionnaire des philosophes antiques / R. Goulet — Paris: Centre national de la recherche scientifique, 1994. — P. 192.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18603571"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q280413"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3430801"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18604141"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1580166"_data-entity-id="Q45270397"><i_class="wef_low_priority_links">[[:ru:Любкер,_Фридрих|Любкер&nbsp;Ф.]]</i>_[http://dlib.rsl.ru/01003599381_Anaximenes]_//_''[[:d:Q30059240|Реальный_словарь_классических_древностей_по_Любкеру]]''<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Зелинский,_Фаддей_Францевич|Ф.&nbsp;Ф.&nbsp;Зелинский]],_[[:ru:Георгиевский,_Лев_Александрович|Л.&nbsp;А.&nbsp;Георгиевский]],_[[:ru:Куторга,_Михаил_Семёнович|М.&nbsp;С.&nbsp;Куторга]]_et_al._—_<span_title="Санкт-Петербург"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">СПб.</span>:_[[:ru:Филологическое_общество|Общество_классической_филологии_и_педагогики]],_1885._—_С.&nbsp;86.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q101490"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1459210"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q694826"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4249594"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24933120"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30059240"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4135794"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q45270397"></a></div>-6] Любкер Ф. Anaximenes // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, Л. А. Георгиевский, М. С. Куторга et al. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 86.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q101490"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1459210"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q694826"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4249594"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24933120"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30059240"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4135794"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q45270397"></a>

[7] Ա.Առաքելյան (1968)։ Հունական գրականության պատմություն։ Երևան: «Լույս»։ էջ էջ 156

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Անաքսիմանդրոս

Ապեյրոնի գաղափարը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավարկման ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնել

Նավարկում

Մասնակցել

Գործիքներ

Տպել/արտահանել

Այլ նախագծերում

Այլ լեզուներով

Անաքսիմանդրոս Άναξίμανδρος

Ծնվել է	մոտ. մ. թ. ա. 610^[1] Միլետ, Հին Հունաստան^[2]^[3]
Մահացել է	մ. թ. ա. 547^[3], մ. թ. ա. 556^[4], մ. թ. ա. 546^[2], ոչ վաղ քան մ. թ. ա. 546 կամ մոտ. մ.թ.ա. 540-ականներ Միլետ, Թուրքիա
Ուղղություն	Pre-Socratic philosophy և Միլեթյան դպրոց
Մասնագիտություն	փիլիսոփա, աստղագետ, մաթեմատիկոս, աշխարհագրագետ և ֆիզիկոս
Գործունեության ոլորտ	փիլիսոփայություն
Տիրապետում է լեզուներին	հին հունարեն^[3]
Ազդվել է	Թալես Միլեթացի
Ուսուցիչ	Թալես Միլեթացի^[5]^[3]
Աշակերտներ	Պյութագորաս և Անաքսիմենես^[6]
Ներշնչվել է Թալես Միլեթացի
Anaximander Վիքիպահեստում