Շատին
| Բնակավայր | |||
|---|---|---|---|
| Շատին | |||
.jpg) Շատինի համայնապատկեր | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Ենթարկում | Հայաստանի Վայոց ձորի մարզ Եղեգիս համայնք | ||
| Մարզ | Վայոց ձորի մարզ | ||
| Համայնք | Եղեգիս խոշորացված համայնք | ||
| ԲԾՄ | 1270 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | հայերեն | ||
| Բնակչություն | ▼1736 մարդ (2011)[1] | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր | ||
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| Հեռախոսային կոդ | +374 | ||
| |||
Շատին, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Վայոց ձորի մարզի Եղեգիս խոշորացված համայնքում[2], մարզկենտրոնից մոտ 13 կմ հյուսիս-արևմուտք, Արփա գետի աջակողմյան Եղեգիս վտակի ափին։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակավայրը ծովի մակարդակից բարձր է 1300-1350 մ, այն ունի գեղեցիկ դիրք։ Արևելյան կողմից գյուղի վրա կախված են ժայռակազմ լեռների բազմասյուն ճակատները։ Բնակավայրի տարածքը ձգվում է Եղեգիս գետի երկայնքով, նրա երեք վտակների հատման տեղում։
Գեղեցիկ բնաշխարհ ունի։ Բնակչության զբաղմունքն անասնապահությունն ու հողագործությունն է։ Ցանկացած պտուղ, հատապտուղ, բանջարեղեն աճում է այս տարածքում։ Գյուղը մարզկենտրոնից գտնվում է 12 կմ հեռավորության վրա։ Գյուղով անցնում է մարզկենտրոնն ութ գյուղերին միացնող միջմարզային ճանապարհը և դեպի Սևանի ավազան տանող բարեկարգ ճանապարհը։
Գյուղով է անցնում «Հերմոն-Ելփին» ոռոգման ջրատարը, որի շնորհիվ հնարավոր է ոռոգելի դարձնել համայնքի շուրջ 200 հեկտար տարածք։ Համայնքի տարածքում կան հանքային հանածոներ` շինարարական քար՝ գրանիտ, տրավերտին։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շատին գյուղը վերաբնակեցվել է 1828 թվականին Պարսկաստանի Սալմաստ գավառից ներգաղթված հայ ընտանիքներով։ Գյուղն ունի հին պատմություն, ինչի մասին վկայում են գյուղում գտնվող վանքերն ու մատուռները։
Բնակավայրի տարածքում են գտնվում երբեմնի Եղեգիս քաղաքի ավերակները, Աղվանք և Բազելիկ եկեղեցիները, Շատիվանք եկեղեցի-համալիրը։ Բնակավայրի տարածքում է գտնվում Ավարայրի ճակատամարտից նահանջած հայրենասեր մարտիկների գերեզմանները, որոնք նահանջի ճանապարհին մարտի են բռնվել պարսիկների հետ։ Այդ փաստն են վկայում Անգեղի, Սուրբ Աստվածածին և գյուղի այլ տարածքներում գտնվող մատուռները։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Շատինի մշտական բնակչությունը կազմել է 1736, առկա բնակչությունը՝ 1488 մարդ[3] 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների ավելացում։ Բնակիչները հայեր են, որոնց նախնիները 1828 թ. եկել են Պարսկահայաստանի Սալմաստի գավառից։ Շատինի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև․
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տնտեսությունների թիվը՝ 723։ Համայնքի վարչական տարածքը 3325 հա է, այդ թվում՝ տնամերձի ֆոնդը՝ 75 հեկտար, գյուղ նշանակության հողերը՝ 1085 հեկտար։
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, պտղաբուծությամբ, խաղողագործությամբ և ծխախոտի մշակությամբ։
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շատինից մոտ 4 կմ արևելք, Եղեգիս գետի ձախափնյա լանջին գտնվում է Շատիվանքի համալիրը (X-XVII դարեր), 2 կմ հարավ՝ “Անգեղի” (Նահատակի) մատուռն է, “Աղվան” եկեղեցին (XI-XIII դարերի), ինչպես նաև “Ճապուկ” (XII-XIII դարերի) և “Ծատուրի” (1666 թ.) կամուրջները։ Գյուղում կան XVII դարի զանգակատուն, X-XVII դարերի խաչքարեր, V դարի “Բերդանիստ” ամրոցը, Սբ. Սիոնի եկեղեցին (վերակառուցված 1665 թ.), Հոստուն գյուղատեղիում՝ X դարի եկեղեցի։
Հասարակական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակավայրւմ գործում է մեկ միջնակարգ դպրոց (Շատինի միջնակարգ դպրոց), «Հռիփսիմե գյուղական բժշկական ամբուլատորիա» ՊՈԱԿ-ը, որը սպասարկում է Եղեգիս համայնքի 12 բնակավայրերը, մշակույթի տուն, գրադարան։ Շատին բնակավայրը Եղեգիս համայնքի կենտրոնն է, որտեղ գտնվում է Եղեգիս խոշորացված համայնքի համայնքապետարանը։ Շատին բնակավայրը հանդիսանալով Եղեգիս համայնքի կենտրոն չի կարող ունենալ վարչական ղեկավար։
Հանգստի գոտիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակավայրիի բնակչությունը որպես հանգստի գոտի օգտագործում է Եղեգիս գետի հունին կից ծառապատ ազատ տարածությունները։ Բնակավայրում կա բեզոարյան այծերի դիտակետ, որտեղ կարող եք տեսնել արջերի, բեզոարյան այծերի, և այլ կենդանիների։
Ներհամայնքային փողոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ներհամայնքային փողոցների և ճանապարհների ընդհանուր երկարությունը 20800 մ է, որից ասֆալտապատ՝ 4500, մնացած մասը գրունտային է։Միջհամայնքային ճանապարհը լուսավորված է։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Շատին բնակավայրը «GEOnet Names Server» կայքում։
- World Gazeteer: Armenia(չաշխատող հղում) – World-Gazetteer.com
- 2001 թվականի Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները, Հայաստանի վիճակագրական կոմիտե
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
- ↑ Վայոց ձորի մարզի մարդահամար, 2008
- ↑ 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
- ↑ 4,0 4,1 Կորկոտյան Զ. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) (հայ.) — Երևան: 1932. — 185 p.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի բառարան (հայ.) — Երևան: 2008. — 184 p.
| ||||||||||||||||||||||||||||||
