Ֆրանչեսկո Գրանաչի

Ֆրանչեսկո Գրանաչի
Ծնվել է	հուլիսի 23, 1469
Ծննդավայր	Villamagna, Բանո ա Ռիպոլի, Ֆլորենցիա, Տոսկանա, Իտալիա
Վախճանվել է	նոյեմբերի 30, 1543 (74 տարեկան)
Մահվան վայր	Ֆլորենցիա, Ֆլորենցիայի դքսություն
Մասնագիտություն	նկարիչ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Հովսեփը բանտ է գնում և Հովսեփը փարավոնին է ներկայացնում իր հորը և եղբայրներին
Ուսուցիչ	Դոմենիկո Գիրլանդայո
	Francesco Granacci Վիքիպահեստում

Ֆրանչեսկո Գրանաչի (իտալ.՝ Francesco Granacci, հուլիսի 23, 1469^[1], Villamagna, Բանո ա Ռիպոլի, Ֆլորենցիա, Տոսկանա, Իտալիա^[1] - նոյեմբերի 30, 1543^[1], Ֆլորենցիա, Ֆլորենցիայի դքսություն^[2]^[1]), իտալացի նկարիչ, իտալական Վերածննդի գեղանկարչության ներկայացուցիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրանաչին ծնվել է 1469 թվականին Վոլտերայում^{[Ն 1]}:

Գրանաչիի գեղարվեստական կարիերան հավանաբար սկսվել է 1480-ականների կեսերին, երբ նա սովորել է Դոմենիկո Գիրլանդայոյի արվեստանոցում և օգնել նրան նկարելիս` տեմպերայի փոխարեն օգտագործելով յուղաներկեր։ Այնտեղ նա հանդիպել է Միքելանջելոյին, որի հետ ընկերություն է արել ողջ կյանքի ընթացքում։ Լորենցո Մեդիչիի պատվերով Գրանաչին մասնակցել է Ֆլորենցիայի Սան Մարկոյի որմնանկարների նկարազարդման աշխատանքներին։ Ավելի ուշ աշխատել է Լեոնարդո դա Վինչիի, Միքելանջելոյի և Ռաֆայելի հետ։

Երբ քանդակագործ Բերտոլդո դի Ջովանին` Դոնատելլոյի աշակերտը, Սան Մարկոյի մոտակայքում գտնվող իր քանդակների պարտեզի համար աշակերտներ էր փնտրում, երիտասարդ Գրանաչին և Միքելանջելոն, որոնց բնականաբար ավելի շատ գրավում էր քանդակագործությունը, տեղափոխվել են նրա արվեստանոց։ Որպես քանդակագործ աշակերտելուց հետո Գրանաչին, հրաժարվելով որմնանկարչությունից և քանդակագործությունից, նվիրվել է տեմպերային և յուղանկարչությանը։

Գրանաչիի ոճի վրա ազդեցություն են ունեցել Ֆիլիպինո Լիպպին և Ֆրա Բարտոլոմեոն։

Ըստ Ջորջո Վազարիի` երբ Գրանաչին դեռ երիտասարդ էր, որպես բնորդ հանդես է եկել Ֆիլիպինոյի ստեղծագործություններից մեկի համար^[3]։

1508 թվականին Գրանաչին տեղափոխվել է Հռոմ, որտեղ այլ նկարիչների հետ օգնել է Միքելանջելոյին Սիքստինյան կապելլայի որմնանկարի աշխատանքներում։ Սակայն Միքելանջելոն որոշել է աշխատանքը միայնակ ավարտել և ազատ է արձակել բոլոր օգնականներին։

Հռոմ վերադառնալուց հետո Գրանաչիի ոճը սկսել է փոխվել. մի շարք նկարներ, որոնք նկարել է Ֆլորենցիա վերադառնալուց հետո, կրում են մաներիզմի ազդեցությունը, որը, ամենայն հավանականությամբ, կապված է Միքելանջելոյի հետ։ Սակայն 1520-1525 թվականների աշխատանքները մոտ են Ֆրա Բարտոլոմեոյի ոճին։

Գրանաչին մահացել է 1543 թվականին և թաղվել է Ֆլորենցիայի Սանտ Ամբրոջո եկեղեցում։

Հիշատակում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրանաչին հիշատակվում է Ջորջո Վազարիի «Առավել հայտնի նկարիչների, քանդակագործների կյանքի նկարագրություններ»-ում^{[Ն 2]} (իտալ.՝ Le Vite de’piu eccelenti Pittori, Scultori e Architetti):
Հիշատակվում է նաև Իրվինգ Սթոունի «Տառապանք և զմայլանք» (անգլ.՝ The Agony and the Ecstasy) վեպում (Միքելանջելոյի կյանքի մասին)։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ավետում»
Հովհաննես Մկրտիչը վկայում է
Հովսեփը փարավոնին է ներկայացնում իր հորը և եղբայրներին. Ուֆֆիցի (Ֆլորենցիա)
Աստվածամայրը գահին
Աստվածամայրը և նորածինը
Աստվածամայրը նորածնի և Հովհաննես Մկրտչի հետ. Իռլանդիայի ազգային պատկերասրահ, Դուբլին

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Holst, Christian von. Francesco Granacci, Munich: Bruckmann, 1974.
Markova, Vittoria. “Una tavola data di Francesco Granacci e qualche nota sul percorso,” Mitteilungen des Kunsthistorichen Institutes in Florenz, 37, Bd., H. 2/3 (1993): pp. 293–302.
Aquino, Lucia and Giordani, Simone, eds. Francesco Granacci e Giovanni Larciani all’Oratorio di Santa Caterina all’Antella. Florence: Polistampa, 2013.

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ կոմունա և քաղաք Պիզայում (Տոսկանա)
↑ Իտալիայի Վերածննդի նկարիչների 178 կենսագրությունների հավաքածու (նրանց որոշ ստեղծագործությունների նկարագրությամբ)` պատրաստված նկարիչ Ջորջո Վազարիի և մի խումբ օգնականների կողմից։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Union List of Artist Names — 2017.
↑ Fahy, Everett (2012). «The Young Francesco Granacci».{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրանչեսկո Գրանաչի» հոդվածին։

[3] կոմունա և քաղաք Պիզայում (Տոսկանա)

[5] Իտալիայի Վերածննդի նկարիչների 178 կենսագրությունների հավաքածու (նրանց որոշ ստեղծագործությունների նկարագրությամբ)` պատրաստված նկարիչ Ջորջո Վազարիի և մի խումբ օգնականների կողմից։

[_1e4ddedd5581426f-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL

[_68c5390671fa917e-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Union List of Artist Names — 2017.

[4] Fahy, Everett (2012). «The Young Francesco Granacci».{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

[1]

[2]

[Ն 1]

[3]

[Ն 2]