Թամբակիր ճպուռ
| Թամբակիր ճպուռ | |
 Թամբակիր ճպուռ (արու) | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Կենդանիներ (Animalia) |
| Տիպ/Բաժին | Հոդվածոտանիներ (Arthropoda) |
| Ենթատիպ | Վեցոտանիներ (Hexapoda) |
| Դաս | Միջատներ (Insecta) |
| Կարգ | Ճպուռներ (Odonata) |
| Ընտանիք | Շերեփագիներ (Aeshnidae) |
| Ցեղ | Anax |
| Տեսակ | Թամբակիր ճպուռ (A. ephippiger) |
| Միջազգային անվանում | |
| Anax ephippiger | |
| Կարգավիճակ | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Քիչ մտահոգող տեսակ | |
Թամբակիր ճպուռ (լատին․՝ Hemianax ephippiger), շերեփագիների ընտանիքին պատկանող միջատ։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
61-70 մմ երկարությամբ մարմնով խոշոր ճպուռ է։ Գունավորումը դեղնադարչնագույն կամ ավազագույն է, արուի փորիկի երկրորդ հատվածն ունի վառ կապույտ, իսկ էգինը՝ մանուշակագույն բիծ, որը մասամբ անցնում է 3-րդ հատվածի վրա։ Փորիկի հատվածներն ունեն մուգ շագանակագույն, անհարթ լայնակի զոլ և նեղ, մուգ գունավորված միջհատվածային օղեր։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարածված է Աֆրիկայի անապատներում, Միջերկրական ծովի երկրներում, դեպի արևելք՝ մինչև Հյուսիսային Հնդկաստան և Միջին Ասիա, Կովկաս՝ (Գլխավոր լեռնաշղթա), Վրաստան և Հայաստան։ Հայաստանում հայտնի է Արարատյան հարթավայրի որոշ կետերից՝ Արմավիրի (Եղեգնավան, Արաքս, Արազապ, Մարգարա գյուղեր) և Արարատի (Արարատ քաղաքի մոտ) մարզերից։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ապրում է կիսանապատային գոտու մանր, տաք, հաճախ ժամանակավոր ջրամբարներում և լճերում։ Թռչում է մթնշաղին, երբեմն՝ դեպի լույսի աղբյուրը։ Եվրոպայում հանդիպում են գլխավորապես մարտի վերջին և հոկտեմբերին, Հայաստանում՝ հուլիսին (ձվադրման պահին) և օգոստոսին։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հազվագյուտ տեսակ է, որը ներկայացված է սահմանաեզրին գտնվող մեկուսացած պոպուլյացիայով։ Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով ներկայումս գնահատվում է որպես վտանգված տեսակ։
Ոչ մեծաքանակ, տեղ-տեղ հանդիպող տեսակ է, որի թվաքանակի փոփոխության միտումները հայտնի չեն։
Վտանգման հիմնական գործոններ հանդիսանում են տարածքի՝ գյուղատնտեսական նպատակներով յուրացումը, գլխավորապես մելիորատիվ աշխատանքներով պայմանավորված ջրամբարների հիդրոլոգիական ռեժիմի փոփոխությունները։
Պահպանության միջոցառումներ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թամբակիր ճպուռ» հոդվածին։ |
| ||||||
