Պորվոո
| Համայնք / քաղաք | |||
|---|---|---|---|
| Պորվոո | |||
| ֆիններեն՝ Porvoo շվեդ.՝ Borgå | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Ֆինլանդիա | ||
| Քաղաքագլուխ | Jukka-Pekka Ujula | ||
| Հիմնադրված է | 1380 թ. | ||
| Մակերես | 663,71 կմ² | ||
| Պաշտոնական լեզու | ֆիններեն[1] և շվեդերեն[1] | ||
| Խոսվող լեզուներ | ֆիններեն, շվեդերեն | ||
| Բնակչություն | ▲51 464 մարդ (փետրվարի 29, 2024)[2] | ||
| Խտություն | 73,1 մարդ/կմ² | ||
| Ժամային գոտի | UTC+2, ամառը UTC+3 | ||
| Փոստային դասիչ | 06100 | ||
| Պաշտոնական կայք | porvoo.fi | ||
| |||
Պորվոո (ֆիններեն՝ Porvoo [ˈporʋoː]), Բորգո (շվեդ.՝ Borgå [`bɔrˌgoː]), համայնք և փոքրիկ քաղաք Ֆինլանդիայում, Հելսինկիից 50 կմ արևելք։ Բնակչությունը՝ ▲51 464 մարդ (փետրվարի 29, 2024)[2]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առաջին անգամ հիշատակվել է 14-րդ դարի մատենագրություններում։ Մինչ 1809 թվականը մտնում էր Շվեդական թագավորության կազմի մեջ։ 1808-1809 թվականների ռուս-շվեդական պատերազմում Ռուսաստանի հաղթանակից հետո քաղաքը մտավ Ֆինլանդիայի Մեծ դքսության կազմ՝ կապված Ռուսական կայսերական տան անհատական միության։ 1917 թվականից հետո քաղաքը անկախ Ֆինլանդիայի մաս էր։
Քաղաքը Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում ճանաչում ստացավ այն բանից հետո, երբ 1809 թվականի (22) մարտի 10֊ից (19) հուլիսի 8-ը ռուս կայսեր Ալեքսանդր I-ը հրավիրեց Բորգոյական սեյմ՝ լայն ինքնավարություն տրամադրելով ֆինն ժողովրդին։ Այս սեյմը փաստացի ճանաչեց Մեծ դքսության ֆին ազգային պետությունը, որը մինչ այդ կախվածության մեջ էր գտնվում Շվեդիայից։ Շվեդական էլիտան հետագայում ևս պահպանեց իր իրավունքները և ազդեցությունը Ֆինլանդիայում, այդ թվում և Պորվոոյում։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչությունը կազմում է 48 794 մարդ (2013 թվականի մարտի 31-ի տվյալներով)։
Ֆիննական շվեդները մինչև այժմ էլ քաղաքի բնակչության մեկ երրորդն են կազմում՝ 16 102 մարդ (33 %), ֆիններ՝ 31 228 մարդ (64 %) (2011)։ Քաղաքը պաշտոնապես երկլեզու է։
| Բնակչության 1999-2024 թվականների վիճակագրություն | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Հետաքրքիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պորվոոյում է նկարահանվել Լեոնիդ Գայդայի «Լուցկու հատիկների ետևից» ֆիլմը, որտեղ քաղաքը կոչվում է Յոկի[7]։
Քաղաքում է գտնվում է ֆինն նացիոնալիստ, Ֆինլանդիայի ռուս գեներալ-նահանգապետ Բոբրիկովին սպանող Էյգեն Շաումանի գերեզմանը։
Հայտնի բնակիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Կարլ Յուհան Ալդերկրեյց (1757—1815) — կոմս, շվեդ գեներալ
- Էլիզա Բունգե (1734—1819) — շվեդ գրող, բուսաբան
- Չել Կարլստրյոմ (ծնվ․ 1976) ― հեծանվորդ
- Ալբերտ Էդելֆելտ (1854—1905) — ֆինն գեղանկարիչ, գրաֆիկ։
Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 http://www.stat.fi/meta/luokitukset/kunta/001-2012/luokitusavain_ks.html
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Finland's preliminary population figure was 5,608,218 at the end of February 2024 — Statistics Finland.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 Kaupunkien ja kuntien lukumäärät ja väestötiedot — Association of Finnish Municipalities.
- ↑ https://web.archive.org/web/20140529223308/http://vrk.fi/default.aspx?docid=8517&site=3&id=0
- ↑ Population structure — ISSN 1797-5379; 1797-5387; 1797-5395
- ↑ https://www.citypopulation.de/en/finland/cities/
- ↑ ««Լուցկու հատիկների ետևից» ֆիլմի հետքերով։». 2008 թ․ օգոստոսի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 20-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Պաշտոնական կայք (ֆին.) (շվեդ.) (անգլ.)
- Զբոսաշրջային կայք Արխիվացված 2009-06-11 Wayback Machine (ֆին.) (շվեդ.) (անգլ.)
- Պորվոո. Ֆոտոռեպորտաժ. Արխիվացված 2018-12-13 Wayback Machine (ֆին.) (շվեդ.) (անգլ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պորվոո» հոդվածին։ |
| ||||||||||
