Լեոնիդ Բրեժնև

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լեոնիդ Բրեժնև
Леонид Брежнев
Դրոշ
Դրոշ
ԽՄԿԿ ԿԿ գլխավոր քարտուղար
հոկտեմբերի 14, 1964 - նոյեմբերի 10, 1982
Նախորդող Նիկիտա Խրուշչով
Հաջորդող Յուրի Անդրոպով
Դրոշ
Դրոշ
ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության նախագահ
հունիսի 16, 1977 - նոյմբերի 10, 1982
Նախորդող Նիկոլայ Պոդգորնի
Հաջորդող Վասիլի Կուզնեցով
 
Կուսակցություն՝ Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցություն
(1929–1982)
Կրթություն՝ Դնեպրի պետական ​​տեխնիկական համալսարան (1935)
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, ճարտարագետ, ռազմական գործիչ և գեոդեզիստ
Դավանանք աթեիզմ
Ծննդյան օր 1906 դեկտեմբերի 19
Ծննդավայր Ռուսաստան Կամենսկոե, Եկատերինոսլավի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանի օր նոյեմբերի 10, 1982(1982-11-10) (տարիքը 75)
Վախճանի վայր Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն Զարեչե, ՌԽՍՖՀ, ԽՍՀՄ
Թաղված Կրեմլի պատի պանթեոն
Քաղաքացիություն  ԽՍՀՄ
Հայր Իլյա Բրեժնև[1]
Մայր Նատալիա Բրեժնևա[1]
Ամուսին Վիկտորիա Բրեժնևա (1928)
Զավակներ Գալինա Բրեժնևա
Յուրի Բրեժնև
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
Խորհրդային Միության հերոս, Խորհրդային Միության հերոս, Խորհրդային Միության հերոս, Խորհրդային Միության հերոս, Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս,
, «Հաղթանակ» շքանշան, ԳԴՀ հերոս, ԳԴՀ հերոս, ԳԴՀ հերոս, «Ժողովրդների բարեկամության աստղ» շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան, Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան, Կարմիր դրոշի շքանշան, Կարմիր դրոշի շքանշան, II աստիճանի Բոգդան Խմելնիցկու շքանշան, «Հայրենական պատերազմի» I աստիճանի շքանշան, Կարմիր Աստղի շքանշան, «Մարտական ծառայությունների» մեդալ, Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի հոբելյանական մեդալ, «Օդեսսա պաշտպանության համար» մեդալ, «Կովկասի պաշտպանության համար» մեդալ, «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ, «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 20-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 30-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, «Վարշավայի ազատագրման համար» մեդալ, «Պրահայի ազատագրման համար» մեդալ, «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ, «Մարտական համագործակցության ամրապնդման համար» մեդալ, «Հարավի գունավոր մետալուրգիայի ձեռնարկությունների վերականգնման համար» մեդալ, «Խոպան հողերի յուրացման համար» մեդալ, «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 40-ամյակ» հոբելյանական մեդալ, «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 50-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 60-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, Մեդալ «Լենինգրադի 250-ամյակի առթիվ», Մեդալ «Կիևի 1500-ամյակի առթիվ», Գրյունվալդի Խաչի 2-րդ աստիճանի շքանշան,

Սպիտակ առյուծի շքանշանի շղթա (փետրվար 1973)

, Սպիտակ առյուծի շքանշան,
, Կուբայի Հանրապետության հերոս,
, Խոսե Մարտի շքանշան, Կառլոս Մանուել դե Սեսպեդես շքանշան, Պլայա Խիրոն շքանշան, «Ինդոնեզիայի Հանրապետության աստղ» շքանշան, «Ինդոնեզիայի Հանրապետության աստղ» շքանշան, Հունգարիայի Հանրապետության դրոշի շքանշան, Հունգարիայի Հանրապետության դրոշի շքանշան, Ֆինլանդիայի Սպիտակ վարդի շքանշանի Մեծ խաչ շղթայով, «Օդրայի, Նիսի և Բալթիկայի համար» մեդալ, Հաղթանակի և Ազատության մեդալ, Վեածնունդի շքանշանի Մեծ խաչի ասպետ, Virtuti Militari շքանշանի մեծ խաչ, Ազատության արև շքանշան,
, Լենինյան մրցանակ,
, Jubilee Medal "30 years of the Victory in Khalkhin-Gol", «Մոնղոլական Ժողովրդական Հեղափոխության 50 տարի» մեդալ, Ազատության շքանշան, Ռումինիայի սոցիալիստական հանրապետության աստղի շքանշան, «Սոցիալիզմի հաղթանակ» շքանշան, ՉԽՍՀ հերոս, ՉԽՍՀ հերոս, ՉԽՍՀ հերոս, Կլեմենտ Գոտվալդի շքանշան, Կլեմենտ Գոտվալդի շքանշան, Կլեմենտ Գոտվալդի շքանշան, Կլեմենտ Գոտվալդի շքանշան, Մայիսի շքանշան, Պերի արևի օդենի մեծ խաչ, Պետական դրոշի շքանշան, Սուխբաաթարի օրդեն, Սուխբաաթարի օրդեն, Սուխբաաթարի օրդեն, Սուխբաաթարի օրդեն, Աշխատանքի հերոս, Ոսկե Աստղ շքանշան, Հո Շի Մինի շքանշան, Կառլ Մարքսի շքանշան,

Կառլ Մարքսի անվան ոսկե մեդալ (նոյեմբերի 16, 1977)

, Միջազգային Լենինի խաղաղության մրցանակ,

ԽՍՀՄ պետական զինանշանի ոսկե պատկերով պատվավոր զենք (դեկտեմբերի 18, 1976)

, Բուլղարիայի Ժողովրդական Հանրապետության հերոս,
, Գեորգի Դիմիտրովի շքանշան,
, Բուլղարիայի Ժողովրդական Հանրապետության հերոս,
, Գեորգի Դիմիտրովի շքանշան,
, Բուլղարիայի Ժողովրդական Հանրապետության հերոս,
, Գեորգի Դիմիտրովի շքանշան, Կառլ Մարքսի շքանշան, Կառլ Մարքսի շքանշան,
, Մոնղոլական ժողովրդական հանրապետության հերոս,
, «Մոնղոլական Ժողովրդական Բանակի 50-ամյակ» մեդալ, Grand Cross of the Order of Merit of the Polish People's Republic, Ռազմական խաչ (Չեխոսլովակիայի պատերազմ), Ռազմական խաչ (Չեխոսլովակիայի պատերազմ), մեդալ թշնամու դեմ ցուցաբերած արիության համար, Commemorative medals of the Czechoslovak army abroad, «Զենքի ոլորտում բարեկամության ամրապնդման» մեդալ, Հարավսլավական մեծ աստղի շքանշան, Դիմիտրովյան մրցանակ,

Gold Mercury International Award? (հոկտեմբերի 13, 1980)

, և

ՄԱԿ-ի խաղաղության մեդալ (1977)

Լեոնիդ Իլյիչ Բրեժնև (ռուս.՝ Леонид Ильич Брежнев, ուկրաիներեն՝ Леонід Ілліч Брежнєв, դեկտեմբերի 19 1906 (հունվարի 1 1907)[2][4][5][…], Դնեպրոձերժինսկ, Romankovskaya Volost', Եկատերինոսլավսկի գավառ, Եկատերինոսլավի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբերի 10, 1982(1982-11-10)[2][3][4][…], Զարեչե (քաղաքատիպ ավան, Օդինցովսկի շրջան), Օդինցովսկի շրջան, Մոսկվայի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային քաղաքական և պետական գործիչ, ԽՄԿԿ կենտկոմի գլխավոր քարտուղար (1964-1982), ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության նախագահ (1960–1964, 1977-1982), Lենինյան մրցանակի կրկնակի դափնեկիր, Խորհրդային Միության քառակի հերոս, սոցիալիստական աշխատանքի հերոս

Ծնվել է Ռուսական կայսրության Եկատերինոսլավի նահանգի Կամենսկոե քաղաքում։ 1927 թվականին ավարտել է Կուրսկի մելիորատիվ-հողաշինարարական տեխնիկումը։ Որպես հողաշինարար աշխատել է Բելառուսիայում, Կուրսկի նահանգում, Ուրալում։ 1935 թվականին ավարտել է Դնեպրոձերժինսկի մետալուրգիական ինստիտուտը և աշխատել տեղի մետալուրգիական գործարանում որպես ինժեներ։ 1937 թվականին ընտրվել է Դնեպրոձերժինսկի քաղսովետի գործկոմի նախագահի տեղակալ, 1938 թվականի մայիսից՝ ՈւԿ(բ)Կ Դնեպրոպետրովսկի մարզկոմի բաժնի վարիչ, 1939 թվականի փետրվարից՝ քարտուղար։

1941-1945 թվականներին ծառայել է խորհրդային բանակում, եղել է Հարավային ռազմաճակատի քաղվարչության պետի տեղակալ, 18-րդ բանակի քաղվարչության պետ, Չորրորդ Ուկրաինական ռազմաճակատի քաղվարչության պետ։ 1943 թվականին Բրեժնևին շնորհվել է գեներալ-մայորի կոչում։ Մասնակցել է մարտական գործողությունների Կովկասում, Ղրիմում, Ուկրաինայում, ինչպես նաև Չեխոսլովակիայի, Լեհաստանի, Հունգարիայի գրավման համար մղված մարտերին։

1946 թվականի օգոստոսից եղել է Զապորոժիեի, 1947 թվականի նոյեմբերից՝ Դնեպրոպետրովսկի մարզկոմի առաջին քարտուղար, 1950 թվականի հուլիսից՝ Մոլդավիայի կոմկուսի ԿԿ-ի առաջին քարտուղար։ ԽՄԿԿ XIX համագումարում ընտրվել է ՍՍԿԿ ԿԿ-ի Նախագահության անդամության թեկնածու և ԿԿ-ի քարտուղար։ 1953 թվականի մարտից մինչև 1954 թվականի փետրվարը եղել է խորհրդային բանակի և ռազմածովային նավատորմի գլխավոր քաղվարչության պետի տեղակալ, 1954 թվականի փետրվարից՝ Ղազախստանի կոմկուսի ԿԿ-ի երկրորդ, 1955 թվականի օգոստոսից՝ առաջին քարտուղար։ ԽՄԿԿ XX համագումարում Բրեժնևն ընտրվել է ԽՄԿԿ ԿԿ անդամ, Նախագահության անդամության թեկնածու և ԽՄԿԿ ԿԿ քարտուղար, 1957 թվականի հունիսից՝ ԽՄԿԿ ԿԿ Նախագահության անդամ։ ԽՍՀՄ Գերագույն սովետի V գումարման V նստաշրջանում (1960 թվականի մայիս) ընտրվել է ԽՍՀՄ Գերագույն սովետի Նախագահության նախագահ, 1963 թվականի հունիսից՝ ԽՄԿԿ ԿԿ քարտուղար։ 1964 թվականի հոկտեմբերին Բրեժնևն ընտրվել է ԽՄԿԿ ԿԿ-ի առաջին քարտուղար, փոխարինելով Նիկիտա Խրուշչովին։ Եղել է ԽՍՀՄ III—IX գումարումների Գերագույն սովետի դեպուտատ, դրա Նախագահության անդամ։

1961 թվականին Բրեժնևին շնորհվել է սոցիալիստական աշխատանքի, 1966 թվականին՝ Սովետական Միության, 1973 թվականին՝ Չեխոսլովակիայի Սոցիալիստական Հանրապետության, Բուլղարիայի Ժողովրդական Հանրապետության հերոսի կոչում, պարգևատրվել է ԳԴՀ բարձրագույն՝ «Կարլ Մարքս» շքանշանով (1974), Կուբայի Հանրապետության՝ «Խոզե Մարտի» (1974), ԼԺՀ «Վիրտուտի միլիտարի» (զինվորական արիության) շքանշաններով (1974), ՄԺՀ պատվավոր քաղաքացու Ոսկե աստղի շքանշանով, արժանացել է «Ժողովուրդների խաղաղությունն ամրապնդելու համար» միջազգային լենինյան մրցանակի (1973)։ Պարգևատրվել է Ֆ․ Ժոլիո-Կյուրիի անվան խաղաղության ոսկե մեդալով (1975), Լենինի չորս, Կարմիր դրոշի երկու և այլ շքանշաններով։

Բրեժնևի կառավարման տարիները բնութագրվում էին քաղաքական հարաբերական կայունությամբ, ինչպես նաև կոռուպցիայով, անարդյունավետությամբ, տնտեսական լճացմամբ[6]։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Л. И. Брежнев. «Ленинским курсом»։ Речи и статьи. (В 9-ти томах, 5523 страницы) — Издательство։ М.։ Политиздат, 1970—1982.
  • Л. И. Брежнев. Воспоминания («Малая земля», «Возрождение», «Целина»). — ж-л. «Новый мир», 1978, № 2, 5, 11.
  • Л. И. Брежнев. Воспоминания (Глава 1 «Жизнь по заводскому гудку». Глава 2 «Чувство Родины». Глава 3 «Малая земля». Глава 4 «Возрождение». Глава 5 «Молдавская весна». Глава 6 «Целина». Глава 7 «Космический Октябрь». Глава 8 «Слово о коммунистах»). М., ИПЛ, 1983.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Geni(բազմ․) — 2006.
  2. 2,0 2,1 2,2 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 filmportal.de — 2005.
  4. 4,0 4,1 4,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  5. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  6. «Լրացավ Լեոնիդ Բրեժնևի ծննդյան 100-ամյակը». Ազատություն. 2006 թ․ դեկտեմբերի 19. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 558